کتاب چکیده مقالات اولین همایش ملی رویکردهای نوین آمایش سرزمین در ایران منتشر شد

کتاب چکیده مقالات اولین همایش ملی رویکردهای نوین آمایش سرزمین در ایران منتشر شد

کتاب چکیده مقالات اولین همایش ملی رویکردهای نوین آمایش سرزمین در ایران در 166 صفحه و با تیراژ یک هزار نسخه منتشر شد . به گزارش روابط عمومی دانشگاه سمنان ، چکیده مقالات چاپ  شده در این کتاب در قالب محورهای 13 گانه همایش شامل آسیب شناسی اجرای طرحهای آمایش در ایران ، الزامات و کاستی های جایگاه قانونی آمایش سرزمین در ایران ؛ راهکارهای اجرا و سازماندهی طرحهای آمایش در ایران ؛ هزاره سوم و افقهای نوین درآمایش سرزمین ، پارادایم نوین آینده پژوهی و آمایش سرزمین ؛ روشها و تکنیکها و نقش تعاملات بخشی در رویکردهای نوین آمایش سرزمین ؛ آمایش سرزمین وتوسعه متوازن منطقه ای ؛ نقش مدیریت و توسعه انسانی درآمایش سرزمین ؛ برنامه ریزی فضایی کلان شهرها ، چالش‌ها و راهبردها و نقش آمایش سرزمین درتحولات اقتصادی ـ اجتماعی وفضایی؛ نابرابری های منطقه ای باتاکید برکلان منطقه البرزجنوبی ؛ مدیریت توسعه سرزمینی با تاکید بر تعاملات استانهای همجوار در کلان منطقه البرزجنوبی و جایگاه و نقش پدافند غیرعامل در رویکردهای نوین آمایش سرزمین است . صاحبان چکیده مقالات منتشر شده در این کتاب ازاساتید و دانشجویان دانشگاهها ومدیران و  کارشناسان حوزه های برنامه ریزی دستگاههای اجرایی سراسر کشور هستند . پیام های محمد وکیلی استاندار سمنان ، دکتر عباس هنر بخش رئوف سرپرست دانشگاه سمنان و رئیس همایش، دکتر مسعود تقوایی دبیر علمی همایش ، دکتر علیرضا عرفانی دبیر اجرایی همایش ، میترا کسایی مسئول دبیرخانه همایش و چکیده مقالات ، بخشهای مختلف این کتاب 166 صفحه ای را تشکیل می دهند .  این کتاب با  تیراژ یک هزار جلد  توسط پژوهشگاه شاخص پژوه طراحی و به چاپ رسیده است . یاد آور می شود ؛ اولین همایش ملی رویکردهای نوین آمایش سرزمین در ایران 26 و 27 شهریور ماه به میزبانی دانشگاه سمنان برگزار می شود . برگزار کنندگان این همایش دو روزه؛ استانداری سمنان و دانشگاه سمنان و حامیان این همایش هم معاونت برنامه ریزی و راهبردی رئیس جمهور؛ انجمن آمایش سرزمین ایران؛ برنامه عمران سازمان ملل متحد؛ سازمان پدافند غیرعامل کشور ؛ قطب علمی جغرافیا و برنامه ریزی شهری و منطقه ای ؛ سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور و پژوهشگاه مهندسی بحران های طبیعی شاخص پژوه  هستند .

رییس سازمان پدافند غیرعامل کشوردر دانشگاه سمنان : لحاظ آمایش دفاعی در برنامه های توسعه ای افزایش امنیت را به دنبال دارد

رییس سازمان پدافند غیرعامل کشوردر دانشگاه سمنان : لحاظ آمایش دفاعی در برنامه های توسعه ای افزایش امنیت را به دنبال دارد

رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: لحاظ کردن آمایش دفاعی در برنامه های توسعه ای کشور، افزایش امنیت به عنوان مهمترین رکن جامعه را به همراه دارد. به گزارش روابط عمومی دانشگاه سمنان ؛ سردار غلامرضا جلالی در اولین همایش ملی رویکردهای نوین آمایش سرزمین در ایران در دانشگاه سمنان افزود: ملاحظات پدافندغیرعامل باید در آمایش سرزمین دیده شود. وی با تاکید بر اینکه آمایش دفاعی چینش زیرساختهای دفاعی کشور را شامل می شود، اظهار داشت: آمایش / ماهیتی مبتنی بر جهان بینی حکومتها دارد و با هدف توزیع عدالت و توسعه متوازن انجام می شود و هدف آمایش دفاعی نیز تامین حداکثر قابلیت دفاع و به حداقل رساندن آسیب پذیری در برابر تهدید است. وی با تاکید بر تطابق رویکردهای آمایش سرزمین با اصول پدافند غیرعامل، خاطرنشان کرد: در لحاظ کردن شاخه های توسعه باید به اصول پدافند غیرعامل توجه ویژه شود. جلالی همایش آمایش سرزمین را زمینه ای برای هم افزایی برای دو اصل امنیت و توسعه برشمرد و گفت: هر برنامه توسعه ای نیازمند پایداری و امنیت است که بدون رعایت اصول پدافندغیرعامل حاصل نمی شود. رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور، با اشاره به اینکه اصول این نوع پدافند مغزافزاری است و باید در مفاهیم برنامه های راهبردی گنجانده شود، افزود: راهبردهای پدافند غیرعامل در قانون اساسی، سند چشم انداز، برنامه های آمایشی، برنامه های توسعه موضوعی بلندمدت و برنامه پنجساله توسعه وجود دارد.

معاون معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری در دانشگاه سمنان : جهت گیری آمایش سرزمین و توسعه مناطق

معاون معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری در دانشگاه سمنان : جهت گیری آمایش سرزمین و توسعه مناطق ویژگی مهم برنامه ششم توسعه است

معاون معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری گفت: جهت گیری آمایش سرزمین و توجه به توسعه مناطق مختلف کشور، تفاوت اساسی برنامه ششم توسعه کشور با برنامه های قبل از آن است. به گزارش روابط عمومی دانشگاه سمنان ، سیدحمید پورمحمدی در آیین افتتاح اولین همایش ملی رویکردهای نوین آمایش سرزمین در ایران در دانشگاه سمنان، افزود: سیاستهای اقتصاد مقاومتی ابلاغی رهبری به عنوان یکی از مبانی تدوین برنامه ششم توسعه قرار گرفته است. وی با بیان اینکه در سیاستهای اقتصاد مقاومتی دو بند توجه به رقابت استانها و توجه به جغرافیایی مزیت سرزمین مورد تاکید قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: سیاستهای آمایش سرزمین نیز سال 1390 از سوی رهبری ابلاغ شد که این سیاستها نیز یکی از ارکان تدوین برنامه ششم توسعه قرار دارد. وی با اشاره به تفاوت اساسی برنامه ششم توسعه با برنامه های توسعه ای قبل از آن که به نوعی فقط برنامه ریزی اقتصادی کلان بود، اظهار داشت: برنامه ششم توسعه ضمن جامع نگر بودن، موضوع محور با تاکید بر اجرایی و عملیاتی بودن است. پورمحمدی گفت: بحث مهمی که در برنامه ششم توسعه در مورد آمایش انجام می شود شامل سه کار اصلاح ضوابط ملی آمایش سرزمین، تدوین راهبرد توسعه استانها و تعیین موضوعات خاص است. وی با اشاره به سپردن تدوین نظریه توسعه استانها به عهده خود استانها و بازنگری آن از سوی معاونت برنامه ریزی معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، افزود: در آخر برای هر استان یک راهبرد توسعه تعیین می شود و نظام برنامه ریزی برنامه ششم توسعه نیز بر اساس راهبرد توسعه استانها تدوین می شود. وی تاکید کرد: مناطق 9 گانه کشور که باید شوراهای توسعه آنها شکل بگیرد نیز باید برنامه های توسعه را به صورت مرحله کشوری، منطقه ای و استانی رصد و عملیاتی کنند. وی با بیان اینکه نظام تدوین برنامه ششم توسعه دو روز پیش به تصویب شورای اقتصاد رسیده و به زودی ابلاغ می شود، ادامه داد: برنامه ریزی بر اساس آن در 29 شورای برنامه ریزی که ریاست آنها بر عهده وزرا است از ابتدای مهر آغاز می شود. وی تصریح کرد: برخی از این شوراهای برنامه ریزی به دلیل اهمیت موضوع با عنوان های آمایش سرزمین و توسعه منطقه ای، شورای برنامه ریزی محیط زیست و شورای برنامه ریزی توسعه مناطق روستایی و عشایری فعالیت می کنند. معاون برنامه ریزی معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، آمایش و توجه به توسعه مناطق مختلف کشور را از اصول مهم پیش نویس سیاست های کلی برنامه ششم توسعه دانست که به دفتر مقام معظم رهبری ارایه شده است

این عکس ها خبر از فاجعه می دهند: آبیاری به روش مادها در قرن 21 !

