تنش آبی شدید در 10 استان ایران

 مدیر دفترمطالعات شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت:‌۱۰ استان شامل ایلام ،خراسان جنوبی ،خوزستان، زنجان ،سیستان وبلوچستان، قزوین،‌کرمان،‌کرمانشاه،یزد و ‌کهگیلویه وبویراحمد با تنش شدید آبی مواجه هستند.

 

رضا راعی عزآبادی در مصاحبه با خبرگزاری صدا وسیما ، ‌افزود : 17 استان کشور نیز با تنش آبی مواجه هستند و 4 استان بوشهر ، فارس ، گلستان و هرمزگان با کمبود آب دست وپنجه نرم می کنند.
 
وی ادامه داد : ‌با توجه به اینکه شاخص دسترسی به منابع آب به " کمبود آب ، تنش شدید آبی ، ‌تنش آبی قابل تحمل ، نرمال و  مرطوب " تقسیم می شود ، هیچ استانی در وضع قابل تحمل ،‌نرمال و مرطوب قرار ندارد.
 
راعی با اشاره به اینکه از 31 استان  23 استان نسبت به بلند مدت کاهش بارش دارند، گفت: نسبت به پارسال 19 استان کاهش بارش دارند که وضع استان های هرمزگان،‌ سیستان و بلوچستان ، خوزستان و ایلام از سایر استانها بدتر است.
 
مدیر دفتر مطالعات شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت : کم آبی یعنی مجموعه آبی که داریم به اندازه مصرف نیست و به عبارت دیگر برای جمعیت منطقه کافی نیست و تنش آبی شدید یک پله بالاتر از کم آبی است که اگر مشترکان صرفه جویی نکنند با مشکل مواجه می شوند و مصرف بیشتر از ذخایر آبی است.
 
راعی گفت: در یک ماه گذشته به طور متوسط میانگین بارش یک میلیمتر بوده است بنابراین از ابتدای سال آبی( مهر 93)  تاکنون میانگین بارش در کشور به 283 میلیمتر رسیده است که 14 درصد نسبت به پارسال و 20 درصد نسبت به بلند مدت کاهش نشان می دهد.
 
وی با تاکید بر اینکه در 100 روز باقی مانده سال آبی بارش موثری نخواهیم داشت ، گفت:‌ در این شرایط باید مراقب مصرف آب باشیم.
 
راعی تصریح کرد‌: بارش کم موجب شده است 48 درصد ظرفیت 158 سد مخزنی کشور خالی بماند.
 
وی افزود: ورودی آب به این سدها 17 درصد و خروجی آبها از این سدها 5درصد نسبت به پارسال کاهش نشان می دهد.
 
مدیر دفتر مطالعات شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت : در حال حاضر حدود 27میلیارد متر مکعب آب پشت سدها ذخیره شده است که نشان می دهد روان آب ها نسبت به سال گذشته 4 درصد کمتر است.

پرویز کردوانی: چرا باور نمی‌کنید آب نیست!

پروفسور پرویز کردوانی، پدر علم کویر‌شناسی ایران، در نشست‌های مختلف، بارها در مورد غارت‌شدن آب و تبدیل کشور به بیابانی بزرگ هشدار داده است، این‌بار این استاد نمونه دانشگاه تهران و پدر علم کویر‌شناسی ٨٣ساله ایران و عضو انجمن متخصصان محیط‌زیست ایران، در جمع کارکنان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی حاضر شد و به سخنرانی خود را در مورد بررسی مسائل و مشکلات منابع آب کشور در راستای تدوین برنامه ششم توسعه ارائه داد که در این نشست، بر عمیق‌ترشدن عمق چاه‌های آب، نابودی استان‌ها با انتقال آب، متروکه‌شدن روستاها، تشدید معضل ریزگردها با خشک‌شدن رودها و تالاب‌ها و به‌طورکلی غارت‌شدن آب، هشدار داد که درادامه آورده می‌شود.
 
آب ایران با بی‌توجهی تمام در حال غارت‌شدن است و از سوی دیگر، تمام توجه مسئولان به دغدغه‌های شهری است و توجهی به مصرف بی‌رویه آب ندارند و اگر هم تصمیمی در این زمینه اتخاذ شود، دیر است.

سمیناری ویژه آب در وزارت کشور برگزار شد که از بنده نیز دعوت کردند، اما نرفتم، زیرا چنین سمینارهایی برای رسیدگی به معضل، بسیار دیر است.

گزارش‌ها و اطلاعات در مورد بحران آب نشان می‌دهد کشاورزی در استان‌های مختلف در حال تعطیل‌شدن است. آب چاه‌ها همچون پس‌انداز است و در زمان بحران باید از آن استفاده کرد، متأسفانه سدها آب دارد، اما وزارت نیرو آن را به روی مردم باز نمی‌کند که همین امر سبب شده تاکنون ٦٠ درصد مصرف آب شرب از چاه‌ها باشد، با چنین تصمیماتی باید برخورد شود.  

کسی باور نمی‌کند آب نیست
دستور تشکیل شورای‌عالی آب هم صادر شده است، اما چنین اقدامی دیگر فایده‌ای ندارد، زیرا امروزه کسی باور نمی‌کند آب نیست و کشور با بحران کم‌آبی مواجه است. اما نشانه‌های آن را می‌توان در گوشه‌وکنار کشور مشاهده کرد که نمونه آن، خالی از سکنه‌‌شدن روستاهاست، شرایط ما هر روز در حال بدترشدن است و از سوی دیگر، همواره شعار صرفه‌جویی می‌دهیم.  

طبق گفته‌های نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، ٢٢ میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای خروج از رکود برداشت شده است که قسمتی از این اعتبار یعنی ٢١٠ میلیارد تومان به کشاورزان اصفهان داده‌اند تا کشاورزی نکنند.

اما متأسفانه شاهد وضعیت اسفبار رودها و دریاچه‌ها هستیم که نمونه آن کارون است، در کارون سبزی کشت می‌شود و قسمتی از کارون به نخاله زباله تبدیل شده است. از سوی دیگر، طی چند روز گذشته تصمیم‌گیری شد که آب کارون به چهارمحال‌وبختیاری سپس به اصفهان، یزد و کرمان برود و هیچ‌کس به این موضوع توجه ندارد که آب در حال تمام‌شدن است یا در استان اصفهان تا شعاع ٥٠ کیلومتر شهرک صنعتی زده‌اند و توسعه بدون برنامه‌ریزی صورت گرفته که سبب عمیق‌ترشدن چاه‌ها و خشک‌شدن زاینده‌رود شده است.

