معماری ایرانی که ابتدا در محدوده فلات ایران و سپس در حوزه نفوذ فرهنگ
ایرانی شکل گرفت، همچون همه معماریهایی که ریشه در فرهنگ بومی دارند، به
اقلیم توجه داشته و تا پایان دوره قاجار آثار با ارزشی از خود به جا گذاشته
است. از جمله خصوصیات خانههای قدیمی در بیشتر شهرهای ایران مساحت زیاد
آنهاست. سبک معماری آنها نیز به این صورت است که از دو قسمت اندرونی و
بیرونی تشکیل شدهاند.
رنگهای به کار رفته در تزیینات ساختمانها متأثر از ویژگیهای اقلیم گرم و
خشک بودهاند. مصالح ساختمانها، علاوه بر تواناییهای سازهای و توجه به
مسائل اقتصادی و تأمین مصالح از نقاط نزدیک، بهترین شکل بهرهبرداری از
انرژی محیط را نشان میدهند.
معماری در خانههای ایرانی
سازههای طاقی در این بناها نشان دهنده رابطه اقلیم و معماری هستند. حتی در
نقوش تزیینی رد پای خورشید را به عنوان مهمترین عامل اقلیمی در نقوشی با
نام شمسه و چرخ خورشید میتوان دید. اغلب خانههای قدیمی و تاریخی از
قسمتهای ذیل تشکیل شدهاند:
سکو، سردر ورودی، در ورودی، هشتی، دالان، ایوانها، حیاط و اتاقهای اطراف
آن، حوض، آشپزخانه، سرویسها، جهت ساخت خانه، گودال باغچه، بام، سرابستان،
زمستان نشین، تابستان نشین، بهار خواب، اتاق کرسی، پایاب، شوادان، شبستان،
شناشیل، آب سرا و اتاق بادگیر. سکو به محلی در دو سوی در ورودی، برای
استراحت در هنگام انتظار برای ورود یا گفت و گو با همسایهها گفته میشود.
معماری در خانههای ایرانی
· سر در ورودی: هلال تزئینی روی در و تنها قسمت خارج از خانه است که اغلب
کاشیکاری دارد و معمولاّ طوری ساخته میشده که در زمستانها مانع از ریزش
برف و باران بوده و در تابستانها نیز مانعی برای تابش مستقیم آفتاب به
شمار میرفته است. در بالای سردر آیاتی از قرآن کریم یا عبارات مذهبی نوشته
میشد تا هنگام ورود و خروج از زیر آیات قرآنی یا روایات و عبارات دینی
عبور کنند.
· در ورودی: در بیشتر خانههای سنتی، درهای ورودی دو لنگه و چوبی هستند و
هر لنگه کوبهای نیز دارد. زنها حلقهای که صدای زیری داشت را به صدا در
میآوردند و مردها کوبه چکشی شکل را که صدای بمیداشت.
·هشتیها اغلب به شکل هشت ضلعی یا نیمه هشت ضلعی و یا بیشتر مواقع 4 گوش
است. هشتی دارای سقفی کوتاه و یک منفذ کوچک نور در سقف گنبدی شکل آن است و
عموماّ سکوهائی برای نشستن در آن طراحی شده است. هشتی برای انشعاب قسمتهای
مختلف خانه و گاه برای دسترسی به چند خانه ساخته میشد. در خانههای بزرگ،
اندرونی و اقامتگاههای خدمتکاران نیز به هشتی راه داشتند و اغلب برای جدا
سازی آقایان و خانمها دو قسمتی ساخته میشد.
معماری در خانههای ایرانی
· دالان راهروی باریکی بود که با پیچ و خم وارد شونده را از هشتی به حیاط
خانه هدایت میکرد. پیچ و خم دالان برای رعایت حریم خصوصی خانه بود تا
عابران نتواند سریعاً فعالیتهای جاری در حیاط را متوجه شوند.
· حیاط در خانههای قدیمی مرکز و قلب ساختمان بوده است. حیاط مرکزی همراه
با ایوان در هر سمت، ویژگی بود که از گذشتههای دور در معماری ایرانی به
چشم میآمد. همچنین حیاط محلی برای برگزاری مراسم مختلف نظیر مراسم مذهبی،
عروسی و تجمع اقوام بود. معمولاً چهار گوش بوده. ابعاد حیات را تعداد و
عملکرد فضاهای اطراف آن تعیین میکنند. هر حیاط معمولاً یک حوض و چند باغچه
دارد که بسته به شرایط مختلف محلی نظیر آب و هوا و عوامل فرهنگی اشکال
متفاوتی مییابد.
· تالار عموماً فضائی بود با تزئینات بسیار زیبا و پرکار که در کنار
اتاقهای ساده زندگی در خانههای سنتی کاملاً مشهود بود. تالار با گچبری،
آئینهکاری، نقاشی روی گچ، مقرنس و با نقاشی روی چوب تزئین میشدند. نشیمن
ها، اتاقهائی بودند که نسبت به تالار اهمیت کمتری داشتند و از اتاقهای
ساده مهمتر بودند. نشیمن، محل تجمع افراد خانواده و مهمانهای بسیار نزدیک
به حساب میآمد این عناصر از نظر تزئینات بسیار ساده بودند.
·جهت ساخت خانههای قدیمی تابع زاویه نور خورشید و قبله بوده است. هر وجه
خانه برای فصل خاصی از سال مناسب بود و عناصری مانند تالار، بادگیر، پنج
دری، سه دری و ارسی در شمار راه حلها بودند. در اکثر قریب به اتفاق
خانههای سنتی، محور اصلی بنا، محور شمالی جنوبی بودند و بهترین موقعیت را
برای گرفتن نور خورشید داشتند تا در روزهای گرم تابستان از سایه و در
زمستان از گرمای خورشید برخوردار باشند. فضاهای اصلی زندگی نیز در دو سمت
شمالی و جنوب و فضاهائی که اهمیت کمتری داشتند، به خصوص فضاهای خدماتی در
دو سمت شرق و غرب ساخته میشدند.
معماری در خانههای ایرانی
. گودال باغچه یا باغچال در وسط حیاط مرکزی ساخته می شده و یک طبقه در داخل
زمین فرو میرفته است. نمونههای این فضا در اقلیم های بسیار خشک کویری از
جمله در کاشان، نایین و یزد دیده میشود. گودال باغچه علاوه بر تأمین خاک
مورد نیاز خشتهای استفاده شده در بنا، امکان دسترسی به آب قناط را هم
فراهم میکرده.
· بام در معماری ایران به جرأت بخشی از فضای زندگی است و علاوه بر وجود
حجمهای پیچیده و زیبا، به عنوان حیاط هم مورد استفاده قرار میگرفته است.
در شهرهایی چون نایین در برخی از بناها با دیوارهای صندوقه چینی شده، اطراف
بام را تا حدود یک متر و نیم بالا آورده و نوعی حیاط در بام بوجود
میآوردند که در شبهای تابستان برای خواب استفاده میشده است. همچنین این
دیوارها با سایه اندازی بر بخشی از بام در ساعات مختلف روز نقش اقلیمی
ثانویهای نیز داشتهاند. چنین فضاهایی در مساجد نیز مورد استفاده بوده
است.
معماری در خانههای ایرانی
· سرابستان باغ کوچکی بوده که کنار خانه ساخته میشده و تأثیر اقلیمی زیادی
بر خانه داشته است. نمونه بسیار خوب آن در کنار خانه پیر نیا در نایین در
قسمت جنوبی حیاط وجود دارد، در واقع متمولین با ساختن چنین فضایی نوعی
ییلاق در کنار خانه خود بوجود میآوردهاند.
برگرفته از
همشهری آنلاین
در بخش چپ تصویر، نقشه گرینلند در اطلس تایمز 1999 / 1378 و در سمت راست، نقشه گرینلند را در نسخه 2011 / 1390 این اطس مشاهده میکنید. به گفته کارشناسان، تصمیم شورای سردبیری اطلس تایمز برای اعمال تغییرات مهر تاییدی است بر این حقیقت که گرمایش جهانی، چهره تنها سیاره شناختهشده میزبان حیات را برای همیشه تغییر داده است.
در بخش چپ تصویر، نقشه گرینلند در اطلس تایمز 1999 / 1378 و در سمت راست، نقشه گرینلند را در نسخه 2011 / 1390 این اطس مشاهده میکنید. به گفته کارشناسان، تصمیم شورای سردبیری اطلس تایمز برای اعمال تغییرات مهر تاییدی است بر این حقیقت که گرمایش جهانی، چهره تنها سیاره شناختهشده میزبان حیات را برای همیشه تغییر داده است.