واقعیت این است که ما در سال های گذشته چنان درگیر ترویج فرهنگ صرفه جویی آب در مناطق شهری بودیم و برایش کلیپ های تلویزیونی می ساختیم یا بر سر قیمت آب شرب، چانه می زدیم که یادمان رفت 92 درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود و فاجعه نیز دقیقاً همین جاست.

عصرایران - این عکس ها ببینید: نه یک بمب عظیم الجثه این گودال ها را به وجود آورده ، نه دستگاه های حفاری زمین را کنده اند و نه با یک حفره بزرگ طبیعی مواجه هستیم.

این عکس ها که چند روز قبل در حوالی همدان گرفته شده اند نشست زمین را در این منطقه نشان می دهند. علت نیز کاهش عجیب و غریب سطح آب های زیر زمینی در منطقه و در نتیجه سست شدن طبقات زمین است که نهایتاً به فرونشست زمین می انجامد.

پرداختن صرف به این چند تصویر، موضوع این نوشتار نیست، این عکس ها بهانه نوشتار هستند؛ آنچه این چند سطر را به رشته تحریر در آورده ، نگرانی جدی و دغدغه ای است که درباره مصرف "مرگبار" آب در دشت های کشور وجود دارد.

واقعیت این است که ما در سال های گذشته چنان درگیر ترویج فرهنگ صرفه جویی آب در مناطق شهری بودیم و برایش کلیپ های تلویزیونی می ساختیم یا بر سر قیمت آب شرب، چانه می زدیم که یادمان رفت 92 درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود و فاجعه نیز دقیقاً همین جاست.
بدیهی است که کشاورزی آب می خواهد ، اما بسیار مضحک است که در قرن بیست و یکم در کشور ما ، عمدتاً آبیاری به همان شکلی انجام می شود که در دوران مادها انجام می شد: آبیاری غرقابی!
این در حالی است که امروزه در دنیا با روش های مدرن و نه چندان سخت و پیچیده مانند آبیاری تحت فشار ، آبیاری قطره ای و ... ، میزان مصرف آب در بخش کشاورزی را بسته به اقلیم و محصول ، تا 5 برابر کاهش داده اند.
در ایران هم ، هر چند برخی مزارع و باغ ها از روش های جدی استفاده می کنند اما هنوز بخش عمده ای از کشاورزی ایران به همان روش سنتی انجام می شود.

نتیجه نیز کاملاً مشخص است. آب های زیر زمینی روز به روز و بهتر بگوییم ، لحظه به لحظه کاهش می یابد، لایه های زمین خشک و سست می شوند و نه تنها در همدان که در اطراف تهران و اصفهان و مشهد و ... زمین نشست می کند و از بین می رود. اگر تا 20 - 10 سال قبل در یک منطقه با کندن چاهی به عمق 5 متر می شد به آب رسید ، اینک در همان نقطه باید 50 متر چاه زد تا به آب زیر زمینی دسترسی داشت. بدیهی است که کشاورزی هم به تبع کم آبی های حاصل از برداشت بی رویه نابود می شود و کشاورزان هم بیکار.

وزارت جهاد کشاورزی، به عنوان متولی این بخش ، وظیفه دارد و این وظیفه اش هم تاریخی است که مصرف فاجعه بار آب در این بخش را مدیریت کند. خوشبختانه راه های مدیریت و تقلیل مصرف آب در بخش کشاورزی هم کاملاً شناخه شده است و فقط عزم، مدیریت و بودجه می خواهد، بودجه ای که اگر صرف شود، نه هزینه که در واقع سرمایه گذاری است...در این باره باز هم خواهیم نوشت چه آن که  فراتر از بحث های فنی آب ، امنیت ملی و زندگی مان به این موضوع متصل است.

دانستنی های سرزمینم ایران

دانستنی های سرزمینم ایران

ایران زیبا

چرا «بوق سگ»؟!
ریشه عبارت "بوق سگ" به بازار برمی‌گردد. بازارهای ایرانی از دو گذر بزرگ عمود بر هم ساخته می‌شد که در میانه بهم رسیده و «چهارسوق» بزرگ را می‌ساخت. بازار بسته به بزرگی و کوچکی‌اش و بازاریانِ آن می‌توانست چندین چهارسوق کوچک نیز داشته باشد. اما ورودی و خروجی این بازارها تنها از دو سر گذرهای اصلی آن بود. بنابراین بازارهای ایرانی چهار مدخل داشت که در دو سر شاخه اصلی بود و با درهای بزرگ چوبی بسته می‌شد.
حفاظت از این بازارها کاری درخور توجه بود. اگرچه هر دکان با دری چوبی بسته می‌شد، اما این درها از امنیت خوبی برخوردار نبوده و به سادگی می‌توانست شکسته شود. از این رو امنیت بازار به درهای اصلی و نگهبان بازار وابسته بود. این نگهبانان از سر شب (دم اذان مغرب) تا بامداد روز دیگر (پس از اذان صبح) باید از بازار پاسداری نموده و همواره درازای بازار را گشت می زدند. از آنجا که بازار، بزرگ بود و بازبینی همه جای آن نشدنی ، نگهبانان، سگانی درنده و گیرنده به نام «سگ بازاری» داشتند.

این سگان بجز از مربی خود به سوی هر جنبده‌ای دیگر یورش برده و پاچه می‌گرفتند. از این رو با برچیده شدن دامن آفتاب و بسته شدن درهای بازار و پیش از رها شدن سگهای بازاری، نگهبانان در بوقی بزرگ که از شاخ قوچ ساخته می‌شد و صدایی پرطنین و گسترده داشت می‌دمیدند تا همه از باز کردن سگان و رها کردنشان در بازار آگاه گردند و زودتر حجره ها را تعطیل کرده و از بازار خارج شوند. به این بوق که سه بار با فاصله زمانی مشخصی نواخته می‌شد «بوق سگ» می‌گفتند. این بود که مشتری آخر شب نیز خونش پای خودش بود! یعنی کسی که با شنیدن بوق سگ از بازار بیرون نرفته هر آن ممکن است سگان درنده بازاری به وی بتازند.

امروز اگر کسی تا دیروقت به کار بپردازد و یا دیر به خانه برگردد می‌گویند تا بوق سگ کار کرده یا بیرون از خانه بوده است. همچنین کسانی را که زود برمی آشوبند و پیش از پرس و جو و یافتن حقیقت به پرخاش می‌پردازند ، سگ بازاری می‌گویند که توان بازشناختن دزد از بازاری را نداشته و بیخود پاچه دیگران را می‌گیرند.
خبرگزاری ایسنا

صدای پای آب نه، صدای فاجعه می‌آید!

آثار فاجعه آمیز بحران آب در کشور نزدیک‌تر از آن است که انکار می‌شد و نزدیک‌تر از آن است که کم اهمیت شمرده می‌شد. نزدیک‌تر از آن است که پیش بینی می‌شد و حتی نزدیک‌تر از آنکه بتوان چندان کاری کرد.  