در مورد راهکارهای خروج از این وضعیت باید گفت روش مصرف را باید عوض کرد و از سوی دیگر، باید مانع توسعه بدون برنامه‌ریزی شد.  خشک‌شدن چاه‌ها، رودها و دریاچه‌ها و همچنین بیابانی‌شدن ایران، تبعات و پیامدهای مختلفی به دنبال دارد که نمونه آن بروز ریزگردهاست، زمین‌های کشاورزی استان‌های مختلف ازجمله اصفهان، که طی٢٠ سال گذشته در آن کشت صورت نگرفته، اکنون معضل ریزگردها را تشدید کرده است، دراین‌زمینه هشدارهای بسیار زیادی داده شده است اما گوش شنوایی برای آن نیست، به عنوان مثال هشدار دادیم ٩٠ درصد چاه‌های رفسنجان باید بسته می‌شد، ضمن اینکه در دهه ٦٠ هم هشدار داده بودم در این منطقه باید فقط ٤٠ چاه فعال شود، اما ٣٥٠ چاه زده شد و اکنون شاهد هزارو ٦٥٠ حلقه چاه در این منطقه هستیم که به دنبال این امر، سالانه ٥٠٧ هکتار باغات رفسنجان در حال خشک‌شدن است.

یا میلیاردها تومان برای کارخانه‌ها خرج کردند؛ کارخانه‌هایی که نیاز به آب داشت و آب کشاورزان را به کارخانه‌ها دادند و اکنون همین بخش صنعت خواهان انتقال آب است. بی‌تدبیری و غیرکارشناسی‌بودن تصمیمات مسئولان نیز به مشکل کم‌آبی دامن زده است، به عنوان نمونه در کردستانی که سالانه ٥٠٠ میلی‌متر بارندگی دارد و دارای پنج رود است؛ رودهایی که تأمین‌کننده ٢٠ درصد آب موردنیاز هستند، اما امروز آب این استان به دیگر مناطق منتقل شده و خود کردستان با مشکل کم‌آبی روبه‌رو شده است یا مسئولان کشور صنعت پتروشیمی، فولاد و آلومینیوم را به بندرعباس برده‌اند، چنین صنعت‌هایی به آب زیادی نیاز دارد و از سوی دیگر، بندرعباس با مشکل تأمین آب جدی روبه‌رو است، چرا باید چنین تصمیماتی اتخاذ شود؛ استانی که حتی در تأمین آب شهروندان خود نیز درمانده است. امروزه افرادی هستند که ماشین زیر پایشان سه میلیارد تومان قیمت دارد، اگر بنزین لیتری صد هزار تومان هم باشد، مجبور هستند آن را خریداری کنند، زیرا ماشین سه میلیاردی بدون بنزین بدون استفاده خواهد بود، همین وضعیت را در مورد کارخانه‌ها شاهد هستیم، کارخانه‌هایی که آب ندارند و صاحبان آن برای جلوگیری از تعطیل شدن آن، خواهان انتقال آب هستند.

دشت‌ها فقط برای کشاورزان ممنوعه است
درحال‌حاضر شاهد هشدار و ممنوعیت‌هایی از سوی مسئولان هستیم که این هشدارها، تنها برای مردم و کشاورزان است، دراین‌زمینه می‌توان گفت دشت ممنوعه فقط برای کشاورز درمانده ممنوع است، اما دیگران از آن استفاده می‌کنند، در استان‌های مختلف ازجمله خراسان، کرمان و یزد دشت ممنوعه وجود دارد، اما ممنوع‌بودن آن فقط برای کشاورز است و از سوی دیگر چاه‌های نیمه‌عمیق به عمیق تبدیل شده است که به نوعی غارت آب صورت گرفته است، با چنین وضعیتی به کجا می‌رویم؟ به وزارت نیرو می‌گوییم دیگر آبی وجود ندارد، می‌گویند کف‌کنی کنید!  امروز قانون برای همه یکسان اجرا نمی‌شود، کشاورزان نیز از این وضعیت خسته شده‌اند که نشانه و تبعات آن فروش زمین‌های کشاورزی و مهاجرت کشاورزان به سمت تهران و کلانشهرها است.
 
٨٥ درصد روستاهای یزد خالی از سکنه
تاکنون شاهد حفر چاه‌های بسیار زیادی در استان‌های کشور بودیم، گویا آب این چاه‌ها فقط برای کشاورزی ممنوع است. وضعیت اسفبار کم‌آبی را از آمار مهاجرت می‌توان متوجه شد. هر پنج سال یک‌بار آمار مهاجرت استخراج می‌شود اما در یزد استخراج آمار هر ماه است؛ زیرا ٨٥ درصد روستاهای یزد تعطیل و خالی از سکنه شده که یکی از دلایل آن، این است که آب این استان به صنعت داده شده است.

مسئولان می‌گویند ٥٥ درصد مواد غذایی از خارج تأمین می‌شود؛ چنین گفته‌ای دروغ است. وضعیت اسفبارتر از این آمارهاست؛ زیرا ٩٥ درصد روغن، چای، نان و گندم از خارج تأمین می‌شود.

سازمان ملل هشدار داده تا ٢٠ سال آینده مهم‌ترین مسئله کشورهای جهان، امنیت غذایی است.  ‌اگر خواهان زندگی‌کردن هستیم باید مطابق محیط‌زیست فعالیت کنیم. به عنوان مثال ظروف یک‌بارمصرف در کشورهای پیشرفته کمتر استفاده می‌شود؛ زیرا تهدیدی برای محیط‌زیست است، یا برای جلوگیری از تشدید معضل ریزگردها به جای مالچ‌پاشی باید ریگ‌پاشی شود که مطابق محیط‌زیست است یا اکنون در دنیا شاهد این هستیم که آجر، مالچ و بنزین، اتانول و... مطابق محیط‌زیست تهیه می‌شود. اما وضعیت ایران در این میان چطور است، اکنون نفت داریم، اگر چنین نعمتی نداشته باشیم وضعیتمان چه می‌شود؟ متأسفانه اکنون با درآمد نفتی اقدام به واردات می‌کنند که همین امر به تهدید و آسیب برای تولیدکننده‌ها از جمله کشاورزان تبدیل شده است.