کارشناس محیط زیست در میزگرد کافه خبر در مورد دریاچه ارومیه گفت: «من از سال 1352 به دریاچه ارومیه علاقه زیادی پیدا کردم و سالی چند بار مسیر تهران تا ارومیه را برای حلقه گذاری فلامینگوها طی میکردم. طبق آمار٬ در آن سال 40 هزار فلامینگو٬ ۲۰ هزار پلیکان و پرندگان دیگر در این دریاچه و اطراف آن زندگی میکردند و لانهگذاری کرده بودند. حضور و زندگی چهار نوع پرنده در دریاچه ارومیه نشانه سلامت این دریاچه بود. در تاکستانها با دو متر کندن زمین، به آب میرسیدیم. اما الان شاهد پدید آمدن گیاه شورگز دراین منطقه هستیم که یعنی مرگ برای دریاچه ارومیه. چگونه است که دریاچه وان در ترکیه با فاصلهای نه چندان زیاد همانگونه فیروزهای باقی مانده است؟»
او ادامه داد: «اما ما همچنان کاهش نزولات آسمانی را دستاویز کردهایم تا بسیاری از خطاهایمان دیده نشود. پیش از این 15 رودخانه دائمی به دریاچه ارومیه سرازیر میشد که تاکنون حدود 36 سد روی این رودخانهها ساختهاند."
کهرم گفت : «در حالی که در آمریکا کتاب چاپ میکنند که چگونه سدها را خراب کنیم و محیط زیستمان را نجات دهیم ما همچنان به ساخت سدهایمان افتخار میکنیم. به طور کلی 88 سد مانع از ورد آب به این دریاچه شدند. سدها اثرات مخرب و منفی روی محیط زیست و اجتماع میگذارند. در حال حاضر گروهی زیست محیطی در امریکا توانستهاند دولت مرکزی و مقامات محلی را متقاعد کنند که 430 سد کوچک و بزرگ را از روی رودخانه های آمریکا بر دارند.»
این کارشناس محیط زیست معتقد است: «چگونه ما نمیبینیم و مهندسان ما نمیشنوند که در آمریکا از دهه 70 میلادی دیگر سدی ساخته نشده است. بیاییم به عنوان راه حل به این موضوع بیاندیشیم که اکوسیستم را به حال اولیه خود برگردانیم و این اولین گام باشد. ما اشتباهات زیادی کردیم؛ من در جلسه ای حضور داشتم که یکی از کارشناسان عنوان کرد سد هیچ تاثیری بر این بحران نگذاشته است و نخواهد گذاشت. بعد از جلسه من متوجه شدم این فرد خود کارمند وزارت نیرو است. می خواهم بگویم که کمی منصف باشیم و به نجات اکوسیستم و محیط زیستمان بیاندیشیم نه آنکه خود و یا وزارتخانه مان را از یک اتهام وارده مبرا کنیم.»
![]() |
مشخصات فردی
عباس سعیدی
متولد 1329 در تهران
تحصیلات:
مدرک | رشته | نام موسسه | کشور / شهر | سال اخذ |
دیپلم متوسطه لیسانس فوق لیسانس دکتری |
علوم طبیعی جغرافیا جغرافیای طبیعی علوم طبیعی |
دبیرستان ادیب دانشگاه ملی ایران دانشگاه ملی ایران دانشگاه فیلیپس |
ایران/تهران ایران/تهران ایران/تهران آلمان/ماربورگ |
1349 1353 1355 1363 |
(رشته اصلی: جغرافیا؛ رشتههای فرعی: زمینشناسی و تعاون روستایی) | ||||
پس از دکتری | آموزش دانشگاهی و توسعه بینالمل | دانشگاه کاسل | آلمان/ کاسل | 1364 |
دکتر محمد رضا رضوانی
دانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
تاریخ تولد: 1344
محل تولد: شاهرود- بسطام – استان سمنان
وضعیت تاهل: متاهل
آدرس: دانشگاه تهران- دانشکده جغرافیا - گروه جغرافیای انسانی- صندوق پستی 6465-14155
تهران ، کد پستی 1417853933- تلفن: 61113039،دورنگار: 66401894
آدرس الکترونیکی: rrezvani@ut.ac.ir
تخصص اصلی: دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
2- سوابق شغلی :
استادیار دانشگاه تهران از سال 1376 تا 1383
دانشیار دانشگاه تهران از سال 1383
3ـ عضویت در مجامع علمی
عضو انجمن جغرافیایی ایران
عضو NGO توسعه روستایی ایران
عضو قطب علمی مطالعات و برنامهریزی روستایی دانشگاه تهران
4ـ داوری مجلات علمی
پژوهشهای جغرافیای انسانی- دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران
فصلنامه تحقیقات جغرافیایی ـ دانشگاه اصفهان و پژوهشکده امیرکبیر
مدرس علوم انسانی - دانشگاه تربیت مدرس
جغرافیا و توسعه ناحیه ای- دانشگاه مشهد
روستا و توسعه- مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی – وزارت جهاد کشاورزی
علوم زمین- دانشکده علوم زمین- دانشگاه شهید بهشتی
جغرافیا و توسعه- دانشگاه سیستان و بلوچستان
جغرافیا- انجمن جغرافیایی ایران
5- جوائز
لوح تقدیر دوازدهمین جشنواره روستا،وزارت جهاد کشاورزی،1376
لوح تقدیر رساله دکتری برگزیده جغرافیا و برنامه ریزی روستایی،جهاد دانشگاهی، 1375
لوح تقدیر کتابخانه نمونه دانشگاه تهران در سال 1387
6- کتاب ها:
روشهای تحقیق در جغرافیای انسانی، ترجمه دکتر محمد رضا رضوانی، انتشارات سمت، 1381.
مقدمهای بر برنامهریزی توسعه روستایی در ایران، تالیف دکتر محمدرضا رضوانی، انتشارات
قو مس، 1383.
مطالعه و تحلیل شاخصها و روشهای ارزیابی فرهنگ هنر و ارتباطات در کشورهای مختلف، دبیرخانه شورای انقلاب فرهنگی،1382.
مهارتهای مطالعاتی برای دانشجویان جغرافیا، ترجمه دکتر محمد رضا رضوانی و بهروز قرنی آرانی،انتشارات دانشگاه تهران،1386.
روابط متقابل شهر و روستا در کشورهای در حال توسعه، ترجمه دکتر محمد رضا رضوانی و داود شیخی، انتشارات پیام،1386.
توسعه گردشگری روستایی،تالیف دکتر محمد رضا رضوانی،انتشارات دانشگاه تهران،1387.