هشدارها و پیش‌بینی‌ها

دو سال قبل، «ناسا» و «مرکز ملی تحقیقات جوی آمریکا» در مطالعه‌ای نشان داده بودند که در خاورمیانه، از جمله ایران، یک دوره‌ی ۳۰ ساله‌ی خشکسالی در راه است. بنا به همین تحقیق، در فاصله سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۲ بخش‌هایی از ترکیه، سوریه، عراق و ایران، ۱۴۴ کیلومتر مکعب از کل ذخیره‌ی آب شیرین خود را از دست داده‌اند. یعنی به اندازه‌ی دریاچه‌ی بحرالمیت در اردن. ۶۰ درصد از این آب‌ها با استخراج از سفره‌های آب زیرزمینی منطقه به دست آمده است. 

سال پیش، دکتر عیسی کلانتری، وزیر اسبق کشاورزی، گفته بود که با حفر بیش از ۶۵۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز، بیلان منفی برداشت آب که در ابتدای انقلاب زیر ۱۰۰ میلیون متر مکعب بوده تا سال ۹۲، ۱۱۰ برابر شده و به ۱۱ میلیارد متر مکعب رسیده است. او هشدار داده بو که «۲۵ سال دیگر جنوب البرز و شرق زاگرس غیرقابل سکونت می‌شود».

دکتر ناصر کرمی، اقلیم شناس، می‌گوید ظرف ۳۰سال گذشته، ۷۰درصد از آب‌های زیرزمینی که طی هزاران‌ سال ذخیره شده، مصرف شده است. به گفته‌ی دکتر کرمی درحالی که بنا به شاخص‌های معمول تنها می‌توان تا حد ۲۰ درصد از آب‌ها را برای مصرف استفاده کرد، ما در ایران در حال حاضر به ۸۰درصد مصرف رسیده‌ایم. و این یعنی گذر از خط بحران. دکتر کرمی از «ضرورت» تعصیل کشاورزی سخن می‌گوید.

مقامات رسمی بیدار می‌شوند!؟

حالا پس از سال‌ها بی‌توجهی به هشدارهای متخصصان داخلی و سازمان‌های بین المللی، مقامات رسمی به روشنی از ابعاد محدودی از فاجعه پرده برمی دارند. اکنون عضو کمیسیون انرژی مجلس خبر از احتمال ممنوع شدن کشاورزی در ۱۳ استان می‌دهد. او در اشاره – فقط به گوشه‌ای از مشکلات - می‌گوید «سال ۸۷ اعلام شده بود که مناطق شمالی استان کرمان و شهرستان‌هایی چون سیرجان، رفسنجان، زرند و شهربابک فقط تا مرز ۱۰ سال آینده آب شرب خواهند داشت. ۶ سال از این ده سال سپری شده و حالا وضعیت به جایی رسیده که آب لوله کشی خیلی از این شهرستان‌ها از حدود دو سال پیش قابل آشامیدن نیست و اکنون هم ممنوعیت کشاورزی تصویب شده است.» 

وزیر نیرو از نبود آب کافی به شیوه‌ی دیگری سخن می‌گوید. وی بر آن است که «در چند سال گذشته در سدسازی افراط کردیم چون تمام این سدها بالغ بر ۷۶ میلیارد متر مکعب آب را می‌توانند تنظیم کنند در حالی که میزان آب موجود در این سدها ۴۶ میلیارد مترمکعب است.» او می‌افزاید که « ۶۰۹ دشت در کشور داریم که ۲۹۸ دشت با بیلان منفی آب زیر زمینی مواجه‌است... و من با صراحت می‌گویم ۹۶ میلیارد متر مکعب آبی که از منابع تجدیدشونده استفاده می‌کنیم خطرناک است». 

کشاورزی و کم آبی

متخصصان مختلف در باره دلایل این موضوع حرف‌های فراوان زنده‌اند. یک قلمش اینکه آبی که در اقلیم نسبتا خشک ایران برای کشاورزی صرف می‌شود، منابع آبی را به تنش انداخته و اکنون دقیقاً با بحران روبرو کرده است. بنا به آمار رسمی وزارت نیرو، ۹۲ درصد از منابع آبی کشور صرف کشاورزی می‌شود. و جالب‌تر – و البته اسف بار‌تر – اینکه ۷۰ درصد از همین مقدار آب تلف می‌شود. اما از نظر اقتصادی، حاصلِ صرف این منابع ارزشمند آبی برای تولید محصولات کشاورزی چه بوده است؟‌‌ همان نماینده‌ی مجلس فقط به یک قلمش اشاره کرده است: «بعد از انقلاب سود کشور از تولید پسته استان کرمان چیزی در حدود ۳۰ میلیارد دلار بوده است. اما برای تولید این میزان پسته ۸۰ میلیارد دلار منابع آبی مصرف شده است». 

البته می‌دانیم که نه به دقت ارقام رسمی اعتماد کاملی هست نه اعتباری است به ارقامی که مسوولان مربوطه می‌گویند. اما صرف نظر از دقتی که این ارقام دارند، روشن است که این موضوع فقط از دست دادن ۵۰ میلیارد دلار – کمتر با بیشتر – نیست. موضوع انهدام منابعی است که گرچه تجدیدپذیرند اما برای تجدیدشان سالیانی بس طولانی سختی و مرارت در پیش خواهد بود به اضافه‌ی تغییراتی که در اکوسیستم رخ خواهد داد و پیامدهایی که برای زندگی مردم پیش خواهد آورد. 

سیاست خودکفایی و بحران کم آبی

جریان رسیدن به این وضعیت بحرانی، فقط جنبه فنی یا بخشی ندارد، بلکه به سیاست‌گذاری‌های کلانی مربوط می‌شود که ناشی از یک هدف عمده بوده است: رسیدن به خودکفایی در محصولات استراتژیک کشاورزی. هدفی ظاهراً مرتبط با آب و نان مردم و بی‌ارتباط با سیاست. اما چرا خوکفایی ضروری شمرده شده است؟ برای اینکه «ما با دشمنان در حال جنگیم و آن‌ها نمی‌خواهند ما مستقل باشیم». پس بکوشیم که وابستگی به مواد غذایی و کشاورزی را – به هر قیمتی که شده - از بیین بریم. 

حاصل آن هدف‌گذاری و این استراتژی شده است ماندن از این‌جا و راندن از آن‌جا: نه فقط با وجود دو بار جشن خودکفایی گندم هنوز کشور به واردات مواد غذایی استراتژیک نیازمند است، بلکه وضعیت منابع آبی کشور هم به سرحد فاجعه آمیزی رسیده است، وضعیتی که حیات طبیعی و زندگی اجتماعی را به خطر انداخته است و از تولید کشاورزی هم درمانده و ناتوان است. در واقع، قیمتی که برای این سیاست پرداخت شده است، نوعی بدهکاری عظیم است به اکنون و آینده. 

نتیجه‌ی نهایی سیاست خودکفایی برای رسیدن به استقلال و بی‌نیازی از دشمنان این شده است که در شروع کار دولت جدید فقط ۴۴ درصد از مواد غذایی مردم از داخل تامین می‌شد و کشور برای باقی مواد غذایی نیازمند جهان خارج، از جمله‌‌ همان دشمنان مستقیم و غیر مستقیم، بود. بنا به آن سیاستِ دشمن شکن قرار بوده است به خودکفایی برسیم تا دشمنانی چون آمریکا و اسرائیل را بر سر جایشان بنشانیم. طرفه این که، به گفته دکتر عیسی کلانتری، اکنون «بحران آب در کشور فرا‌تر از تهدید کشورهای آمریکا و اسرائیل است»

وزیر نیرو: بازار آب در 609 دشت کشور اجرا می شود

 وزیر نیرو گفت: بازار آب در 609 دشت کشور اجرا می شود تا قیمت آب وضعیت اقتصادی پیدا کند و از هدر رفت آن جلوگیری شود.
به گزارش ایرنا، حمید چیت چیان شامگاه پنجشنبه در نشست شورای آب استان کرمان که با حضور معاون پارلمانی رییس جمهوری و مسوولان استان در استانداری برگزار شد، افزود: این تصمیم در نشست شورای عالی آب که روز گذشته با حضور هیات دولت در تهران برگزار شد به تصویب رسید.
 