به امید بارندگی نباشیم
شهرها به شهر سرطان آدم و روستاها به منطقه‌ای بدون آب و ریزگردها تبدیل شده است. از سوی دیگر بارندگی کم شده است، زیرا کره زمین در حال گرم‌شدن است و به دنبال آن بارندگی مناطق خشک، کمتر و مناطق پربارش، بیشتر می‌شود؛ بنابراین تعادل چرخه کره زمین از بین رفته است و باید به مردم گفت که به امید بارندگی نباشند.

به عنوان مثال سطح آب در جهرم ٥٧٠ متر، در رفسنجان ٤٥٠ متر و در شهریار ٣٠٠ متر پایین رفته است؛ چرخه طبیعت با اقدامات نابجا نامتعادل شده است. حدود یک‌سال‌ونیم است که هشدارها در مورد وضعیت بحرانی آب بیشتر شده است اما بحران آب خیلی زودتر از این زمان آغاز شده و اکنون واقعا آب نیست و بسیاری از تالاب‌ها و چاه‌ها خشک شده‌اند.

اکنون شاهد پرآب‌بودن استان‌های شمالی هستیم اما آب استان‌های شمالی ازجمله مازندران به دلیل استفاده بسیارزیاد از کود ازت برای کشت برنج، سمی شده است که یکی از دلایل افزایش سرطان معده در بین شهروندان این استان‌ها، همین امر است. اکنون ٩٥ درصد آب این استان از آب‌های زیرزمینی است؛ در صورتی که برای مهار آب در این منطقه باید ده‌ها سد ساخته شود.  

احیای دریاچه ارومیه محال است
در مورد خشک‌شدن دریاچه ارومیه هم باید گفت که دیگر امکان ندارد دریاچه ارومیه احیا شود، هر چقدر آب به دریاچه ارومیه ریخته شود به چاه می‌رود و دیگر محال است این دریاچه احیا شود.

دلیل خشک‌شدن زاینده‌رود نیز همین است، زاینده‌رود را چاه خشک کرد و این رود نیز مانند دریاچه ارومیه محال است که احیا شود زیرا زمین‌ها به دنبال عمیق‌ترشدن چاه‌ها نشست کرده است یا در بهشت زهرا در گذشته وقتی حفاری صورت می‌گرفت، آب فوران می‌کرد اما درحال‌حاضر به دلیل حفاری بی‌رویه چاه، زمین در آن منطقه نشست کرده است یا حفر چاه عمیق به دلیل وجود نیروگاه‌های اطراف فامنین و کبودرآهنگ سبب شده تا آب چاه کل روستاهای اطراف خشک شود و به دنبال آن زمین‌ها نشست کند؛ بنابراین چنین نیروگاه‌هایی باید تعطیل شوند. امروزه شاهد هستیم که زمین نشست می‌کند یا پل‌ها کج می‌شود که به دنبال آن لوله آب و گاز می‌شکند؛ اما هیچ‌کسی نمی‌داند علت آن چیست. باید گفت علت آن برداشت بی‌رویه از آب زیرزمینی و حفر چاه‌های عمیق است.

هشدار به راه‌اندازی طرح قطار سریع‌السیر
در مورد راه‌اندازی قطار سریع‌السیر بین تهران و مشهد باید گفت مسئولان نباید اجازه دهند چنین طرحی اجرائی شود زیرا مسیر این قطار با سرعت ٣٠٠ کیلومتر از گرمسار، سمنان و شاهرود می‌گذرد، درصورتی‌که در این مسیر هر لحظه امکان نشست زمین وجود دارد. یکی از دلایل آن حفر چاه‌های عمیق و برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی است. متأسفانه به دلیل بی‌توجهی‌ها در سال‌های گذشته، شاهد عمیق‌ترشدن چاه‌ها و تشدید ریزگردها و نشست زمین‌ها بوده‌ایم یا از سوی دیگر‌ در گذشته جنگل‌های مصنوعی احداث کرده‌اند که اکنون چنین جنگل‌هایی به دلیل بی‌آبی در حال خشک‌شدن هستند. همچنین کویرها با آب‌های زیرزمینی زنده هستند، بسیاری از تولیدات ازجمله شیشه‌سازی، ذوب‌آهن، باروت‌سازی و فولاد ویژه کویر است اما کویرهای ما درحال ازبین‌رفتن است.

آب چاه‌ها، لیموشیرین شده است
درحال‌حاضر آب از ٥٥٠ متری استخراج می‌شود، البته لیموشیرین به جای آب استخراج می‌شود بنابراین با چنین وضعیتی کشاورزی غیراقتصادی است و کشاورزان به آب از عمق ٥٥٠ متری دل‌خوش کرده‌اند. شهرها، صنعت و کشاورزی را توسعه داده‌ایم و اکنون اول راه بهره‌برداری است؛ اما آب تمام شده است، هشدارهای زیادی داده‌ایم، اما فایده ندارد، اکنون مانند خانواده ٤٠نفره هستیم که همه مهندس و دکتر شده‌ایم، اما زمینه‌ای برای فعالیت و درآمدزایی نیست.  

اقداماتی که باید انجام دهیم
آب فاضلاب را باید تصفیه کنیم، تهران رود ندارد، اما سه رود فاضلاب دارد، از این آب می‌توان در فضای سبز استفاده کرد، البته این درحالی است که برخی کشورها، آب فاضلاب را برای آشامیدن تصفیه می‌کنند. دومین اقدامی که باید انجام دهیم، جمع‌آوری آب‌های سطحی است، به عنوان مثال همدان ٣٣٠ میلی‌متر بارندگی دارد، اما آب در این استان کوهستانی جیره‌بندی می‌شود.

استفاده از آب شور نیز باید مورد توجه قرار گیرد، در حال حاضر در قم کارخانه آب‌شیرین‌کن راه‌اندازی شده است، البته ناگفته نماند بعضی‌ها از دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن استفاده می‌کنند که سرطان‌زاست، وزارت نیرو باید بهترین و استانداردترین دستگاه را معرفی کند.  