مقدمه ای بر برنامه ریزی روستایی- سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور(زیر چاپ)
مقالات چاپ شده در مجلات داخلی |
محمد رضا رضوانی , "روستانشینی در حوزه خلیج فارس " , دانشنامه خلیج فارس , ۱ , ۱ , ۳۴ - ۳۹ , ۱۳۸۹ |
محمد امین خراسانی , بهرام ایمانی , محمد رضا رضوانی , "دیدگاه تجار فرش شهر اردبیل درباره علل کاهش صادرات فرش دستباف ایران " , بررسیهای بازرگانی , ۱۲ , ۳۹ , ۴۵ - ۵۲ , ۱۳۸۹ |
سید حسن مطعی لنگرودی , محمد رضا رضوانی , حسنعلی فرجی سبکبار , مرتضی نعمتی , "تحلیل اثرات اجتماعی و اقتصادی فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی(مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان گرگان " , جغرافیا , ۸ , ۲۱ , ۳۳ - ۵۹ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , "فرودگاههای بین المللی در خلیج فارس " , دانشنامه خلیج فارس , ۱ , ۱ , ۹۹ - ۱۰۴ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , محمد سلمانی , علی قنیری نسب , حمید رضا باغیانی , "جاپای بوم شناختی رویکردی نو برای سنجش اثرات زیست محیطی (مفهوم کاربرد و سنجش آن " , جغرافیا و توسعه , ۸ , ۲۰ , ۱۴۵ - ۱۶۶ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , "مهاجرت نیروی کار در منطقه خلیج فارس " , دانشنامه خلیج فارس , ۱ , ۱ , ۴۳۸ - ۴۴۲ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , "مناطق آزاد تجاری - صنعتی در کشورهای عرب خلیج فارس " , ۱ , ۱ , ۱ , ۳۲۱ - ۳۲۶ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , "مناطق آزاد جاری - صنعتی ایران در منطقه خلیج فارس " , دانشنامه خلیج فارس , ۱ , ۱ , ۴۳۲ - ۴۳۷ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , "مناطق آزاد تجاری - صنعتی " , دانشنامه خلیج فارس , ۱ , ۱ , ۱۲۴ - ۱۲۸ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , "خطوط هوایی بین المللی در خلیج فارس " , دانشنامه خلیج فارس , ۱ , ۱ , ۴۴ - ۴۹ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , سید حسن مطیعی لنگرودی , سید علی بدری , علیرضا دربان استانه , "سنجش و تحلیل عوامل موثر بر حکمروایی روستایی در حکومتهای محلی(مطالعه موردی:شهرستان قزوین " , پژوهش های جغرافیای انسانی , ۴۲ , ۷۳ , ۴۵ - ۶۴ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , محمد سلمانی , علی قنبری نسی , حمید رضا باغیانی , "جاپای بوم شناختی رویکردی نو برای سنجش اثرات زیست محیطی (مفهوم کاربرد و سنجش آن " , جغرافیا و توسعه , اول , ۲۰ , ۱۴۵ الی ۱۶۶ , ۱۳۸۹ |
سید حسن مطیعی لنگرودی , محمد رضا رضوانی , حسنعلی فرجی سبکبار , مرتضی نعمتی , "تحلیل اثرات اجتماعی و اقتصادیفناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی " , جغرافیا , هشتم , ۲۶ , ۳۳ - ۶۰ , ۱۳۸۹ |
سید حسن مطیعی لنگرودی , محمد رضا رضوانی , حسنعلی فرجی سبکبار , مرتضی نعمتی , "تحلیل الگوهای روابط میان حوزه های اجتماعی و اقتصادی متاثر از ICT در زندگی روستایی - مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان گرگان " , مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای , اول , سوم , ۷۱ - ۹۰ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , "شهر گریزی و چشم انداز تمرکز زدایی در شهر تهران " , مدیریت شهری - پژوهشکده مطالعات شهری و روستایی , سال هشتم , ۲۵ , ۴۹۰۶۲ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , مهدی رمضانزاده لسبویی , مرتضی محمد پور جابری , "تحلیل اثرات اقتصادی - اجتماعی نواحی صنعتی در توسعه ی نواحی روستایی(مورد:ناحیه ی صنعتی سلیمان آباد تنکابن " , جغرافیا و توسعه , ۸ , ۱۸ , ۵ - ۲۶ , ۱۳۸۹ |
محمد رضا رضوانی , حسین منصوریان , فاطمه احمدی , "ارتقای روستاها به شهر و نقش آن در بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی " , پژوهش های روستایی , اول , اول , ۶۶ - ۳۳ , ۱۳۸۹ |
سید حسن مطیعی لنگرودی , محمد رضا رضوانی , حسنعلی فرجی سبکبار , علیرضا خواجه شاهکویی , "تحلیل پایدای نظامای بهره برداری زراعی خانوادگی و تعاونی تولید روستایی (مطالعه موردی:شهرستان آق قلا " , مجله تحقیقا اقتصادی و توسعه کشاورزی ایران , ۲ - ۴۰ , ۳ , ۹۸ - ۱۱۲ , ۱۳۸۸ |
سید حسن مطیعی لنگرودی , محمد رضا رضوانی , حسنعلی فرجی سبکبار , مرتضی نعمتی , "تحلیل الگوهای روابط میان حوزه های اجتماعی و اقتصادی متاثر از ICT در زندگی روستاییمطالعه موردی:بخش مرکزی شهرستان گرگان " , مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای , اول , سوم , ۷۱ - ۹۰ , ۱۳۸۸ |
محمد رضا رضوانی , علی احمدی , "بررسی عملکرد شوراهای اسلامی در توسعه روستایی - مطالعه موردی دهستان حکیم آباد " , مدیریت شهری , هفتم , ۲۴ , ۲۷ - ۳۶ , ۱۳۸۸ |
محمد رضا رضوانی , سید علی بدری , محمد سلمانی , بهروز قرنی ارانی , "تحلیل عوامل موثر بر الگوی مشارکتی توسعه روستایی، مطالعه موردی : حوزه آبخیز حبله رود " , پژوهش های جغرافیای انسانی , ۴۱ , ۶۹ , ۸۶ - ۶۷ , ۱۳۸۸ |
محمد رضا رضوانی , سید علی بدری , محمد سلمانی , بهروز قرنی ارانی , "تحلیل عوامل موثر بر الگوی مشارکتی توسعه روستایی(مورد:حوضه آبخیز حبله رود )" , پژوهشهای جغرافیای انسانی , ۴۱ , ۶۹ , ۸۶ - ۶۷ , ۱۳۸۸ |
محمد رضا رضوانی , علی احمدی , "شوراهای اسلامیمشارکت مردمی و توسعه روستایی " , فصلنامه جغرافیای انسانی , اول , چهارم , ۵۰ - ۳۵ , ۱۳۸۸ |
محمد رضا رضوانی , علی اکبر متکان , حسین منصوریان , محمد حسین ستاری , "توسعه و سنجش شاخص های کیفیت زندگی شهری " , مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقه ای , اول , دوم , ۸۷ - ۱۱۰ , ۱۳۸۸ |
محمد رضا رضوانی , سید علی بدری , محمد سلمانی , بهروز قرنی ارانی , "تحلیل عوامل موثر برالگوی مشارکتی توسعه روستایی مورد مطالعه: حوضه آبخیز حبله رود " , پژوهش های جغرافیای انسانی , ۰ , ۶۹ , ۶۷ - ۸۶ , ۱۳۸۸ |
محمد رضا رضوانی , علی احمدی , "مکان و نقش فرهنگ در شکل گیری هویت مکانی " , نامه پژوهش فرهنگی , سال دهم - دوره ۳ , ششم , ۶۸ - ۴۵ , ۱۳۸۸ |
سید سعید هاشمی , محمد رضا رضوانی , سیاوش ایمنی قشلاق , "بررسی جایگاه مدیریت مخاطرات در برنامه های توسعه روستایی ایران " , سپهر , هجدهم , ۷۰ , ۴۱ - ۳۴ , ۱۳۸۸ |
محمد رضا رضوانی , "نگرشها و رویکردهای حاکم بر مطالعات روستایی معاصر " , فصلنامه جغرافیای انسانی , اول , ۲ , ۵۳ - ۶۴ , ۱۳۸۸ |
محمد امین خراسانی , محمد رضا رضوانی , "بررسی چشم انداز نوین توسعه روستایی در اتحادیه اروپا " , جهاد , ۲۸ , ۲۸۷ , ۱۲۶ - ۱۰۴ , ۱۳۸۷ |
اییژ عزمی , محمد رضا رضوانی , "تحلیل سند چشم انداز توسعه کشور مالزی در بخش روستایی و کشاورزی " , بررسیهای بازرگانی , ششم , ۳۳ , ۹۰ - ۷۶ , ۱۳۸۷ |
محمد رضا رضوانی , علیرضا شکیبا , حسین منصوریان , "ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی " , رفاه اجتماعی , ۳۰ - ۳۱ , ۳۰ - ۳۱ , ۵۹ - ۳۵ , ۱۳۸۷ |