وی بیان کرد: همچنین در شورای عالی آب مصوب شد به جای اینکه دولت بر روند مصرف آب کنترل داشته باشد تشکل های مردمی این کار را در چارچوب قانون انجام دهند.
 
وی گفت: یکی دیگر از مصوبات شورای عالی آب این بود که از سال آینده بخش عمده ای از اعتبارات وزارت نیرو به بخش آب های زیر زمینی اختصاص داده شود و نصب کنتورهای هوشمند، برقی کردن چاه های آب، بستن چاهای غیر مجاز و جلوگیری از برداشت آب بیشتر از پروانه از دیگر مصوبات این نشست بود.
 
وزیر نیرو ادامه داد: به طور متوسط بارش باران 35 درصد کاهش یافته و موجب کاهش ذخایر آب پشت دریاچه های سدها شده است.
 
وی گفت: ما در سال های گذشته دست روی دست نگذاشتیم زیرا در این مدت نیز طرح های خوبی در زمینه اجرای تصفیه خانه ها، سد و آبیاری های نوین اجرا شده است.
 
چیت چیان تاکید کرد: بیشتر همت مدیران بخش آب برای مدیریت آب سطحی بوده و از آب زیر زمینی غفلت شده است بطوری که 54 درصد آب از منابع زیر زمینی تامین می شود.
 
وی گفت: طرحی را برای مدیریت آب های زیرزمینی در شورای عالی آب ارایه کرده ایم و اعضای شورا مجموعه کار را تصویب کردند که یکی از مصوبات این بود به طور متوسط 25 درصد از مصارف آب زیرزمینی را کاهش دهیم.
 
وی تصریح کرد: هم اکنون هفت تا هشت میلیارد مترمکعب بیشتر از ظرفیت دینامیک ذخایر استفاده می کنیم و ظرفیت دینامیک، ظرفیتی است که هر سال به علت بارندگی آب جایگزین آن می شود.
 
وزیر نیرو گفت: اگر 20 درصد از منابع دینامیک را کاهش دهیم به جایی می رسیم که از منابع استاتیک استفاده نکنیم و پنج درصد دیگر هم باید کمتر برداشت کنیم برای اینکه سالی پنج میلیارد متر مکعب داشته باشیم تا بتوانیم ذخایره استاتیک را که برداشت شده است جبران کنیم.
 
وی افزود: 15 طرح دیگر نیز در شورای عالی آب تصویب شده که می تواند کمک کند تا ما به وضعیت قبل در حوزه آب برگردیم.
 
چیت چیان گفت: از استاندار کرمان تشکر می کنم زیرا کار را با حضور ائمه جمعه و سایر مسوولان در استان شروع کردند و این کار هم نتیجه بخش خواهد بود.
 
وی افزود: تمام طرح هایی که در شورای آب استان بیان شد در راستای برنامه های شورای عالی آب کشور است به طوری که بین 80 تا 90 درصد تصمیمات استان با شورای عالی آب همخوانی دارد و نشان می دهد پایه کار عقلانیت بوده است.
 
وزیر نیرو خاطرنشان کرد: ما منابع لازم را اختصاص خواهیم داد و مسایل را به شورای عالی آب منتقل کرده ایم که تمامی اعضای شورا روی موارد مطرح شده اتفاق نظر داشتند و امید است با این تفاهم کار را پیش ببریم.
 
چیت چیان گفت: طبق آمار ارایه شده ارزش تولید پسته در استان کرمان پنج هزار و 200 میلیارد تومان است که نیاز است با کمک مردم، بهره برداران و حمایت دولت، مدیریت مصرف را پیش ببریم و استان کرمان در زمینه طرح های آب پیش قدم است.
 
وی گفت: ما با تمام وجود از این طرح ها حمایت می کنیم و از سوی دیگر منابع دولتی محدودیت هایی دارد که خوشبختانه مجلس شورای اسلامی تدبیر کرده و در تبصره قانون بودجه در طرح های مصرف آب پیش بینی شده که بخش خصوصی می تواند سرمایه گذاری کند و نیاز است از سرمایه گذاران بخش خصوصی در این زمینه استفاده شود.
 
وزیر نیرو تاکید کرد: کشاورزان باید به این نکته توجه داشته باشند که مدیریت مصرف به این معنا نیست که درآمد آنها کاهش پیدا کند بلکه با کاهش مصرف آب درآمد آنها افزایش یابد.
 
وی گفت: ایران، کشور کم آبی است و بخشی از استان ها در مناطق خشک و مابقی در نیمه خشک قرار دارند که در این زمینه نه فقط کشور خشک با منابع آب کمی داریم بلکه سال گذشته میزان بارندگی از 250 میلیمتر به 242 میلیمتر کاهش پیدا کرد.
 
چیت چیان ادامه داد: در محاسباتی که انجام شده 10 سال پیش 130 میلیارد متر مکعب آب تجزیه پذیر داشتیم که اکنون این منابع به 120 میلیارد متر مکعب کاهش پیدا کرده و این در حالی است که جمعیت زیاد شده و بخش صنعت و معدن نیز توسعه داشته است.
 
وی گفت: به ازای هر فرد ایرانی یکهزار و 550 متر مکعب آب تجزیه شونده داریم که در دنیا این حجم، شش هزار و 400 متر مکعب است.
 
وزیر نیرو اظهار کرد: هر کشوری در دنیا که کمتر از شش هزار و 700 متر مکعب داشته باشد در بحران آب قرار دارد و ما باید این واقعیت را به مردم بگوییم تا چاره اندیشی شود و ما را همراهی کنند.
 
وی گفت: یک کشور یا یک منطقه چه منابع آب زیادی داشته باشد یا منابع کم، اگر 40 درصد از منابع آب تجزیه شونده را استفاده کند ناپایداری آب ایجاد می شود که اکنون ما دو برابر وضعیت بحران را استفاده می کنیم و از جهت میزان بهره برداری منابع موجود هم در وضعیت بحران هستیم.
 
چیت چیان ادامه داد: به دلیل پایین بودن قیمت آب در کشور مسابقه برای بیشتر مصرف کردن صورت گرفته و این مصرف بی رویه موجب از بین رفتن منابع آب می شود که باید در زمینه مصرف تجدید نظر جدی صورت گیرد.
 
وزیر نیرو امروز (پنجشنبه) در سفری یک روزه برای افتتاح چند طرح در حوزه آب و برق و بررسی مسائل و مشکلات ناشی از بحران کم آبی به استان کرمان سفر کرد.

پایانه مرزی در سلماس ایجاد می شود

پایانه مرزی در سلماس ایجاد می شود

 معاون وزیر راه و شهرسازی از ایجاد پایانه مرزی در شهرستان سلماس خبر داد.

 به گزارش خبرنگار ایرنا، 'داود کشاورزیان' عصر پنجشنبه در بازدید از نوار مرزی سلماس با کشور ترکیه گفت: مقدمات ایجاد پایانه مرزی در منطقه کوزه رش سلماس فراهم است و عملیات اجرایی آن بزودی شروع می شود.
 
وی افزود: تمامی بسترهای لازم در جهت راه اندازی این پایانه مرزی توسط دستگاههای اجرایی شهرستان مهیا شده و با تصمیمات وزارت راه و شهرسازی عملیات اجرایی این طرح مهم تا پایان سال به مرحله اجرا درمی آید.
 
'علی اکبر آقایی' نماینده مردم سلماس در مجلس شورای اسلامی نیز در حاشیه این بازدید گفت: با ایجاد پایانه مرزی در این شهرستان شاهد رشد و رونق اقتصادی مرزنشینان بخش کوهسار سلماس می شویم.
 
'مسعود حاج علیلو' فرماندار سلماس هم در این بازدید بر لزوم همکاری همه جانبه دستگاههای اجرایی در جهت راه اندازی هرچه سریعتر این پایانه تاکید کرد.
 
شهرستان سلماس در شمال آذربایجان غربی و فاصله 90 کیلومتری مرکز استان واقع است.
 
جمهوری اسلامی ایران در محدوده شهرستان سلماس 85 کیلومتر با کشور ترکیه مرز مشترک دارد.
 