جملات اشتباه
وزیر جهاد کشاورزی در ماه‌های گذشته اظهارنظری کرده است مبنی بر اینکه گندم به آب زیادی نیاز دارد بنابراین در ایران نباید کشت شود و کشت آن باید در کشورهای دیگر انجام شود،. اکنون ٥٠٠ هزار هکتار از زمین‌های خارج کشور توسط ایران کشت می‌شود، پرسش بنده این است که در دنیا نمونه بیاورید که چنین کاری شبیه ما انجام می‌دهند، همین کارشناسان، ممکلت را به این روز انداخته‌اند. در حال حاضر برخی کشورها از رطوبت ٣٠ درصدی، آب می‌گیرند، اما ما به دنبال مصرف بی‌رویه آب هستیم. از سوی دیگر، شاهد تجارت آب هستیم، به‌گونه‌ای که امروز آب کشاورزان را خریداری می‌کنند و به کشاورزان می‌گویند برو سفر و خوش‌گذرانی.  

نابودکردن استان‌ها با انتقال آب
در مورد انتقال آب نیز باید به مسئولان گفت هر استانی را خواستید نابود کنید، آب به آن استان دهید یا اگر خواستید بچه‌ای را نااهل و خراب کنید، به آن پول دهید. درحال‌حاضر شاهد انتقال آب خوزستان و دیگر استان‌ها هستیم در صورتی که نباید تعادل استان‌ها را با انتقال آب برهم زنیم. همین افغانستانی که به آن لطف کرده‌ایم، زابل را با خشک‌کردن دریاچه هامون نابود کرد، تا دو سال دیگر، سد دوستی را هم خشک می‌کند، با سدی که افغانستان احداث می‌کند، ٧٥ درصد سد دوستی خشک می‌شود.

بخش خصوصی بی‌رحم است
بخش خصوصی بی‌رحم است، بخش خصوصی کار را به‌خوبی انجام می‌دهد، اما انصاف ندارد و بی‌رحم است. مدیریت آب، دارای چهار رکن است که نخستین مورد، مدیریت جلوگیری از هرز رفتن آب و سدسازی است که باید موردتوجه مسئولان قرار گیرد. در مورد سدسازی نیز باید گفت سدسازی همیشه بد نیست، البته در کنار سدسازی، باید تعادل را حفظ کرد، یعنی اولویت‌بندی صحیح آب به‌ویژه آب سد و مدیریت در مصرف آب، باید مورد توجه قرار گیرد. در بخش صنعت می‌توان هفت بار از آب استفاده کرد، یا آب شرب در چرخه مصرف یک استان می‌تواند در سه بخش مصرف خانگی، شهرداری و ادارات مورد استفاده قرار گیرد.

آب شرب مصرف خانگی در سه بخش آشپزخانه، حمام و حیاط می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، بنابراین الگوی مصرف باید داشته باشیم. از سوی دیگر، درحال‌حاضر چهار شیوه مصرف آب ازجمله اسراف در مصرف، خسیسی در مصرف، استفاده بهینه از مصرف و هدردادن آب وجود دارد که ما ایرانی‌ها، اولی یا آخری هستیم و هیچ زمان، تعادل را رعایت نمی‌کنیم. اگر بخواهیم در مورد وضعیت کم‌آبی تهران صحبت کنیم، درحال‌حاضر ٧٠ چاه دیگر نیز در تهران در حال حفرشدن است، با حفر چاه، آب زیاد نمی‌شود، بلکه آب زودتر تمام می‌شود.

منبع: شرق

افشای پشت پرده گرد و غبار خوزستان

 روزنامه خراسان در گزارشی میدانی، به برخی دلایل و پشت پرده بروز و تشدید پدیده گرد و غبار در استان‌های جنوب غربی و غرب کشور بویژه استان خوزستان پرداخته است؛ دلایلی که محور آنها، سوءمدیریت بوده است.

 در این گزارش آمده است: خوزستان این روزها درگیر بلایی طبیعی است؛ بلایی که این بار طبیعت نه به تنهایی بلکه به واسطه سوءمدیریت انسان‌ها بر سر چهار میلیون و 800 هزار خوزستانی نازل کرده است. طی 10 سال گذشته با گرم شدن هوا، گرد و غبار نیز در قالب میهمانی ناخوانده خود را به فضای خوزستان می‌رساند و نفس‌های مردم این استان را به شماره می‌اندازد. اما این بار کمبود بارش‌ها در پاییز و زمستان سبب شد تا گرد و غبار چند ماهی زودتر میهمان خوزستانی‌ها شود؛ گرد و غباری که دلیل پدید آمدن آن با وجود آثار سهمگینی که بر زندگی مردم داشته است، مدام بین منابع خارجی و داخلی دست به دست می‌شود.

سدسازی در ترکیه؛ مرگ تالاب‌ها در سوریه و عراق

به گفته بسیاری از کارشناسان یکی از علل اصلی خشک شدن تالاب‌ها در منطقه غرب آسیا بویژه در عراق، ایران و سوریه و به تبع آن بلند شدن گرد و غبار در منطقه، ناشی از اجرای پروژه عظیم آناتولی در ترکیه است؛ پروژه‌ای عظیم که بر اساس آن بیش از 22 سد و 19 طرح برق‌آبی در حوضه آبریز دجله و فرات ایجاد خواهد شد. با اینکه تاکنون تنها 21 درصد از طرح‌های مربوط به آبیاری و 74 درصد از طرح‌های برق‌آبی پروژه آناتولی به بهره‌برداری رسیده است اما در همین میانه کار مشکلات فراوانی گریبان کشورهای پایین دست دجله و فرات را گرفته و تالاب‌های منطقه یکی پس از دیگری رو به خشکی می‌روند. در چنین فضایی است که ورود دستگاه دیپلماسی به موضوع پدیده گرد و غبار ضروری به نظر می‌رسد، برای رایزنی با ترکیه تا این کشور مجاب به تأمین حق‌آبه تالاب‌های پایین‌دستی دجله و فرات شود و از سوی دیگر رایزنی با عراق، سوریه، عربستان و اردن تا دولتمردانشان مجاب به مالچ‌پاشی کانون‌های تولید ریزگرد در کشورهایشان شوند.