محمد رضا رضوانی , سعید رضا اکبریان , سیدعباس رجایی , "نقش وجوه ارسالی و سرمایه گذاری مهاجران در توسعه روستایی مورد:دهستان رامشه(شهرستان اصفهان " , پژوهش های جغرافیای انسانی , ۴۰ , ۶۶ , ۱ - ۱۶ , ۱۳۸۷ |
محمد رضا رضوانی , محمد نجارزاده , "بررسی و تحلیل زمینه های کارآفرینی روستاییان در فرآیند توسعه نواحی روستایی " , توسعه کارآفرینی , سال اول , دوم , ۱۶۱ - ۱۸۲ , ۱۳۸۷ |
محمد رضا رضوانی , حسین منصوریان , "سنجش کیفیت زندگی بررسی مفاهیم مدلها شاخص ها و ارایه مدل پیشنهادی برای نواحی روستایی " , روستا و توسعه , ۲۱ , ۳ , ۱ - ۲۶ , ۱۳۸۷ |
محمد رضا رضوانی , "وابط شهر و روستا با تاکید بر نقش مهاجرین در توسعه روستایی " , دهیاریها , ۵ , ۲۵ , ۲۸ - ۲۵ , ۱۳۸۶ |
• |
محمد رضا رضوانی , سیدعباس رجایی , "مهاجران و نقش آنها در توسعه و عمران روستایی:مطالعه موردی دهستان رامشع در شهرستان اصفهان " , روستا و توسعه , سال ۱۰ , ۳ , ۱۵۵ - ۱۸۰ , ۱۳۸۶ |
• |
محمد رضا رضوانی , مسلم دریکوند , "بررسی و ارزیابی کانونهای ساماندهی و اسکان عشایر(آثار و پیامدها مطالعه موردی:کانون کمری - شهرستان ازنا " , جهاد , ۲۷ , ۲۷۹ , ۱۳۳ - ۱۵۱ , ۱۳۸۶ |
• |
محمد رضا رضوانی , - گلی , سعید رضا اکبریان , "نقش و کارکرد شهرهای کوچک در توسعه روستایی با استفاده از روش تحلیل شبکه - مورد:دهستان رونیز - شهرستان استهبان " , پژوهشهای جغرافیایی , - , - , ۵۸ - ۴۵ , ۱۳۸۶ |
• |
محمد رضا رضوانی , صفایی محمد جواد , "گردشگری خانه های دوم و اثرات آن تر نواحی روستایی (مورد:نواحی روستایی شمال تهران )" , پژوهش های جغرافیایی , ۵۴ , ۱۰۹ - ۱۲۲ , ۱۳۸۴ |
• |
محمد رضا رضوانی , بهمن صحنه , "سنجش سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی با استفاده از روش منطق فازی(مورد:دهستانهای شهرستانهای آق قلا و بندر ترکمن )" , روستا و توسعه , ۳ , ۱ - ۳۲ , ۱۳۸۴ |
• |
محمد رضا رضوانی , "سنجش وتحلیل سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان سنندج با استفاده از GIS" , جغرافیا و توسعه ناحیه ای , ۳ , ۱۶۴ - ۱۴۹ , ۱۳۸۳ |
• |
محمد رضا رضوانی , "تعیین و تحلیل برخورداری نواحی روستایی استان زنجان " , پژوهشهای جغرافیایی , ۵۰ , ۷۵ - ۸۶ , ۱۳۸۳ |
• |
محمد رضا رضوانی , "تحلیل تفاوتهای مکانی در سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی (مورد: استان زنجان " , دانشگاه تربیت معلم تهران , ۳ , ۲و۳ , ۶۱ - ۸۴ , ۱۳۸۳ |
• |
محمد رضا رضوانی , "تحلیل روند ایجاد و گسترش خانه های دوم در نواحی روستایی اطراف شهر تهران " , پزوهشهای جغرافیایی , - , ۴۵ , ۵۶ - ۶۹ , ۱۳۸۲ |
• |
محمد رضا رضوانی , "بررسی تحول الگوی استقرار جمعیت روستایی (مطالعه موردی : استان سمنان )" , مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی , - , ۱۵۰ , ۱۶۷ - ۱۴۴ , ۱۳۸۲ |
• |
محمد رضا رضوانی , "توسعه روستایی و نقش آن خدمت رسانی و فقرزدایی در کشور " , مجله اندیشه حوزه , - , ۴۴ - ۴۳ , - , ۱۳۸۲ |
• |
محمد رضا رضوانی , "توسعه روستایی و نقش آن خدمت رسانی و فقرزدایی در کشور " , مجله اندیشه حوزه , ۰ , ۴۴ / ۴۳ , ۰ , ۱۳۸۲ |
• |
محمد رضا رضوانی , "تحلیل روند ایجاد و گسترش خانه های دوم در نواحی روستایی شمال تهران " , پژوهشهای جغرافیایی , ۰ , ۴۵ , ۰ , ۱۳۸۲ |
• |
محمد رضا رضوانی , "برنامه ریزیی روستایی (مفاهیم راهبردها و روندها )" , مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران , - , ۱۶۴ , - , ۱۳۸۱ |
• |
محمد رضا رضوانی , "تحلیل الگوهای روابط شهر و روستا در نواحی روستایی اطراف شهر تهران " , پزوهش های جغرافیایی , ۴۳ , ۴۳ , ۹۴ - ۸۱ , ۱۳۸۱ |
• |
محمد رضا رضوانی , "سنجش درجه توسعه استانهای کشور با استفاده از مدل تاکسونومی " , مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران , - , ۱۶۳ - ۱۶۲ , - , ۱۳۸۱ |
• |
محمد رضا رضوانی , "تحلیل الگو های روابط شهر و روستا در نواحی روستایی اطراف تهران " , پژوهشهای جغرافیایی , - , ۴۳ , - , ۱۳۸۱ |
• |
محمد رضا رضوانی , "تحلیل عملکرد سیاستهای امایشی توسعه ملی ومنطقه ای در رابطه با افزایش جمعیت در استان سمنان " , پزوهشهای جغرافیایی , - , ۴۲ , ۷۶ - ۷۵ , ۱۳۸۱ |
• |
محمد رضا رضوانی , "نگرشی بر نظام برنامه ریزی روستایی در ایران " , پژوهش های جغرافیایی , - , ۴۱ , - , ۱۳۸۰ |
• |
محمد رضا رضوانی , "برنامه ریزی توسعه وععران روستایی در ایران ( از فکر تا عمل )" , پژوهشهای جغرافیایی , - , ۳۹ , ۰ , ۱۳۷۹ |
• |
محمد رضا رضوانی , "ارزیابی اهداف سیاسیتهای و برنامه های اجرایی عمران روستایی در برنامه پنج ساله دوم کشور " , پژوهشهای جغرافیایی , - , ۳۸ , ۴۶ - ۳۳ , ۱۳۷۸ |
• |
محمد رضا رضوانی , "بررسی سازمان فضایی مکانی سکونتگاهها و بهینه سازی آن در نواحی روستایی " , فصلنامه تحقیقات جغرافیایی , - , ۴۴ , ۱۵۳ - ۱۳۲ , ۱۳۷۶ |
• |
محمد رضا رضوانی , "بررسی سازمان فضایی - مکانی سکونتگاه هاوبهینه سازی آن در نواحی روستایی " , فصلنامه تحقیقات جغرافیایی , ۰ , ۴۴ , ۱۳۲ - ۱۵۳ , ۱۳۷۶ |
• |
محمد رضا رضوانی , "ارزیابی سیاست سکونتگاههای مرکزی در برنامه ریزی و توسعه روستایی " , - , - , ۳۵ , ۱۰۸ - ۹۵ , ۱۳۷۵ |
• |
محمد رضا رضوانی , محمد جواد صفایی , "گردشگری خانه های دوم و اثرات آن بر نواحی روستایی(مورد:نواحی روستایی شمال تهران )" , پژوهش های جغرافیایی , ۵۴ , ۱۰۹ - ۱۲۲ , ۱۳۴۸ |
• |
محمد رضا رضوانی , "گردشگری خانه های دوم و اثرات آن بر نواحی روستایی(مورد:نواحی روستایی شمال تهران )" , پژوهش های جغرافیایی , ۵۴ , ۱۰۹ - ۱۲۲ , ۱۳۴۸ |
• |
محمد رضا رضوانی , "تحلیلی درمورد نظام برنامه ریزی روستایی در ایران " , پژوهشهای جغرافیایی , ۰ , ۴۱ , ۰ , ۱۱۱۱ |
• |
محمد رضا رضوانی , "درجه بندی استانهای کشور از لحاظ توسعه یافتگی با استفاده از مدل تاکسونومی " , مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی , ۰ , ۰ , ۱۱۱۱ |
• |
محمد رضا رضوانی , "نگرشی بر روش شناسی ها در برنامه ریزی توسعه و عمران روستایی " , پژوهشهای جغرافیایی , ۴۰ , ۰ , ۱۱۱۱ |
• |
محمد رضا رضوانی , "ارزیابی سیاست سکونتگاههای مرکزی در برنامه ریزی و توسعه نواحی روستایی " , پژوهشهای جغرافیایی , ۳۵ , ۰ , ۱۱۱۱ |
• |
محمد رضا رضوانی ,"Counterurbanization and Functional Changes in Northern Rural Area of Tehran",Geographical Researches ,-,-,22-12,2007 |
مقالات چاپ شده در مجلات خارجی |
|
• |
محمد رضا رضوانی , مسعود مهدوی , مجتبی قدیری معصوم , داوود شیخی , "سنجش و تحلیل سطح سلامت در نواحی روستایی بر اساس رویکرد روستای سالم (مطالعه موردی:شهرستان خنداب استان مرکزی " , روستا و توسعه , ۹ , ۴ , ۱۲۵ - ۱۲۳ , ۱۳۸۹ |
8- مقالات ارایه شده در همایش ها
سیاستها و خطمشیهای برنامهریزی سکونتگاههای روستایی (تجربه کشور انگلیس)، مجموعه مقالات سمینار ساماندهی روستاهای پراکنده، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 1376، صص327ـ365.