سلماس 200 هزار نفر جمعیت را در خود جای داده است

خبرهایی هولناک درباره خشکسالی!

 «تا آبانماه تنها دو نوبت باران می‌بارد»، «سد لار و لتیان خشک شدند»، «روحانی: به طور جدی در مصرف آب صرفه جویی کنید» این‌ها چند گزاره خبری هستند. نه! این جملات چند گزاره خبری هولناک هستند!

جواد حیدری در ادامه یادداشت خود در ابتکار می‌نویسد: بحران آب در ایران به وضعیتی غیر متعارف دچار شده است. منابع آبی به پایین ترین سطح خود رسیده و دشت‌ها برای خشک شدن از همدیگر سبقت می‌گیرند. برداشت آب از سفره‌های زیر زمینی به بالای 80 درصد رسیده و حالا تبخیر زیاد، بارش کم و برداشت بی رویه، سفره های زیر زمینی را هم خالی کرده و کاسه چشم سدها را خشکانده است. نیمی از حدود 600 دشت ایران دیگر غیر قابل بازگشت هستند.

اینها و نمونه‌های بیشتری از بی ملاحظه‌گی سرزمینی به روشنی مشخص کرده است که دور جدید کم آبی و خشکسالی در ایران آغاز شده و از همه سو سایه مرگ را می‌توان بر سر طبیعت و تنوع زیستی کشور دید. خشک شدن جنگل‌های زاگرسی، مرگ گونه‌های جانوری بر اثر بی آبی و حالا هم خشک شدن سدها در شهرهای مختلف کشور نشان می‌دهد بی تفاوتی نسبت به توسعه پایدار چطور می‌تواند بیش از همه حیات انسانی را تهدید کند.

گستردگی و فراگیر بودن بحران آب نشان می‌دهد؛ تغییر اقلیم نقش به مراتب کمتری به نسبت سوء مدیریت در کاهش و نابودی منابع آبی در ایران داشته است. اگرچه دوران کم بارشی در ایران آغاز شده و مدیریت بحران در ایران باید خود را برای شرایط ویژه ای در آینده آماده کند.

تا همین یک سال پیش شاید کمتر مقام دولتی حاضر بود بپذیرد کشور با بحران آبی و اثرات محیط زیستی ناشی از کمبود آن مواجه است. تذکرهای مدام رسانه‌ها و کارشناسان راه به جایی نبرد اما در همین چند ماه اخیر وزیر نیرو، مقامات وزارت کشاورزی و کارشناسان و مدیران سازمان محیط زیست نسبت به بحران آب بیمناک شده و قرمزی وضعیت را درک کرده اند. حالا همه یکصدا نسبت به کاهش منابع آبی، افت سفره‌های زیر زمینی، خشکی تالاب‌ها و دشت‌ها و دریاچه‌ها هشدار می‌دهند اما آنچه سبب شد رئیس جمهوری از مردم بخواهد در مصرف آب به شکلی جدی صرفه جویی شود، عمق فاجعه و بحران زیستی در ایران را نمایان می‌سازد.

کشاورزی ناپایدار متهم ردیف اول است. مصرف بی اندازه آب در کشاورزی سنتی، سبب شده منابع آبی کشور، ظرف سه تا حداکثر چهار دهه به پائین ترین سطح خود نزدیک شوند. اگر برای نمونه سری به اطراف دریاچه‌های (سابق) کشور بزنید متوجه می‌شوید باغات سیب در اطراف دریاچه ارومیه، جالیزهای خیار و کاهو و گوجه در اطراف دریاچه پریشان و سبزی محصولات در کرانه خشکیده تالاب‌های کشور چگونه شاهد مرگبار مهمترین اکوسیستم‌های کشور هستند و کشاورزان تربیت نشده و بدون ناظر چگونه آب را از عمق زمین با هزارن تلمبه غیر مجاز، بیرون کشیده و شیره زمین را مکیده اند!

باغ‌ها پر بار و جالیزها پر محصولند اما از دریاچه‌ها چه چیزی باقی مانده جز توده ای خاک خورد شده که خود کانون جوشش گرد و غبار و زمینه آلایندگی وسیعی برای کل کشور فراهم آورده است. تنش‌های اکولوژیک در دشت‌های استان فارس، تهران، خراسان، یزد و سمنان و... خود را به وضوح نشان داده است.

ایران نه تنها در مدیریت اکوسیستم‌های آبی از میان 132 کشور جهان رتبه 130 را دارد بلکه در مصرف حفره‌های درونی زمین مخرب ترین کشور دنیا لقب گرفته است. خالی شدن سفره‌های زیر زمینی از آب به دلیل برداشت بی رویه برای کشت محصولات کشاورزی کار را به جایی رسانده که بی شک امنیت ملی در ایران به وضعیت نامطلوبی مبتلا خواهد شد.

با این حال اگر شیوه‌های آبیاری و کشت محصولات کم مصرف و سازگار با اقلیم‌های متفاوت در کشور اصلاح نشود و مشارکت عمومی در این میان بوجود نیاید، به زودی شاهد نزاع‌های محلی و برخوردهای قبایل و گروهای مردمی بر سر توزیع منابع آب خواهیم بود.

وزیر نیروی ایران: تهرانی‌ها «دو برابر» متوسط کشور آب مصرف می‌کنند

وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید که رشد سرانه مصرف آب در تهران سه درصد است و  تهرانی‌ها دو برابر متوسط کشور آب مصرف می‌کنند.

حمید چیت‌چیان روز چهارشنبه ۲۶ شهریورماه در نشست هفتگی سخنگوی دولت با ارائه گزارشی از وضعیت مصرف آب در شهر تهران اظهار داشت: «ما در تهران حدود ۲۵ درصد از آب شرب مصرفی در کشور را تولید و مصرف می‌کنیم. جمعیت تهران ۱۲ درصد جمعیت کل کشور است و این به معنای آن است که تهرانی‌ها دو برابر متوسط مصرف آب کشور مصرف دارند».

به گزارش خبرگزاری فارس، وی همچنین توضیح داد که مصرف آب شرب تهران در سال قبل بالغ بر یک میلیارد و ۳۰ میلیون متر مکعب بوده است، رشد جمعیت تهران در حدود ۱.۸ درصد بوده است اما رشد سرانه مصرف آب به سه درصد بالغ می‌شود.

همزمان با سخنان وزیر نیرو، خبرگزاری مهر گزارش داده است که مخزن ۹۶۰ میلیون مترمکعبی سد «لار» که یکی از پنج سد تامین کننده آب شرب تهران است، هم اکنون فقط ۳۰ میلیون متر مکعب آب دارد و از این میزان، تنها ۱۸ میلیون متر مکعب آن قابل استحصال و استفاده است.

وزیر نیرو نیز با اشاره به وضعیت سدهای تهران گفته است: ذخیره سدهای ما در سال گذشته ۷۱۶ میلیون متر مکعب بود که امروز این میزان به ۳۵۵ میلیون متر مکعب کاهش یافته است و این به این معناست که ذخیره آب نصف شده است.

به گفته چیت‌چیان، میزان بارندگی در سال جاری بیش از ۳۰ درصد کاهش یافته است و ظرفیت تهران برای انتقال آب به اتمام رسیده و تنها راه، مدیریت مصرف آب است.

دولت ایران برای مواجهه با بحران آب پایتخت، در نظر دارد آب از سد ماملو به تهران منتقل کند.

هیات وزریران جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه تصویب کرد که بودجه‌ای ۳۰۰ میلیارد ریالی برای پروژه انتقال آب سد ماملو به تهران تخصیص داده شود.

سد ماملو در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی تهران، در شهرستان پاکدشت واقع است که بیشتر برای تامین آب کشاورزی زمین‌های مستعد ورامین، پاکدشت و جنوب تهران ساخته شده است، اما اخیرا دولت اعلام کرد که مصرف آب بخش کشاورزی را نصف خواهد کرد.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، محمد حسین شریعتمدار مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی ایران روز ۱۵ شهریورماه اعلام کرد که از مهر ماه سال جاری سهم آب کشاورزی در کشور تقریبا به نصف می‌رسد.