غفلت از کانون‌های داخلی ریزگردها یا پاک کردن صورت مسأله

از سوی دیگر اما غفلت از کانون‌های تولید گردوغبار در داخل کشور به نوعی پاک کردن صورت مسأله است و نباید از نقش منابع داخلی گرد و غبار، کم‌کاری‌های صورت گرفته در داخل کشور، عدم رعایت اصول زیست‌محیطی و البته سدسازی‌های غیراصولی و مهمتر از همه خشک کردن یکی از بزرگترین تالاب‌های کشور توسط وزارت نفت در خوزستان غافل شد، چراکه به گفته بسیاری از کارشناسان دلیل ایجاد 10 مورد از 12 مورد بحران ایجاد شده توسط گرد و غبار در خوزستان طی چند ماه گذشته ناشی از منابع داخلی بوده است. تالاب نیمه‌خشک هورالعظیم که این روزها بیشتر به بیابان و مرداب هورالعظیم می‌ماند، از یک سو و تپه‌های ماسه‌ای سرزمین فکه از سوی دیگر باعث شده‌اند تا با گرم شدن هوا و وزش بادی نه چندان پر سرعت، سرزمین خوزستان در انبوهی از گرد و غبار فرو رود.

برای بررسی موضوع راهی اهواز شدیم. حالا دو روزی می‌شود که ریزگردها در اهواز فروکش کرده‌اند و مردم می‌توانند نفسی تازه کنند. اما مشکل هنوز پابرجاست و هرلحظه ممکن است با کم شدن رطوبت هوا و وزش بادی سطحی شهر در هاله‌ای از غبار فرو رود.

نابودی تالاب هورالعظیم در ازای استخراج نفت

پیش از هر کاری راهی میدان نفتی آزادگان یا همان سومین میدان بزرگ نفتی جهان بعد از میدان نفتی غوار در عربستان و میدان نفتی بورقان در کویت می‌شویم. اکتشافات در این میدان نفتی از سال 76 آغاز شده و از سال 89 با سپردن کار به شرکت ملی نفت چین کار شکل جدی‌تری به خود گرفته است. پیش از هر چیز باید گفت تالاب هورالعظیم یا تالاب بزرگ هویزه همان میدان نفتی بزرگ است که شرکت‌های نفتی سال‌هاست برای حفر چاه‌های نفت و گاز و دستیابی به منابع عظیم نفتی در آن اقدام به خشک کردن تدریجی‌اش کرده‌اند، تا اینکه امروز هورالعظیم دیگر رنگ و بویی از تالاب گذشته را ندارد و به بیابان و البته مردابی راکد در دیگر بخش‌ها که هنوز آبی در آن باقی مانده تبدیل شده است.

بعد از 100 کیلومتر رانندگی به روستای رفیع (Rofayyeh) می‌رسیم. روستایی در 10 کیلومتری مرز ایران و عراق که در سال‌های جنگ تحمیلی آسیب زیادی را متحمل شده است. با یکی از بومیان رفیع که سابقه کار کردن در شرکت ملی حفاری را نیز دارد راهی منطقه می‌شویم تا با هورالعظیم و آسیب هایی که در طول هشت سال گذشته به آن وارد شده بیشتر آشنا شویم.

وحید سواری در طول مسیر زمین‌های خشک و بی‌آبی را نشان می‌دهد که سال‌ها قبل بخشی از هورالعظیم بوده‌اند و امروز به بیابانی خشک بدل شده‌اند. یک کیلومتر در دل جاده‌ای باریک که دو طرف آن را نیزارهای خشکیده و خاک گرفته پوشانده، جلو می‌رویم و تازه متوجه می‌شویم که اینجا نیز روزگاری بخشی از تالاب هورالعظیم بوده است و کاهش آورد کرخه و اروند رود طی سال‌های گذشته باعث بروز چنین فاجعه‌ای در آن شده است.

سواری می‌گوید: سال‌ها قبل نیروهای زمینی ارتش هشت کیلومتر جلوتر از فضای فعلی در نزدیکی رفیع مستقر بودند و هور نیز تا مرز عراق توسط نیروی دریایی کنترل می‌شد اما امروز دیگر خبری از مرز آبی نیست و نیروهای مرزبانی نیز با خشک شدن تالاب مجبور شده‌اند هشت کیلومتر عقب‌تر بروند. این جاده هم پس از خشک شدن تالاب به منظور تردد کشیده شده است. تا چشم کار می‌کند، خشکی است و خاک. خبری از سرزندگی تالاب و آبزیان بویژه در سمت راست جاده که به سمت شهر بستان منتهی می‌شود، نیست. چند کیلومتر جلوتر چشمانمان به دکل حفاری شرکت ملی حفاری ایران و نیروهای این شرکت که مشغول حفر چاه نفت در دل هورالعظیم هستند هم روشن می‌شود.

با کمی بررسی مشخص می‌شود که شرکت نفت با جاده‌کشی و قطع ارتباط آبی بین بخش‌های مختلف هور باعث شده تا هور به آرامی خشک شود و در مناطقی نیز بصورت راکد درآمده و خاصیت مردابی به خود بگیرد. چاهی که در منطقه رفیع در حال حفر است، اولین چاه نفت این منطقه است و خدا می‌داند تا چند سال آینده و در راستای توسعه میدان نفتی دشت آزادگان چه بلایی بر سر باقی‌مانده تالاب و اکوسیستم آن خواهد آمد. سواری می‌گوید آنچه ما در طول این هشت سال دیده‌ایم مؤید این موضوع است که شرکت نفت جلوی وارد شدن آب به هور را می‌گیرد و از سوی دیگر آب را از سمت عراق از هور خارج می‌کند تا کار برای خشک کردن هور و استخراج نفت هموار شود. با این کار تالاب خشک می‌شود و آنچه باقی می‌ماند، خاکی است که با گرم شدن هوا و وزش باد در هوای منطقه پخش می‌شود. به حدی که در تابستان‌ها به زحمت می‌توان یک متر جلوتر را دید.

در میانه راه، لاشه گاومیشی که گویا چند روزی از مرگش می‌گذرد و به خوراک سگ‌های ولگرد تبدیل شده جلب توجه می‌کند. یکی از بومیان منطقه می‌گوید: آب هور آلوده است و احتمال می‌دهیم به خاطر آلودگی آب، مرده باشد. برای اثبات حرف‌هایش ما را به منطقه‌ای نسبتاً پرآب‌تر می‌برد و ماهیان مرده‌ای را نشان می‌دهد که گویا به واسطه دفع پسماندهای حاصل از حفاری به این حال و روز افتاده‌اند. پیرمرد که او هم از طایفه‌سواری‌هاست، می‌گوید: سال‌ها در این تالاب صیادی کرده‌ام اما هر سال آب آلوده‌تر می‌شود و از تعداد ماهی‌ها کاسته می‌شود.