ساماندهی روستاهای پراکنده در جلگه دشتیاری، مجموعه مقالات سمینار ساماندهی روستاهای پراکنده، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 1376، صص323-337.
کاربرد مطالعات جغرافیایی در برنامه ریزی و توسعه سکونتگاههای روستایی، مجموعه مقالات همایش پژوهشها و قابلیتهای علم جغرافیا در عرصه سازندگی، دانشگاه تهران 1378.
الگویی برای ساماندهی فضایی، کالبدی سکونتگاههای روستایی و شهری در شهرستان شاهرود، مجموعه مقالات همایش شاهرود و توسعه، شاهرود 1378، صص342-367.
بررسی سازمان فضایی، مکانی سکونتگاه های روستایی در شهرستان شاهرود، مجموعه مقالات همایش شاهرود و توسعه، شاهرود 1378، صص424-424.
شاخصهای فرهنگی و هویت اسلامی در جهان اسلام، مقاله ارایه شده در دومین گنگره بینالمللی جغرافیدانان جهان اسلام، تهران1382.
- Tourism and Challenge of Sustainable Development in Northern Rural Areas of Tehran, IGC-UK-2004-Glasgow.
- Rural and Urban Interactions and Functional Changes in Northern Rural Areas of Tehran, CAG2005, Canada.
- Processus de l’Émigration et installation des ruraux dans la ville de TÉhÉran.
Étude PONCTUELLE: société rurale de RÂmchÉ (province d’Ispahan). Comment lire la ville d'aujourd'hui? MORPHOLOGIES urbanies et transformations socio-spatiales, ANNABA, 24-25 ,AVRIL 2007.
- Rural-Urban Interactions, Emigrants and Rural Development, Evidences from Iran (Shahrood County), 31st IGC, 2008, Tunis
گردشگری و پیامدهای زیست محیطی آن در حوضه آبخیز سد لتیان، مجموعه مقالات همایش ظرفیتهای اقتصاد ایران با تاکید بر وضعیت گردشگری ایران در بستر جهانی شدن، صص 385-402، دانشگاه آزاد اسلامی فیروزکوه. اسفند 1384.
ارزیابی سیاستهای برنامه ریزی سکونتگاههای روستایی در ایران، مقاله ارائه شده در دومین همایش توسعه روستایی ایران،11 و 12 دیماه 1386، دانشگاه تهران،مشترک با دکتر بدری، موسسه توسعه روستایی ایران.
9 - طرحهای مطالعاتی و پژوهشی
طرح هادی روستاهای سیاوشان، دودهک (استان مرکزی) فهرج، آسفیج، بنستان، عقدا (استان یزد) انجم آباد (استان تهران)، مطالعات اقتصادی و اجتماعی و حوزه نفوذ، 1369-1371.
طرح توسعه و عمران منطقه مراوه تپه (شهرستان گنبدکاووس)، مطالعات اجتماعی، جهاد سازندگی، 1372.
طرح جامع شهرستان جیرفت، مطالعات اجتماعی و جمعیتی، وزارت مسکن و شهرسازی، 1374-1376.
طرح جامع شهرستان شاهرود، مسئول اجرای طرح و مجری مطالعات فضایی، کالبدی، وزارت مسکن و شهرسازی، 1373-1375.
طرح الگوی استقرار بهینه روستاهای پراکنده بخش دشتیاری (شهرستان چاه بهار)، مدیر فنی طرح و مسئول مطالعات اجتماعی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 1374.
طرح ساماندهی روستاهای پراکنده بخش زرنه (شهرستان ایوان، استان ایلام)، مدیر طرح، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 1376.
طرح ساماندهی روستاهای پراکنده دهستان مورموری (شهرستان آبدانان، استان ایلام)، مدیر طرح، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 1376
طرح جامع تقسیمات کشوری، مرحله اول، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، (مسئول اجرا مشترک با دکتر عماد افروغ)، وزارت کشور، 1379.
برنامه اقدام ملی مبارزه با بیابان زایی و کاهش اثرات خشکسالی، مطالعات جمعیتی، سازمان جنگلها و مراتع، 1380.
مطالعات اقتصادی، اجتماعی گمرکات کشور، بخش جغرافیایی و آمایش، مهندسن مشاور مهباد، 1383.
مطالعه و تحلیل شاخص ها و روش های ارزیابی فرهنگ هنر و ارتباطات در کشورهای مختلف جهان، مسئول اجرای طرح، دبیر خانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، 1382.
عضو و همکار گروه تهیه کننده گزارش محور توسعه روستایی(محور شماره 24) در همایش چالش ها و چشم اندازهای توسعه کشور، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، 1381.
طرح پژوهشی پایداری مناسبات شهر و روستا در نواحی روستایی اطراف تهران، مسئول اجرای طرح، دانشگاه تهران، 1381.
طرح پژوهشی تحلیلی بر توانهای محیطی در نواحی جغرافیایی ایران، مرحله اول:ناحیه ساحلی دریای عمان، همکار اصلی طرح، دانشگاه تهران ، 1380.
طرح پژوهشی برسی تطبیقی مدلهای روابط شهر و روستا در نواحی روستایی اطراف تهران، مسئول اجرای طرح، دانشگاه تهران، 1381.
طرح پژوهشی سنجش درجه توسعه یافتگی استان کردستان نسبت به کل کشور در بخشهای(مخابرات، آموزش، ساختمان و مسکن، بهداشت و درمان)با استفاده از مدل تاکسونومی، مسئول اجرای طرح، دانشگاه تهران، 1379.
طرح پژوهشی تحلیل روند ایجاد و گسترش خانه های دوم در نواحی روستایی شمال تهران (مورد مطالعاتی:ناحیه روستایی طالقان، مسئول اجرای طرح، دانشگاه تهران، 1382.
ارزیابی پایداری گردشگری در ناحیه روستایی شمال تهران- مسئول اجرای طرح- دانشگاه تهران -1384.
مسئول بخش مطالعات جمعیت در طرح توسعه مناطق ساحلی کشور(ICZM )1384-1385
طرح پژوهشی تحلیل عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر کیفیت زندگی در نواحی روستایی مورد:دهستان خاوه شمالی(شهرستان دلفان)،مسئول اجرای طرح ،دانشگاه تهران،معاونت پژوهشی،1387.
مطالعات اقتصادی و اجتماعی و اسکان مجدد سد کارون 4،مسئول مطالعات اسکان مجدد، جغرافیا و گردشگری،شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران،1387.
طرح پژوهشی بررسی تطبیقی سیاستهای توسعه گردشگری روستایی در ایران و کشورهای توسعه یافته،مسئول اجرای طرح،دانشگاه تهران،معاونت پژوهشی،1386.
10- راهنمایی رساله های دکتری
بهروز قرنی آرانی،تحلیل الگوی مشارکتی کاهش فقر روستایی(مورد:حوضه آبخیز حبله رود- شهرستان فیروزکوه)
داوود شیخی،سنجش سطح سلامت در نواحی روستایی با رویکرد روستای سالم(مورد:شهرستان خنداب - استان مرکزی)
مرتضی نعمتی، فرآیند ورود روستاها به جامعه اطلاعاتی و تحلیل اثرات آن بر زندگی روستایی
سعید رضا اکبریان،بررسی تطبیفی پایداری الگوهای گردشگری روستایی(بخش رودبار قصران- شهرستان شمیرانات)
11- مشاوره رساله های دکتری
فرزاد ویسی، تحلیل الگوی حرکات فصلی و دوره ای جمعیت روستایی و اثرات آن در اقتصاد محلی مطالعه موردی:شهرستان سرو آباد- استان کردستان
حسین کوهستانی، تحلیل نظام مدیریت روستایی در ایران و ارائه الگوی بهینه آن
علیرضا خواجه شاهکویی، تحلیل پایداری نظام های بهره برداری زراعی(مورد: نظام بهره برداری خانوادگی و تعاونی های تولید شهرستان آق قلا- استان گلستان)
سید سعید هاشمی، الگو سازی توسعه روستایی با تاکید بر کارآفرینی(مورد:بخش بهاباد یزد)
12- راهنمایی پایان نامه های کارشناسی ارشد
نقش گردشگری در توسعه پایدار روستایی(اسکو محله، شهرستان آمل)، ولی اله شکری ، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، 1383.