کشاورزان ایران در سال گذشته حدود ۹۰ میلیارد متر مکعب آب در بخش کشاورزی استفاده کرده‌اند که قرار است این رقم به ۵۰ میلیارد متر مکعب کاهش یابد.

معصومه ابتکار رییس سازمان محیط زیست ایران می‌گوید که ۹۳ درصد آب مصرفی کشور به بخش کشاورزی اختصاص دارد.

هم اکنون چندین استان ایران با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنند که وضعیت برخی شهرها از جمله تهران در وضعیت «قرمز» قرار دارد.

دو دانشجوی گمشده رشته زمین شناسی در اهواز از مرگ حتمی نجات یافتند

اهواز- ایرنا- دو دانشجوی رشته زمین شناسی دانشگاه تهران که برای تحقیق و اجرای پایان نامه دانشگاهی به خوزستان سفر، و در زمین های بیابانی اطراف اهواز گم شده بودند توسط ماموران انتظامی پاسگاه حمید اهواز از مرگ حتمی نجات یافتند.

به گزارش چهارشنبه ایرنا به نقل از پایگاه خبری پلیس، ماموران انتظامی پاسگاه حمید شهرستان اهواز با اعلام مرکز فوریت های پلیسی 110 در جریان گم شدن دو دانشجوی رشته زمین شناسی دانشگاه تهران در زمین های بیابانی ' سه راهی جفیر ' قرار گرفته و با تشکیل گروهی با همکاری ماموران اورژانس 115 و هلال احمر جستجو برای پیداکردن این افراد را آغاز کردند.

بنا بر این گزارش ، ساعت ها تلاش ماموران جستجوگر نتیجه داد و دو دانشجوی گم شده در سه راهی جفیر و در کنار پل راه بند اهواز در حالی که از شدت گرما و تشنگی دچار ضعف و بی حالی شده ، و توان راه رفتن نداشتند پیدا ، و به بیمارستان شهید بقایی اهواز منتقل شدند.

توقف آنی تخریب بافت تاریخی شیراز

تهران - ایرنا - معاون رییس جمهوری و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در پنج نامه جداگانه به دفتر مقام معظم رهبری، وزیر کشور، دادستان کل کشور، استاندار فارس و تولیت آستان حرم احمد بن موسی(ع)، خواستار توقف آنی روند تخریب بافت تاریخی شیراز شد.

به گزارش ایرنا از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، «مسعود سلطانی فر» در این نامه ها، اجرای هرگونه طرح توسعه و عمرانی در بافت تاریخی را منوط به اخذ مجوز از مراجع قانونی نظیر سازمان میراث فرهنگی، شورای ­عالی معماری و شهرسازی و داشتن طرح مصوب دانست.

متن کامل نامه رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور به شرح ذیل است:

دفتر مقام معظم رهبری

وزیر محترم کشور

دادستان محترم کل کشور

استاندار محترم فارس

تولیت محترم آستان حرم احمد بن موسی(ع)

با سلام 

حسب اطلاعات واصله و بازدید کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس از بافت تاریخی اطراف مجموعه شاهچراغ، متأسفانه بخشی از بافت ارزشمند تاریخی جهت الحاق به طرح بین­الحرمین تخریب شده است. این سازمان حسب وظایف قانونی خود موضوع را از طریق مرجع قانونی در دست پیگیری دارد.

سپاسگزار خواهد بود دستور فرمایید به منظور جلوگیری از تخریب عناصر ارزشمند موجود در بافت تاریخی، دستور توقف آنی عملیات مذکور صادر شود. 

بدیهی است اجرای هرگونه طرح توسعه و عمرانی در بافت تاریخی پس از اخذ مجوز از مراجع قانونی نظیر سازمان میراث فرهنگی و شورای­عالی معماری و شهرسازی و داشتن طرح مصوب امکانپذیر خواهد بود.

هماهنگ‎ کننده‎ سازمان ملل متحد؛

آینده خاورمیانه؛ گرمتر و خشکتر

تهران - ایرنا - هماهنگ‎ کننده‎ سازمان ملل متحد و نماینده‎ مقیم برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد درجمهوری اسلامی ایران گفت: بنا به پیش‎بینی ‎های تغییرات اقلیمی، خاورمیانه آینده ‎ای گرمتر و خشک‎ تر خواهد داشت.

به گزارش ایرنا از مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد - تهران، گری لوئیس در مقاله ای با عنوان معکوس نمودن زلزله خاموش قرن که به رسانه ها ارسال کرده است،اظهار کرد: ایران در قلب خاورمیانه قرار دارد، نزدیک به 80 درصد مساحت ایران خشک یا نیمه ‎خشک است، مشکل کم ‎آبی بسیار شدید است ولی مشکل بزرگ دیگری پیش روی محیط زیست ایران است که اغلب نا دیده گرفته می ‎شود و آنهم بیابان ‎زایی است.

وی دراین مقاله نوشته است:

از آن جا که علت اصلی این مشکل اقدامات انسانی است، می‎توان آن را برطرف کرد، این عقیده دست کم الهام‎بخش افراد متعهدی شده است که (به ویژه در دهه‎ گذشته) مشغول واکنش به آن بوده‎اند.

چالش بیابان ‎زایی به راستی در کمین ما است به قول برخی ' زلزله خاموش قرن' است.

در بسیاری از بخش‎ های ایران بیابان ‎زایی هنگامی رخ می ‎دهد که چوپان ها می ‎گذارند گله‎ های بز و گوسفند شان بیش از اندازه چرا کنند، گاهی به خاطر استفاده‎ روستاییان از بوته ‎ها به عنوان هیزم رخ می ‎دهد.

بنا به آمار رسمی ایران در سند ' ارزشیابی پتانسیل بیابان‎ ها '، میزان بیابان ‎زایی ایران نسبت به سایر کشورهای خشک و نیمه‎ خشک ' زیاد ' است اما راهکارهایی وجود دارد که در حال اجرا شدن است.

برای سبز کردن دوباره‎ دشت ‎های بیابانی، در اصل باید گیاهان بیشتری کاشته شود. این کار آغازگر برگشت همه چیز می شود، برای داشتن فضای سبز بیشتر، باید این منطقه ‎ها را بوته ‎کاری کرد ولی برای این که دوباره چرای بیش از اندازه یا کاربری سوختی به وجود نیاید، مشارکت اجتماع در حفظ فضای سبز جدید لازم است.

در ایران این فرایند را در عمل دیده‎ام اجرای آن موفق بوده و در آسیب‎ پذیرترین بخش‎ های کشور در حال تکرار است.

اکنون موفق‎ ترین نمونه‎ سبز کردن دوباره‎ بیابان ‎های ایران، با حسن تعبیر، 'پروژه‎ کربن' (یا به طور رسمی پروژه ترسیب کربن) نامیده می ‎شود. در واقع یک اقدام توسعه‎ اجتماعی - زیست‎ محیطی است که برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد از آن پشتیبانی می ‎کند، این پروژه را به این دلیل کربن نامیده ‎اند که یکی از اثرات جانبی آن توانایی جذب و ترسیب دی‎ اکسید کربن در فضاهای سبز ایجاد شده است.

به هر روی، سازمان ملل متحد از سال 1368 پشتیبان تلاش‎ ها برای معکوس کردن بیابان ‎زایی بوده است. در آن سال، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، سازمان جنگل‎ ها مراتع و آبخیزداری و صندوق جهانی توسعه‎ کشاورزی در بیرجند در استان خراسان جنوبی پروژه‎ احیای مراتع و درآمد زایی پناهندگان را آغاز کردند.

پروژه 6 سال ادامه داشت و با جنگل کاری بیش از 24 هزار هکتار زمین با بیابان ‎زایی و نابودی منابع طبیعی مبارزه کرد.

10سال پیش، برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد پروژه‎ ترسیب کربن را در استانِ خراسان جنوبی آغاز کرد، تاکنون 30 هزار هکتار دیگر از زمین‎ های بی ‎آب به فضای سبز تبدیل شده است.