اوج کار وزارت نفت در شط علی و طلائیه است، یعنی دشت آزادگان شمال. جایی که شرکت ملی نفت چین مسئولیت حفر و استخراج نفت از آن را در قالب قرارداد بیع متقابل بر عهده دارد. در این منطقه کار از حفر یک یا دو چاه نفت فراتر رفته و در حال حاضر 59 حلقه چاه در منطقه حفر شده است. اقدامی که مرگ کامل بخشی از هورالعظیم را در پی داشته است.

استخراج نفت به شرط حفظ هور مقرون به صرفه نیست

یکی از کارشناسان شرکت ملی نفت که در منطقه حاضر است، تنها به این شرط که نامی از او برده نشود، حاضر می‌شود اندک اطلاعاتی از نحوه کار این شرکت‌ها و اینکه چرا برای استخراج نفت به جای بهره‌گیری از فناوری‌های روز دنیا به خشک کردن تالاب ادامه می‌دهند به ما بدهد.

او می‌گوید: در حال حاضر 59 حلقه چاه که 54 حلقه آن چاه نفت است و شش حلقه دیگر به منظور تزریق آب و گاز برای جبران فشار از دست رفته نفت و گاز پس از پنج سال استخراج در منطقه حفر شده‌اند. برای حفر تمامی این چاه‌ها هم مجبور به خشک کردن محیط اطراف چاه بوسیله ریختن خاک و جلوگیری از ورود آب بوده‌ایم. از آنجاکه میدان نفتی کاملاً داخل هور واقع شده است و عمق آب تالاب در عمیق‌ترین نقاط به چهار متر هم نمی‌رسد، از لحاظ مالی مقرون به صرفه نیست که بخواهیم برای استخراج نفت دکل نصب کنیم. اقتصادی‌ترین کار همین خشک کردن است که البته می‌توانیم در صورت اعلام نیاز سازمان حفاظت محیط زیست پس از خشک کردن آب تالاب اقدام به مالچ‌پاشی زمین‌های اطراف آن کنیم؛ آن هم با هزینه خودمان.

خشک کردن هورالعظیم تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست!

او اصرار دارد که حتی یک متر خاک هم بدون هماهنگی و نظر کارشناسان محیط زیست بر روی آب‌های هورالعظیم ریخته نمی‌شود و تمام اقداماتی که تا امروز صورت گرفته با هماهنگی و نظر موافق سازمان حفاظت محیط زیست در دولت قبلی و فعلی بوده است. با دیدن شرایط موجود، چاه‌های نفتی که به سرعت حفر می‌شوند و سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی که در این منطقه صورت می‌گیرد به نظر می‌رسد که نه تنها رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بلکه شخص رئیس‌جمهور هم برای هورالعظیم و اکوسیستم از دست رفته آن کاری نمی‌توانند انجام دهند؛ چراکه منافع اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در حوزه نفت و گاز بر حفظ محیط زیست و آسیب‌های ناشی از تخریب آن می‌چربد و در بهترین حالت می‌توان انتظار مالچ‌پاشی زمین‌های خشک شده هورالعظیم را از مسئولان داشت، نه احیای دوباره این تالاب بزرگ را.

با این شرایط، گویا وعده رئیس سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر آبگیری 140 هزار هکتار از اراضی هورالعظیم ظرف یک سال آینده نیز وعده‌ای بیش نباشد و برای هرکس که این فاجعه ملی را از نزدیک دیده باشد به خوبی قابل درک است که دیگر هورالعظیم به زندگی باز نخواهد گشت.

ماسه‌های روان فکه بلای جان میلیون‌ها خوزستانی

یکی دیگر از کانون‌های ریزگرد در کشور که البته تا آن سوی مرزها در کشور عراق نیز ادامه می‌یابد، تپه‌های رملی و ماسه‌ای سرزمین فکه است. این تپه‌های ماسه‌ای از فکه تا چزابه عمقی 45 کیلومتری دارند و البته در درون خاک عراق نیز ادامه پیدا می‌کنند. جاده‌ای باریک و دوطرفه بستان را به فکه وصل می‌کند. جاده‌ای با حاشیه‌ای دیدنی. در حاشیه این جاده تا چشم کار می‌کند تپه و بیابان‌هایی است پوشیده از ماسه بادی روان. ماسه‌هایی که با کوچکترین باد به هوا بلند می‌شوند و اگر باد کمی شدت پیدا کند، می‌تواند خوزستان و استان‌های اطراف را زیر سلطه مرگ‌آور خود بگیرد. در بخشی از جاده، وجود درخت‌های قدیمی که به گفته محلی‌ها قدمتشان به قبل از انقلاب می‌رسد به چشم می‌خورد.

ماسه‌های بادی به حدی روانند که با کوچکترین نسیم هم به هوا بلند می‌شوند و البته درخت‌هایی با نژاد خاص که در حاشیه جاده رخ‌نمایی می‌کنند اجازه پراکنده شدنشان در هوا را نمی‌دهند. با آنکه خط سبز ایجاد شده تنها محدود به حاشیه جاده است و در عمق تپه‌ها امتداد نیافته است اما همین تعداد محدود درخت هم با وجود اینکه در محدوده حفاظت شده میشداق قرار دارند از دست انسان‌ها جان سالم به در نبرده‌اند. بسیاری از درختان قدیمی حاشیه جاده یا سوخته‌اند یا از تنه بریده شده‌اند. صحنه دردناکی است وقتی بعد از کند و کاو در منطقه به یکی از عشایر عرب برمی‌خوریم و علت سوختن و بریده شدن درخت‌ها را می‌پرسم. به زبان عربی می‌گوید: بعضی از افراد که برای تفریح به این مناطق می‌آیند بدون در نظر گرفتن خشکی شاخه‌های این درختان در کنارشان آتش روشن می‌کنند و با بادی ناگهانی آتش به درختان سرایت می‌کند. علت سوختن این درختان هم به همین علت است.

گذرگاهی باریک حاشیه جاده را به منطقه وسیعی از سرزمین ماسه‌ها وصل می‌کند. در دل بیابان و تپه‌های ماسه‌ای خبری از پوشش گیاهی مطلوب نیست و تا چشم کار می‌کند زمین پوشیده از ماسه‌های خاکی رنگی است که در نور صبحگاهی خورشید تلألوی زیبایی از رنگ و نور را پدید آورده‌اند. تپه‌هایی که در عین زیبایی این روزها به بلای جان خوزستانی‌ها بدل شده‌اند. نه تنها خبری از پوشش گیاهی و کاشت درخت در این منطقه نیست بلکه گویا دولت‌های قبلی و فعلی به وظیفه خود برای مالچ‌پاشی بر روی شن‌های این منطقه هم عمل نکرده‌اند و با هر وزش بادی تا کیلومترها آن‌سوتر قرار است قربانی ماسه‌های روان بیابان‌های اطراف فکه و چزابه شوند.