خانه های دوم و اثرات آن بر نواحی روستایی(مورد:بخش رود بار قصران، شهرستان شمیرانات)، زهرا صالحی نسب، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا، و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، 1384.
سنجش درجه توسعه یافتگی نواحی روستایی با استفاده از منطق فازی(دهستان های شهرستانهای آق قلا و بندر ترکمن)، بهمن صحنه، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا، و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، 1383.
بررسی توسعه پایدار روستایی با تاکید بر بخش کشاورزی(مطالعه موردی:دهستان بنا جوی غربی شهرستان بناب)- خانعلی شبان جدی- پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی- دانشگاه تهران- 1384.
صنایع فرآوری محصولات کشاورزی و نقش آن در توسعه نواحی روستایی-مطالعه موردی:شهرستان مرند، حمید رضا باقری زاده- پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی- دانشگاه تهران- 1384.
سعید رضا اکبریان، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی- دانشگاه تهران- 1385.
محبوبه شاهچراغ،نقش مهاجران روستایی ساکن شهرها در توسعه اقتصاد روستایی(مورد:دهستان دامنکوه:شهرستان دامغان)،1387
مهدیه رنجبر، اثرات تخلیه روستاها بر فعالیت های کشاورزی(مورد:بخش آرادان-شهرستان گرمسار)،1387
محمد امین خراسانی، مناسبات مالی روستایی- شهری و نقش آن در توسعه روستایی(مورد:دهستان عسکریه-شهرستان ورامین)،1386.
علی احمدی، تحلیل عملکرد شوراهای اسلامی در توسعه روستایی(مورد:دهستان حکیم آباد- شهرستان زرندیه)
فاطمه احمدی،ارتقاء روستاها به شهر و نقش آن بر کیفیت زندگی ساکنان محلی(مورد:شهر صاحب- شهرستان سقز)
حمیدرضا باغیانی،تحلیل پیامدهای فضایی- کالبدی گردشگری خانه های دوم در نواحی روستایی(مورد: دهستان شیر کوه-شهرستان تفت)
حمید رضا قاسمی بادی، تحلیل عملکرد دهیاریها در فرایند توسعه روستایی، مورد:بخش بادرود- شهرستان نظنز)
نورمحمد فرجی، سنجش و سطح بندی پایداری اقتصادی نواحی روستایی(استان اردبیل)1386
محمد نجارزاده،امکان سنجی کارآفرینی روستائیان در روند توسعه روستایی(دهستان براآن- شهرستان اصفهان)،1386
13- مشاوره پایان نامه کارشناسی ارشد
نقش روستا، شهرها در توسعه ناحیه ای(مورد:روستا، شهر خنداب)، داوود شیخی، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، 1382.
توسعه پایدار روستایی بخش شاهرود شهرستان خلخال و راهکارهای آن، محمود شیر زاد، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، 1383.
فاطمه سخایی، نقش مشارکت های مردمی در توسعه روستایی(مورد:دهستان سلگی-شهرستان نهاوند)،1387
کبری باقلانی، بررسی نقاط ضعف و قوت طرح های هادی روستایی(مورد: شهرستان ایلام)،1386
لیلا صادقی دقیقی، نقش پره های صیادی در توسعه اقتصاد روستایی(مورد:دهستان دهکا- شهرستان آستانه اشرفیه)، 1386
جواد علی بیگی، بررسی نقش مشارکت مردمی در پیشبرد توسعه روستایی(مورد: شهرستان شیروان چرداول- استان ایلام)،1386
یسری حسنی، امکان سنجی توسعه اشتغال زنان در مناطق روستایی(شهرستان پاوه)
سمیرا نوذری، نقش خانه های دوم در تغییر کاربری و توسعه اقتصاد روستای کردان،1386
افسانه احمدی، رابطه شهر و روستا با تاکید بر مبادله محصولات کشاورزی(مورد:دهستان تیلکو:شهرستان سقز)،1386
آذر قاسمی، نقش شبکه های مهاجرتی در توسعه روستایی(مطالعه موردی:دهستان کوفی- آذزژربایجان شرقی)
ساماندهی فضایی سکونتگاههای روستایی(مطالعه موردی:دهستان بالا تجن، شهرستان قائم شهر)، جمیله قایی پاشا، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، 1383.
جهانی شدن و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران، علیرضا احمد نژاد، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران، 1383.
ضرورت و اهمیت ایجاد صنایع فرآوری محصولات کشاورزی در توسعه روستایی: مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان آمل. علیرضا اردشیری، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، مهرماه1384 .
علی قنبری نسب، تحلیل جاپای بوم شناختی گردشگری روستایی در بخش رودبار قصران(شهرستان شمیرانات)
رعنا محمدی ده چشمه، اثرات اقتصادی- اجتماعی رشد شهری بر روستاهای پیرامونی(مورد: شهرستان فارسان)
سیاوش ایمن قشلاق، نقش گردشگری بر توسعه کارآفرینی نواحی روستایی
فردین نصرتی ، بررسی چالش های مدیریت روستایی درسطح محلی( مورد:بخش مرکزی شهرستان تالش)
مکان یابی بهینه مراکز خدمات روستایی با استفاده از GIS (مورد: بخش مرکزی شهرستان ورزقان)، حسین کریم زاده، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران ، 1384.
تحلیل اثرات کشت زیتون بر توسعه اقتصادی و اجتماعی روستاهای شهرستان طارم (استان زنجان)، علی محمدی، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، 1383.
امکان سنجی توسعه صنایع روستایی در شهرستان طارم(استان زنجان)، محمّد کاظم جمشیدی، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، 1383 .
سعدی محمدی، 1384، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران –
تقی یبلویی- مکان یابی مراکز توسعه روستایی و طراحی الگوی سلسله مراتبی مناسب با استفاده از -GIS مطالعه موردی :روستاهای شهرستان فریدن -پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی-1384.
به
گزارش سبزپرس و به نقل از خانه ملت، «علی عزتی» با بیان این که در چند سال
اخیر معضل بیابانزایی در سطح کشور رشد چشمگیری داشته است٬ افزود:
متأسفانه بهعلت عملکرد نامطلوب سازمانهای دولتی بهویژه سازمان محیط زیست
و سازمان منابع طبیعی وسعت بیابانهای کشور افزایش پیدا کرده است.
نماینده
مردم دهلران٬ دره شهر و آبدانان در مجلس شورای اسلامی٬ با بیان این که رشد
بیابان در کشور علتهای بسیاری دارد٬ گفت: گرمای بیسابقه در چند سال
اخیر٬ پیدایش پدیده گرد و غبار و قطع درختان از مهمترین علتهای توسعه
بیابانهای کشور بهشمار میآید.
وی با بیان این که افزایش بیابانزایی
موجب نابودی مراتع و جنگلها در سطح کشور شده است٬ بیان کرد: با نابودی
مراتع کشور بهویژه در استان ایلام٬ مهمترین منبع تغذیه دامهای از بین
میرود٬ این امر موجب میشود که دامداران برای حل مشکل علوفه٬ دامهای خود
را به سمت جنگلها هدایت کنند.
این نماینده مردم در مجلس هشتم٬ با بیان
این که متأسفانه در چند سال اخیر اقدام مناسبی از سوی دولت برای حفظ مراتع و
منابع طبیعی کشور صورت نگرفته است٬ گفت: علت اصلی این موضوع عدم اختصاص
اعتبار لازم از سوی دولت برای مبارزه با بیابانزایی است.
وی با بیان
این که تنها راه جلوگیری از توسعه بیابانهای کشور٬ اجرای طرحهای
بیابانزدایی است٬ افزود: ایجاد فضای سبز٬ مالچپاشی در سطح وسیع٬ کاشت
گونههای درختی مانند کهور از مهمترین راهها برای حل مشکل رشد بیابان
است.
عضو کمیسیون کشاورزی٬ آب و منابع طبیعی مجلس٬ با بیان این که
هماکنون اعتبار اختصاص یافته از سوی دولت با میزان تخریب و نابودی مراتع و
توسعه بیابانزایی همخوانی ندارد٬ تأکید کرد: دولت باید هر چه سریعتر
برای جلوگیری از رشد بیابانهای کشور برنامه راهبردی را ارائه دهد.
این
در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی در مجموع اعتبارات ملی و استانی سال ۹۰
را در بخش بیابانزدایی دو هزار و ۹۷۴ میلیارد ریال پیشبینی کرده است.
ایران
روی کمربند خشک جهان قرار گرفته ۶۱ درصد مساحت آن دارای اقلیم خشک و
فراخشک است٬ ایران با ۱.۲ درصد خشکیهای جهان٬ ۲.۴ درصد پدیدههای بیابانی
فاقد پوشش و ۳.۸ درصد مناطق بیابانی جهان را دارا است.