جمهوری اسلامی ایران، با درک مزایای بالقوه اجتماعی و اقتصادی سبز کردن بیابان ‎ها، به شراکت با برنامه توسعه‎ ملل متحد پرداخت تا در سال‎ های 1391و1392 این پروژه در 6 استان دیگر (البرز، بوشهر، تهران، سمنان، کرمان و مرکزی) اجرا شود.

به تازگی، در 12 شهریور 1393، برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد و سازمان جنگل‎ ها مراتع و آبخیزداری قراردادی را امضا کردند که پروژه را به 10 استان دیگر نیز گسترش می‎ دهد (آذربایجان غربی، اصفهان، ایلام، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، فارس، قم، گلستان و یزد).

برنامه ‎های بیشتری نیز وجود دارد، در کل پس از اجرا این اقدام ‎ها بیش از نیمی از استان‎ های ایران (18 استان خشک) را در بر خواهد گرفت.

فرایند سبز کردن دوباره بسیار ساده است. کار با یک قرارداد کلی میان مسوولان و جامعه محلی آغاز می شود، سرمایه‎ اولیه از بودجه‎ پروژه گرفته می ‎شود (از دولت و برنامه‎ توسعه ملل متحد) و با کمک‎ های غیر نقدی دولت پشتیبانی می ‎شود.

اگر درختان و بوته ‎ها با یاری جامعه محلی کاشته شود، نشان داده شده است که هزینه‎ درختکاری یک پنجم اجرا توسط پیمانکاران خصوصی خواهد بود، افزون بر این، عنصر بسیار مهم مشارکت و مالکیت اجتماعی نیز برآورده می‎ شود، به این ترتیب، به جای پروژه‎ ' آنها'، پروژه‎ ' ما ' می ‎شود.

بوته ‎ها در گلخانه رشد داده می ‎شوند، نهال ‎ها تا هنگامی که آماده‎ کاشت در فضای باز شوند در قلمستان می‎مانند، سپس نهال‎ های جوان را در گودال ‎هایی می ‎کارند که مردم محلی کنده ‎اند، در سال نخست، آبدهی آنها باید پنج برابر باشد پس از آن، نهال ‎ها به بوته ‎زاری یک تا دو متری تبدیل می‎ شوند.

هنگامی که صدها هزار نهال در مساحتی به بزرگی هزارها هکتار رشد کند، زیست کره‎ کوچکی ساخته می‎شود که گیاهان و جانوران دیگر می‎ توانند به آن برگردند، زیست کره‎ تازه سبز شده از چند راه به ثبات معاش مردم می ‎انجامد.

نخست این که گیاهانِ این اقلیم کوچک توانایی حفظ رطوبت زمین را افزایش می ‎دهند این توانایی به نوبه‎ خود باعث افزایش گیاهان می‎ شود هنگامی که درختان کوچک دانه‎ افشانی می‎ کند، تراکم فضای سبز بیشتر می‎شود. 

کشاورزان می‎ توانند دام خود را برای خوردن برگِ بوته ‎ها بیاورند و آسیبی به خود گیاه نرسانند، در کل ظرفیت و گنجایش زیست ‎بومی زمین افزایش می‎ یابد و مردم می‎ توانند محصولات درختان و بوته‎ ها (مانند صمغ یا میوه) را بفروشند.

پروژه‎ کربن مشکل کاربری سوختی را با اهدای اجاق ‎های ساده‎ نفتی به ساکنان منطقه برطرف کرده است و نفت اجاق‎ ها را تامین می‎ کند.

ولی سود واقعی از دیدگاه پایدارسازی این است که اجتماع (که روزی با چرای بیش از اندازه و ' تاراج ' هیزم، سرچشمه‎ مشکل بودند) حس مالکیت عمیقی پیدا می‎ کنند و پاسدار زمین می‎ شوند.

در استان مرکزی دو پروژه احیای محیط زیست در جریان است

از سال 1392، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، اداره‎ کل امور پناهندگان خارجی و اتباع بیگانه و سازمان جنگل ‎ها مراتع و آبخیزداری طرحی را در ' طراز ناهید ' با همکاری پناهندگان افغان آغاز کردند که ' احیای جامعه - محورمنابع طبیعی' نام دارد. 

در کمتر از دو سال، این طرح به احیای بیش از 66 هکتار زمین انجامیده است.

باز هم از سال 1392، یک پروژه‎ ' توسعه ‎' سنتی بیابان ‎زدایی در محلات آغاز شد تا 50 هزارهکتار زمین را با پشتیبانی پروژه‎ کربنِ برنامه‎ توسعه‎ سازمان ملل بیابان ‎زدایی کند، هم اکنون هر دو طرح در زمینه پوشش گیاهی و درآمد زایی برای ساکنان به ثمر نشسته اند.

در خراسان جنوبی که میراث پروژه‎ سازمان پناهندگان در یادها مانده است و پروژه‎ ترسیب کربن برنامه توسعه ملل متحد، 10 سال برقرار بوده و پیشرفت آن بسیار سریع است.

افزون بر این سود دیگری در این طرح‎ ها وجود دارد که انگیزه‎ بیشتر جوامع محلی و پناهنده ها و یافتن روش‎های جایگزین درآمد زایی است، یک فرایند توسعه‎‎ کامل به راه می افتد با تولید کسب ‎وکار، مشارکت و عمق دادن به سرمایه‎ اجتماعی.

تمام این موفقیت‎ ها با اقدام ارادی انسان به سبز کردن دوباره‎ بیابان و تلاش برای یافتن جبرانی کوچک برای آسیبی است که به دست بشر پدیدار شده است.به باور من، به راستی معکوس کردن ' زلزله خاموش' را آغاز کرده ‎ایم.