از فکه به چزابه می‌آیم. شهر همچنان آرام است. خبری از ریزگردها و غوغای خاک در هوا نیست. خیابان‌های شهر دوباره رنگ زندگی به خود گرفته‌اند، مردم برای خرید بیرون آمده‌اند، مدارس باز شده‌اند و عبارت «باطل شد» بر روی تابلوی اعلام برنامه پروازهای فرودگاه نقش نمی‌بندد. با این حال اما اضطرابی تلخ زیر پوست شهر نهفته است، همه می‌دانند مشکل هنوز پابرجاست و با تصویب چند مصوبه و سفر چند مسئول به خوزستان نمی‌توان امید به حل مشکل ریزگردها داشت. مردم هنوز نگرانند؛ از اینکه هر لحظه ممکن است غباری خاکی رنگ شهرهایشان را بپوشاند. از نخبه و عامی، می‌دانند حل این مشکل، عزم ملی مسئولانی را می‌طلبد که فارغ از بهانه‌جویی‌ها و انداختن تقصیر برگردن دولت‌های قبل، برای مردم خوزستان که روزگاری در خط مقدم مقابله با دشمن ایستاده بودند، پای کار بیایند و کاری کنند کارستان.

دعوا بر سر بارور کردن ابرهای تهران

با یک مورد، نمی‌شود باروری ابرها را مسوول بارندگی دانست. نتیجه باروری ابرها در بهترین شرایط، به صورت آماری و بلندمدت معلوم می‌شود، نه اینکه با یک بار انجام دادن این کار، در مورد سیستمی که در حال بارندگی است، آن را به باروری ربطش دهیم. این روش، علمی و قابل قبول نیست.

در حالی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران بارش شدید باران در تهران را حاصل بارور کردن آن اعلام کرده که هواشناسی این اظهارات را رد کرده است.
 
به گزارش عصرخبر، بعد از بحث‌ها و کشمکش‌های زیادی که پیشنهاد بارور کردن ابرها برای رفع خشکسالی به میان آورده بود، ‌بر اساس ادعای شرکت آب منطقه‌ای تهران، ‌بارندگی شنبه شب تهران، ‌نتیجه بارورسازی ابرهای تهران بوده است.
 
به گفته مدیرعامل این شرکت،« ‌این پروژه از چند روز گذشته آغاز شده و نتیجه آن در سریع‌ترین زمان ممکن، ‌هویدا شده است.
 
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران معتقد است باروری ابرها در تهران جواب داد و ریزش دو شب پیش باران در تهران بعد از باروری ابرها بود. این در حالی است که مدیرکل پیش‌بینی هواشناسی، ‌با رد این ادعا، آن را «علمی» نمی‌داند.
 
خسرو ارتقایی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران در خصوص باروری ابرهای تهران به فارس گفته بود: باروری ابرها در چند روز گذشته آغاز شد که خوشبختانه ریزش باران در دو شب پیش به خاطر همین باروری ابرها بود و می‌توان گفت که باروری ابرها نتیجه بخش و مثبت بود.

ضخامت ابرها برای باروری، باید پنج کیلومتر باشد اما ضخامت این ابرها چندان زیاد نبود اما خوشبختانه نتیجه داد و دیدیم که ریزش خوبی صورت گرفت».
 
احد وظیفه، ‌مدیرکل پیش‌بینی هواشناسی با رد صحت علمی این ادعا به «اعتماد» می‌گوید: با یک مورد، نمی‌شود باروری ابرها را مسوول بارندگی دانست. نتیجه باروری ابرها در بهترین شرایط، به صورت آماری و بلندمدت معلوم می‌شود، نه اینکه با یک بار انجام دادن این کار، در مورد سیستمی که در حال بارندگی است، آن را به باروری ربطش دهیم. این روش، علمی و قابل قبول نیست.
 
 او با اشاره به اینکه باروری ابرها در بهترین شرایط، ١٠ تا ١٥ درصد افزایش بارش ایجاد می‌کند، گفت: این افزایش باروری در شرایط مناسب ابر ایجاد می‌شود. وقتی که ابر به اندازه کافی رطوبت داشته و سرد باشد، در ضمن باید فیزیک ابر را هم ببینیم که بارور کردن یا پاشیدن ذرات به درون ابر، سبب افزایش بارش می‌شود یا نه. باید ببینیم ابری که وجود دارد، از نظر هسته‌های میعان (ذره‌های آب دوست) کمبود دارد یا نه، هسته‌های میعان ابر باید کمتر از میزانی باشد که ابر نیاز دارد. اگر بیش از مورد نیاز ذره آب دوست، دی‌اکسید‌کربن یا یخ خشک پاشیده شود، ممکن است نتیجه معکوس بدهد.
 
 هواشناسی برای تهران پیش‌بینی بارندگی کرده بود و این خود، می‌تواند ادعای بارش در اثر باروری ابرها را مردود اعلام کند.
 
 وظیفه به سامانه بارش زای وارد شده از اقیانوس هند اشاره می‌کند و می‌گوید: از طرفی برای تهران انتظار بارندگی داشتیم، حتی ١٠میلی متر هم پیش‌بینی کرده بودیم که در فرودگاه مهرآباد ٢/٥ میلی متر بارش داشتیم و در آبعلی که بیشترین میزان را داشت، ٢٤ میلیمتر.
 
بارشی که در تهران داشتیم، یک سامانه‌ای بوده که از روی اقیانوس هند انتقال رطوبت را به همراه داشته، از شبه جزیره عربستان رد شده و از غرب ایران وارد شده. در زاگرس میانی و جنوبی، شمال خوزستان و جنوب فارس هم در اثر عبور این سامانه بارش داشتیم. انتظار داشتیم آذربایجان، قزوین و تهران هم بارش داشته باشیم که داشتیم. این سامانه به‌طور نسبی رطوبتش زیاد نبود، بارش هم ضعیف بود.
 
او معتقد است: اگر بخواهیم در منطقه باروری را ادامه دهیم، باید سازو کارش را از قبل تهیه کنیم.
 