برابر با گزارش
فائو در سال ۱۹۹۴ تخریب سرزمین در ایران در بدترین وضع نسبت به سایر
کشورهای خاورمیانه قرار دارد٬ طبق این گزارش ۹۴ درصد از زمینهای کشاورزی و
مرتعهای ایران در معرض انواع تخریب است٬ گزارشهای مختلف خبر میدهند
که سالانه یک درصد از مساحت ایران(مساحتی بیش از ۱.۶ میلیون هکتار) به سطح
بیابانهای کشور افزوده میشود.
در ایران حدود ۱۰۰ میلیون هکتار از
اراضی در معرض پدیده بیابانزایی قرار دارد٬ ۷۵ میلیون هکتار فرسایش آبی٬
۲۰ میلیون هکتار فرسایش بادی٬ پنج میلیون هکتار سایر اشکال فیزیکی و
شیمیایی تخریب سرزمین مانند کاهش حاصلخیزی شوریزایی و… است.
یازدهمین
کنگره جغرافیدانان ایران با محوریت برنامه پنجم توسعۀ کشور 24 و 25 شهریور
ماه 1390 درمرکز همایش های بین المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار خواهد
شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه،تحلیل جایگاه و نقش آفرینی علوم جغرافیایی در تحقق برنامه توسعه و بررسی ظرفیت های جامعۀ جغرافیایی ایران وزمینه های تعامل و همکاری با سایر رشته ها از اهداف کنگره مذکور است.
از جمله محورهای کنگره یازدهم می توان به مدیریت بحران و مخاطرات محیطی، رویکردهای جدید در توسعه پایدار روستایی، آینده نگری تحولات جمعیت و فعالیت در ایران، الگوهای مدیریتی در نحوه استفاده از منابع آب و خاک کشور، الگوهای جدید سازمان فضایی کشور از منظر آمایش سرزمین وکلان شهرها، مسائل فضایی – جغرافیایی در مدیریت و آینده نگری آن ها اشاره کرد.
به گزارش کازرون نما به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری فارس روز پنج شنبه مورخ بیست وچهارم شهریور ماه سال جاری به مناسبت هشتادمین سالروز ثبت ملی شهر تاریخی بیشاپور بازدید از این مجموعه برای عموم مردم آزاد است.
همت محمدی مسئول میراث فرهنگی شهرستان کازرون با اعلام این خبر گفت: شهر تاریخی بیشاپور هشتاد سال قبل یعنی در تاریخ بیست وچهار شهریور ماه سال ۱۳۱۰ هجری شمسی با شماره ۲۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و از آن زمان تاکنون تلاش ها و کوشش های زیادی برای حفظ و حراست از این میراث گرانبها انجام گردیده است.
محمدی در ادامه با بیان جایگاه والای این شهر تاریخی در تاریخ و فرهنگ کشورمان به نگاه جدی تر و عمیق در مورد این اثر تاریخی اشاره کرد و اضافه نمود: امیدواریم با فعالیت ها و تلاش هایی که تا کنون انجام گردیده و برنامه هایی که در چشم اندازبلند مدت در نظر گرفته شده است شاهد معرفی بیشتر و انجام فعالیت های اساسی در این مجموعه تاریخی باشیم.
وی خاطرنشان کرد :تاکنون تلاش های زیادی در راستای شناخت و معرفی این مجموعه از طرف پایگاه پژوهشی بیشاپور و میراث فرهنگی انجام گردیده و در آینده نیز مهمترین برنامه ایی که در دستور کار قرار دارد موضوع ثبت جهانی این مجموعه است که خوشبختانه در سطح سازمان و مسئولین شهرستان همدلی خوبی برای این مهم به وجود آمده است.
به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، کاروانسرای میانکتل از جمله کاروانسراهای عباسی است که در زمان صفویه و به دستور شاهعباس صفوی در 400 سال پیش برای رونق صنعت و تجارت ساخته شد، این بنا در سال 79 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کاروانسرای میان کتل که مردم بومی آن را کاروانسرای شاه عباسی هم مینامند، پلانی مستطیلشکل دارد و دارای حدود 3500 متر مربع مساحت بوده که 2500 متر مربع از آن را زیربنای حجرهها در اطراف حیاط مرکزی شامل میشود.
میانکتل به لحاظ معماری به صورت 4 ایوانی با حیاط مرکزی ساخته شده، در مرکز اضلاع شرقی و غربی2 حجره بزرگ و همچنین 2 حجره کوچک در هر دو سوی این قسمتها قرار دارد. در اضلاع شمالی و جنوبی نیز 4 حجره کوچک وجود دارد.
سازندگان اغلب کاروانسراهای ساختهشده در ایران برای تامین امنیت مسافران و وسایلشان جهت رصد هرگونه خطر احتمالی تعدادی برجک نگهبانی برای بنای خود در نظر میگرفتند و به همین دلیل بیشتر این کاروانسراها نیز دارای 2 و گاهی تا 8 برجک نگهبانی بودهاند. با این وجود میان کتل تنها کاروانسرای تکبرجه ساختهشده در ایران است و این ویژگی نیز به دلیل محل ساخت آن بر فراز یک تپه و اشراف کامل بر همه محیط اطراف است.
با وجود کارشناسی و دقت به کار رفته در میانکتل، طراح نقشه برای ساخت آن از یک نقشه از پیش تعیینشده استفاده نکرده و بنا را بر اساس توپوگرافی زمین محل احداث کرده است. تنها ورودی این کاروانسرا که با یک در بزرگ چوبی محافظت میشود در ضلع جنوبغربی آن واقع شده و محیط آن به شکل چهارگوش و قرینه در ابعادی حدود 3000 متر مربع ساخته شده که برای نمای ورودی و داخلی آن از سنگهای تراشیدهشده که به شکلی هنرمندانه تراش خورده، استفاده شده است.
در ساخت کاروانسرای میانکتل علاوه بر سنگ مالون که برای نما و تزئینات استفاده شده است، سنگ، گچ و ساروج نیز برای استحکام دیوارها به کار رفته است. همین عامل نیز موجب شده است این کاروانسرا همچنان هیبت و شکوه خود را چون گذشته حفظ کند.
با وجود این، کاروانسرای میانکتل سالهاست روی تپه محل ساخت به حال خود رها شده و پاتوقی برای معتادان شده است، در این مدت آسیبهای بسیاری نیز بر بدنه آن وارد شده، به شکلی که هرازگاه بخشهایی از آن به دلیل عوامل طبیعی فرو میریزد و از بین میرود، همچنین رشد گیاهان و درختهای مختلف بر سر و بدنه آن نیز باعث شده است ریشه آنها بخشهای بیشتری از سازه این بنای تاریخی و خاص را شکافته و از بین ببرد. بر اساس اسناد به جا مانده از تاریخ، اولین ملتی که اقدام به ساخت محلی برای رفاه و تامین امنیت مسیر در جادههای میان شهرهای کشور خود کردند ایرانیان بودهاند، بر این اساس بار اول در زمان هخامنشیان و در دوران داریوش اول هخامنشی محلهایی با نام «کارباط» برای تامین امنیت جادهها و همچنین استراحت لشکریان هخامنشی در فواصل 6 فرسخی به تعداد زیاد ساخته شد.
کارباطها را میتوان هسته اولیه کاروانسراهای امروزی دانست، اگر چه این منازل بین راهی از ابتدا برای مقاصد نظامی برپا شدند اما با گذر زمان و در دورههای مختلف تاریخی از اشکانیان گرفته تا عهد صفوی تکامل پیدا کرده و در جادههای نقطهنقطه ایران زمین جایگاه ویژهای را به خود اختصاص دادند. از همین روست که باستانشناسان کاروانسراها را اختراعی تمام ایرانی میدانند.
رییس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری شهرستان کازرون گفت: مرمت یادمان تاریخی چهارطاقی در بخش جره و بالاده کازرون که متعلق به دوران ساسانیان است ، پایان یافت.
همت محمدی در گفت و گو با درخشنده خبرنگار کازرون نما، اظهار داشت: پایه ستون های این بنای تاریخی که بر اثر مرور زمان فرسایش یافته و ترک برداشته بود ، مجددا با استفاه از سنگ لاشه و گچ مرمت و ازاین طریق استحکام این بنا تقویت شد.