شهریور 93 - معکوس نمودن زلزله خاموش قرن

شهریور 93 - معکوس نمودن زلزله خاموش قرن

• 
  

در بسیاری از بخش های ایران بیابان زایی زمانی رخ میدهد که چوپانان میگذارند گله های بز و گوسفندشان بیش از اندازه چرا کنند‎  به قلم گری لوئیس، هماهنگ‎ کننده‎ سازمان ملل متحد و نماینده‎ مقیم برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد درجمهوری اسلامی ایران. بنا به پیش‎بینی‎های تغییرات اقلیمی، خاورمیانه آینده‎ای گرم‎تر و خشک‎تر خواهد داشت. ایران در قلب خاورمیانه قرار دارد. نزدیک به 80 درصد مساحت ایران خشک یا نیمه‎خشک است. مشکل کم‎آبی بسیار شدید است. ولی مشکل عظیم دیگری پیش روی محیط زیست ایران است که اغلب نادیده گرفته می‎شود: بیابان‎زایی. از آن جا که علت اصلی این مشکل اقدامات انسانی است، می‎توان آن را برطرف کرد. این عقیده، دست کم، الهام‎بخش افراد متعهدی شده است که (به ویژه در دهه‎ گذشته) مشغول واکنش به آن بوده‎اند. چالش بیابان‎زایی به راستی در کمین ماست. به قول برخی "زلزله‎ی خاموش قرن" است. در بسیاری از بخش‎های ایران بیابان‎زایی هنگامی رخ می‎دهد که چوپانان می‎گذارند گله‎ های بز و گوسفندشان بیش از اندازه چرا کنند. گاهی هم به خاطر استفاده‎ روستاییان از بوته‎ها به عنوان هیزم رخ می‎دهد. بنا به آمار رسمی ایران در سند "ارزشیابی پتانسیل بیابان‎ها"، میزان بیابان‎زایی ایران نسبت به سایر کشورهای خشک و نیمه‎خشک "زیاد" است. پروژه کربن مشکل کاربری سوختی را با اهدای اجاق ساده نفتی به ساکنان منطقه بر طرف کرده است و نفت اجاق ها تامین میکند ولی چاره‎هایی وجود دارد که در حال اجرا شدن است. برای سبز کردن دوباره‎ دشت‎های بیابانی، در‌ اصل باید گیاهان بیشتری کاشته شود. این کار آغازگر برگشت همه چیز می‌شود. برای داشتن فضای سبز بیشتر، باید این منطقه‎ها را بوته‎کاری کرد. ولی برای این که دوباره چرای بیش از اندازه یا کاربری سوختی به وجود نیاید، مشارکت اجتماع در حفظ فضای سبز جدید لازم است. در ایران این فرایند را در عمل دیده‎ام. اجرای آن موفق بوده است و در آسیب‎پذیرترین بخش‎های کشور در حال تکرار است. هم‌اکنون، موفق‎ترین نمونه‎ سبز کردن دوباره‎ بیابان‎های ایران، با حسن تعبیر، "پروژه‎ کربن" (یا به طور رسمی پروژه‎ی ترسیب کربن) نامیده می‎شود. در‌واقع یک اقدام توسعه‎ اجتماعی-زیست‎محیطی است که برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد از آن پشتیبانی می‎کند. این پروژه را به این دلیل کربن نامیده‎اند که یکی از اثرات جانبی آن توانایی جذب و ترسیب دی‎اکسید کربن در فضاهای سبز ایجاد شده است. به هر روی، سازمان ملل متحد از سال 1368 پشتیبان تلاش‎ها برای معکوس نمودن  بیابان‎زایی بوده است. در آن سال، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، سازمان جنگل‎ها مراتع و آبخیزداری، و صندوق جهانی توسعه‎ی کشاورزی در بیرجند در استان خراسان جنوبی پروژه‎ی احیای مراتع و درآمدزایی پناهندگان را آغاز کردند. پروژه شش سال ادامه داشت و با جنگل کاری بیش از 24 هزار هکتار زمین با بیابان‎زایی و نابودی منابع طبیعی مبارزه کرد. آبیاری نهال‌ها با تانکر ده سال پیش، برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد پروژه‎ ترسیب کربن را در همان استانِ خراسان جنوبی آغاز کرد. تاکنون 30 هزارهکتار دیگر از زمین‎های بی‎آب به فضای سبز بدل شده است. جمهوری اسلامی ایران، با درک مزایای بالقوه‌ اجتماعی و اقتصادی سبز کردن بیابان‎ها، به شراکت با برنامه توسعه‎ ملل متحد پرداخت تا در سال‎های 1391و 1392این پروژه در شش استان دیگر (البرز، بوشهر، تهران، سمنان، کرمان و مرکزی) اجرا شود. به تازگی، در 12 شهریور 1393، برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد و سازمان جنگل‎ها مراتع و آبخیزداری قراردادی را امضا کردند که پروژه را به 10 استان دیگر نیز گسترش می‎دهد (آذربایجان غربی، اصفهان، ایلام، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، فارس، قم، گلستان و یزد). برنامه‎های بیشتری نیز وجود دارد. در کل، پس از اجرا، این اقدام‎ها بیش از نیمی از استان‎های ایران (18 استان خشک) را در بر خواهد گرفت. فرایند سبز کردن دوباره بسیار ساده است. کار با یک قرارداد کلی میان مسئولان و جامعه محلی آغاز می‌شود. سرمایه‎ اولیه از بودجه‎ پروژه گرفته می‎شود (از دولت و برنامه‎ توسعه   ملل متحد) و با کمک‎های غیر نقدی دولت پشتیبانی می‎شود. اگر درختان و بوته‎ها با یاری جامعه محلی کاشته شود، نشان داده شده است که هزینه‎ درخت‎کاری یک پنجم اجرا توسط پیمانکاران خصوصی خواهد بود. افزون بر این، عنصر بسیار مهم مشارکت و مالکیت اجتماعی نیز برآورده می‎شود. بدین ترتیب، به جای پروژه‎"آن‎‎ها"، پروژه‎ "ما" می‎شود. بوته‎ها در گلخانه رشد  داده می‎شوند. نهال‎ها تا هنگامی که آماده‎ کاشت در فضای باز شوند، در قلمستان می‎مانند. سپس نهال‎های جوان را در گودال‎هایی می‎کارند که مردم محلی کنده‎اند. در سال نخست، آبدهی آن‎ها باید پنج برابر باشد. پس از آن، نهال‎ها به بوته‎زاری یک تا دو متری تبدیل می‎شوند  بوته ها در گلخلنه رشد داده میشوند . نهال ها تا هنگامی که اماده کاشت در فضای باز میشوند در قلمستان میمانند هنگامی که صدها هزار نهال در مساحتی به بزرگی هزارها هکتار رشد کند، زیست‎کره‎ کوچکی ساخته می‎شود که گیاهان و جانواران دیگر می‎توانند به آن برگردند. زیست‎کره‎ تازه سبز شده از چند راه به ثبات معاش مردم می‎انجامد. نخست این که گیاهانِ این اقلیم کوچک توانایی حفظ رطوبت زمین را افزایش می‎دهند. این توانایی به نوبه‎ خود باعث افزایش گیاهان می‎شود. هنگامی که درختان کوچک دانه‎افشانی می‎کند، تراکم فضای سبز بیشتر می‎شود. کشاورزان می‎توانند دام خود را برای خوردن برگِ بوته‎ها بیاورند و آسیبی به خود گیاه نرسانند. ظرفیت برد یا گنجایش زیست‎بومی زمین در کل افزایش می‎یابد. و مردم می‎توانند محصولات درختان و بوته‎ها (مانند صمغ یا میوه) را به فروشند. پروژه‎ کربن مشکل کاربری سوختی را با اهدای اجاق‎های ساده‎ نفتی به ساکنان منطقه برطرف کرده است و نفت اجاق‎ها را تأمین می‎کند. ولی سود واقعی از دیدگاه پایدارسازی این است که اجتماع‎ها (که روزی با چرای بیش از اندازه و "تاراج" هیزم، سرچشمه‎ مشکل بودند) حس مالکیت عمیقی پیدا می‎کنند و پاسدار زمین می‎شوند. در استان مرکزی دو پروژه‎ی احیای محیط زیست در جریان است. از سال 1392، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امورپناهندگان، اداره‎ کل امور پناهندگان خارجی و اتباع بیگانه، و سازمان جنگل‎ها مراتع و آبخیزداری طرحی را در "طراز ناهید" با همکاری پناهندگان افغان آغاز کردند که "احیای جامعه-محور منابع طبیعی" نام دارد. در پناهنگاه شهید ناصری، این طرح به نیازهای ویژه‎ پناهندگان افغان رسیدگی می‎کند؛ پناهندگانی که بیش از دو دهه است در این منطقه زندگی می‌کنند. در گذر چندین سال، پناهندگان در پی یافتن سوخت و با چرای بیش از اندازه دام‎های خود باعث نابودی مرتع‎ها شده‎اند. ولی در کمتر از دو سال، این طرح به احیای بیش از 66 هکتار زمین انجامیده است. باز هم از سال 1392، یک پروژه‎ "توسعه‎" سنتی بیابان‎زدایی در محلات آغاز شد تا 50 هزارهکتار زمین را با پشتیبانی پروژه‎ کربنِ برنامه‎ توسعه‎ سازمان ملل بیابان‎زدایی کند. هم اکنون هر دو طرح در زمینه‌ پوشش گیاهی و درآمدزایی برای ساکنان به ثمر نشسته‌اند. در خراسان جنوبی، که میراث پروژه‎سازمان پناهندگان در یادها مانده است و پروژه‎ ترسیب کربن برنامه توسعه ملل متحد، 10 سال برقرار بوده و پیشرفت آن بسیار سریع است. افزون بر این، سود دیگری در این طرح‎ها پدیدار شده است، که انگیزه‎ بیشتر جوامع محلی‌ و پناهنده‌ها و یافتن روش‎های جایگزین درآمدزایی است. یک فرایند توسعه‎‎کامل به راه می‌افتد؛ با تولید کسب ‎وکار، مشارکت و عمق دادن به سرمایه‎ اجتماعی. تمام این موفقیت‎ها با اقدام ارادی انسان، به سبز کردن دوباره‎ بیابان و تلاش برای یافتن جبرانی کوچک برای آسیبی است که به دست بشرپدیدار شده است. به باور من، به راستی معکوس نمودن "زلزله‎ی خاموش" را آغاز کرده‎ایم.  نهال نو پا پس از آبیاری