وی افزود: همچنین فضای داخلی این چهار طاقی تا کف آن کاملا خاک برداری و با کاه و گل کف آن نیز مرمت شد و افزون بر این ، فضای اطراف این بنای تاریخی نیز بصورت کامل خاکبرداری و مسیر جریان آب به داخل آن قطع گردید.
محمدی بیان کرد: اعتبار هزینه شده برای مرحله اول عملیات مرمت این بنا ۱۶۰ میلیون ریال بود که تمامی آن جذب شده است.
این بنای تاریخی در مسیر جاده باستانی قدیم و در فاصله بین دو شهر بیشابور کازرون و شهر گوردر فیروزآباد قرار دارد.
خبرگزاری پانا: مدیر پایگاه پژوهشی شهر تاریخی بیشاپور گفت: به مناسبت هشتادمین سالروز ثبت ملی شهر تاریخی بیشاپور در فهرست آثار ملی ایران، اشیای بدست آمده در کاوش های اخیر در این شهر تاریخی به نمایش گذاشته می شود.
به گزارش خبرگزاری پانا به نقل از میراث فرهنگی فارس، مصیب امیری ابراز داشت: این نمایش به منظور آشنایی بیشتر مردم و علاقمندان حوزه میراث فرهنگی با این مجموعه تاریخی همچنین معرفی دستاورد ها و فعالیت های انجام شده در طی چند دهه اخیر برگزار می شود.
وی با اشاره به کاوش های انجام گرفته دراین محوطه تاریخی که همزمان با آغاز هفته میراث فرهنگی، در 28 اردیبهشت 90 شروع شد، افزود: این کاوش که توسط هئیت ایرانی صورت گرفت بخش هایی از ضلع جنوبی ایوان موزائیک بیشاپور از زیر خاک بیرون آمد.
امیری اظهار داشت: اشیای مختلفی ازجمله مجسمه های مرمرین، ظروف سفالی، ظروف شیشه ای، اشیای سنگی و گچ بری مربوط به دوره ساسانی کشف شد که این اشیای بدست آمده در نمایشگاه مذکور در معرض دید عموم قرار می گیرد.
وی تصریح کرد: این نمایشگاه روز پنج شنبه 24 شهریور سال جاری همزمان باسالروز ثبت این اثر با ارزش ملی در محل موزه ساسانی شهر تاریخی بیشاپور برگزار می شود.
مدیر پایگاه پژوهشی بیشاپور ادامه داد: شهر تاریخی بیشاپور در فاصله 23 کیلومتری غرب شهر کازرون و در حاشیه رودخانه شاپور قرار دارد.
وی ادامه داد: این شهر به دستور شاپور اول ساسانی، دومین پادشاه سلسه ساسانیان ساخته شده و تاریخ ساخت آن بر اساس کتیبه پهلوی ستون های یادبود، مربوط به سال 262 میلادی است.
امیری اذعان داشت: این شهر تاریخی با وسعتی نزدیک به 200 هکتار، شامل سه بخش است که بخش نخست یا اصلی توسط یک حصار و دیوار سنگی محصور بوده و بناهای حکومتی و مذهبی همچون تالار تشریفات، کاخ والرین، ایوان و حیاط موازییک و معبد آناهیتا را شامل می شود.
وی افزود: بخش دوم که قسمت حفاظتی و نگهبانی شهر بوده، شامل قلعه ایی به نام قلعه دختر می باشد که در طرف شمال شهر بر سینه کوه شاپور قرار گرفته است.
مدیر پایگاه پژوهشی بیشاپور ابراز داشت: بخش سوم شامل بناهایی چون مدرسه اسلامی دوره آل بویه، مسجد جامع و حمام های بیشاپور و بنای یادبود یا ستون های یادبود است.
امیری در پایان افزود: بازدید از نمایشگاه برای عموم رایگان می باشد و این نمایشگاه تا تاریخ 28 شهریور ماه ادامه دارد.
با شکلگیری کارگروه گردشگری زیارت برای توسعه برنامههای گردشگری مذهبی با محوریت مشهد، قم و شیراز، و مبنا قرار دادن توسعه گردشگری سلامت و گردشگری مذهبی در راس برنامههای معاونت گردشگری، افزایش درآمد و زمان اقامت در زمره اهداف این معاونت قرار گرفته است.
حامد دهقانان معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری معقتد است:
«در پرداختن به گردشگری باید به سوی گردشگری با سلایق مختلف بخصوص گردشگری
سلامت و گردشگری مذهبی گام برداریم و کشورهایی در امر توسعه گردشگری موفق
عمل کردهاند که بر روی بازار کشورهای منطقه خود متمرکز شدهاند.»
وی
معتقد است: «باید به مدت اقامت و میزان درآمدی که به واسطه حضور هر
گردشگر بهدست میآید، توجه کنیم. سیاست مطلوب حرکت به سمتی استکه اقامت و
درآمد بیشتر شود.»
به گفته معاون گردشگری میتوان با تمرکز بر
کشورهای اکو، OIC ،D8 و کشورهای اطراف گردشگری مذهبی را توسعه داد و در این
راستا هرچند ممکن است گردشگر مذهبی درآمدزایی برای بخشهای گردشگری به
همراه نداشته باشد ولی افزایش مدت اقامت میتواند این هزینهکرد را جبران
کند.»
با آنکه کارشناسان با اشاره به ظرفیتهای پایتخت معنوی
کشورمان مشهد را بهترین گزینه برای جذب گردشگران جهان اسلام معرفی
کردهاند، محمد قانعی، رئیس اتحادیه هتلداران خراسان رضوی از کاهش زمان
اقامت گردشگران در مشهد خبر داد و گفت: «در گذشتهای نه چندان دور زمان
اقامت مسافران در مشهد حدود 10 روز بود که این مدت زمان اقامت در پنج سال
گذشته به 5 روز و در حال حاضر به دو روز کاهش یافته است.»
وی با
اشاره به میانگین ضریب اشغال هتلهای مشهد خاطرنشان کرد: «مراکز اقامتی
مشهد جز در برخی از روزها که به دلیل مصادف شدن با اعیاد یا مراسم خاص،
زمان پر تردد مسافر خود را دارند در سایر فصول سال با میانگین حدود 35 درصد
اشغال روبهرو هستند با این توضیح که مدت زمان اقامت مسافران نیز کاهش
یافته است.»
قانعی درخصوص دلیل کاهش زمان اقامت مسافران در پایتخت
معنوی کشورمان که میتواند قطب گردشگری مذهبی نیز باشد گفت: «گردشگر علاوه
بر بحث زیارت نیازمند امکانات سیاحت نیز هست. باید توجه داشت که گردشگری که
به منظور زیارت آستان امام رضا(ع) به مشهد سفر میکند اگر تنها بعد سفر او
را بر زیارت قرار دهیم با همین کاهش زمان اقامت روبهرو خواهیم شد درحالی
که اگر در کنار بحث زیارت، امکانات سیاحت و رفاه حال گردشگران را فراهم
آوریم خواهیم توانست مدت زمان اقامت را افزایش داده و به تبع آن درآمد
بخشهای وابسته به گردشگری را افزایش دهیم.»
به اعتقاد وی
جذابیتهایی که میتواند یک گردشگر یا مسافر را در مشهد ماندگار کند بسیار
محدود است چراکه تنوع در امکانات و واحدهای گردشگری این شهر محدود است.
دیدن کوهسنگی، آرامگاه فردوسی، تفرجگاه طرقبه، شاندیز شاید برای گردشگرانی
که برای اولین بار به مشهد سفر میکنند جالب و جذاب باشد ولی گردشگرانی که
بارها به مشهد سفر کردهاند و این شهر را به واسطه حضور حرم و آستان قدس
رضوی به عنوان مقصد گردشگری خود میپسندند نیازمند امکانات رفاهی و خدمات
گردشگری متنوع تری هستند.
تحقق چنین اهدافی تنها زمانی امکان پذیر
خواهد بود که بستر مناسب آن نیز فراهم باشد، کارشناسان معتقدند جذب زائران و
گردشگران در گرو تأمین خدمات مورد نیاز آنها و ایجاد زیرساختها و سرمایه
گذاری کافی در این زمینه است. امکانات تفریحی فرهنگی مانند برگزاری
نمایشگاههای متنوع، اجرای شاهنامهخوانی، آیینهای سنتی، جشنوارههای
فرهنگی هنری سبب تغییر شرایط گردشگری و بالا بردن مدت زمان اقامت مسافران
در مشهد خواهد شد از سوی دیگر باید بر روی ترویج فرهنگ بهره بردن از سفرهای
گروهی در قالب تورهای گردشگری برنامهریزیهای لازم انجام شود.