در بلندمدت، بیش از یک سال یا دو فصل مثل دو زمستان که تعداد قابل توجهی سیستم سامانه ابرناکی از منطقه عبور کند، این سیستم را پیاده کنیم. منطقه هدف را مشخص کنیم، وقتی سیستم ابر بارشی را دنبال می‌کنیم، توسط هواپیما یا ژنراتورهای زمینی، دو منطقه مشابه را انتخاب کنیم، در یک منطقه بارانسنج کار می‌گذاریم و میزان بارش ناشی از باروری را نسبت به منطقه مجاور که باروری در کار نبوده، می‌سنجیم.
 
به گفته مدیرعامل آب منطقه‌ای تهران، برای امسال ١٠ میلیارد تومان اعتبار برای باروری ابرها درخواست شده و تاکنون نیز برای شش استان آذربایجان شرقی، کرمان، یزد، اصفهان، فارس، چهارمحال و بختیاری ٩ پرواز عملیات باروری ابرها انجام شده است.

ضرورت پاسخگویی مسئولان برای وضع بحرانی دریاچه پریشان

نماینده استان فارس در شورای عالی استانها کل کشور خواستار شد:

ضرورت پاسخگویی مسئولان برای وضع بحرانی دریاچه پریشان

مهرورز: نظارت کافی در حفظ و نگهداری زیست بوم از سوی سازمان‌‎های زیربط این دریاچه وجود ندارد/ از دولت خواسته ایم در لایحه بودجه ۹۴ کشور بیشترین بودجه ی مناسب جهت احیا دریاچه پریشان همانند دریاچه ارومیه را اختصاص دهد…

به گزارش سرویس محیط زیست عصر کازرون؛ نماینده استان فارس در شورای عالی استانها کل کشور خواستار ضرورت پاسخگویی مسئولان برای وضع بحرانی دریاچه «پریشان» شد.
عضو هیئت رئیسه شورای عالی استانهای کشور تصریح کرد: دریاچه «پریشان» به عنوان تنها دریاچه آب شیرین در منطقه خاورمیانه و زیستگاه بسیاری از پرندگان نایاب و کمیاب کشور به دلیل خشکی در معرض نابودی است و سازمان‌های زیربط باید پاسخگوی کم‌لطفی و بی‌توجهی به زیست‌بوم این دریاچه باشند.

مهندس محمد امین مهرورز در گفت‌وگو با خبرنگار شهریران با انتقاد صریع از مدیران و مسئولان اجرایی در عدم مسئولیت پذیری در مدیریت های جهادی ضمن اشاره به ویژگی‌های دریاچه «پریشان»، وضع بحرانی آن را یادآور شد و گفت: متاسفانه به دلیل حفر چاه‌های غیرمجاز فراوان و نبود هیچ نظارت های کافی در حفظ و نگهداری زیست بوم از سوی سازمان‌‎های زیربط این دریاچه با خشکی مواجه شده است.

وی افزود: کاهش بارندگی در سال‌های اخیر و حفر چاه‌های متعدد در مجاورت روستا افزایش خشکی دریاچه پریشان را به دنبال داشته است.

جوانترین عضو شورای عالی استانهای کشور با بیان اینکه آیا تاکنون مراکز زیربط برای کاهش معضل‌های موجود اقداماتی انجام داده اند یا خیر، گفت: برای کاهش میزان خشکی دریاچه تعدادی از چاه‌های غیرمجاز پر شد اما این اقدام به شکل مقطعی و بی‌نتیجه بود.
مهندس مهرورز در پایان ضمن ابراز امیدواری ،یادآور شد که در نشست و جلسه ی مشترک که با جناب آقای دکتر نوبخت ریاست محترم سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور داشته ایم از دولت محترم تدبیر و امید خواسته ایم در لایحه بودجه ۹۴ کشور بیشترین بودجه ی مناسب جهت احیا دریاچه پریشان همانند دریاچه ارومیه را اختصاص دهد.

منبع: روابط عمومی شورای اسلامی شهر

دریاچه ارومیه جان گرفت (عکس)

 بارش باران پاییزی روزهای اخیر، افزایش 15سانتی متری ارتفاع دریاچه ارومیه را درپی داشته است. کارشناسان امید دارند که با تداوم بارندگی ها این روند ادامه یابد.

پیش‌بینی ناسا درباره تاریکی سه روزه زمین

طوفان خورشیدی (یا طوفان مغناطیسی) پدیده انفجاری یا فورانی با منشا مغناطیسی در جو خورشید است که به آزاد شدن انرژی های فراوان می انجامد.

کارشناسان ناسا می گویند: زمین در روزهای 30 آذر و اول و دوم دی ماه سال جاری ـ 21، 22 و 23 دسامبر ـ در تاریکی ناشی از طوفان های خورشیدی فرو خواهد رفت.

به گزارش ایرنا از ساینس، چارلز بولدن مدیر آژانس فضایی ناسا با تایید این خبر گفت: زمین در این سه روز به دلیل طوفان های خورشیدی در تاریکی فرو خواهد رفت.

طوفان خورشیدی (یا طوفان مغناطیسی) پدیده انفجاری یا فورانی با منشا مغناطیسی در جو خورشید است که به آزاد شدن انرژی های فراوان می انجامد.

به دلیل این پدیده، باد خورشیدی با سرعت و شدت بیشتری می وزد و ذرات باردار پر انرژی روانه منظومه شمسی می شوند که این ذرات به زمین رسیده و با میدان مغناطیسی بر هم کنش داشته و طوفان های خورشیدی را سبب می شوند.

طوفان های خورشیدی باعت تیره شدن روز می شوند گویا شب هنگام فرا رسیده است.

طوفان خورشیدی می تواند باعث قطع شدن سیستم های ارتباطاتی، مختل شدن پروازها، حرکت کشتی ها، عملکرد ماهواره ها و حتی مختل شدن فعالیت فضانوردان و دیگر موارد را در برداشته باشد.

امریکا یکی از کشورهایی است که با بیشترین حجم طوفان های خورشیدی روبرو است و بنا به گزارش اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا NOAA بیش از یک هزار و 253 طوفان بین سال های 1991 تا 2010 میلادی در امریکا به ثبت رسیده است.

براساس این گزارش شدیدترین طوفان خورشیدی متعلق به کارینگتون بوده است.

براساس اعلام ناسا، پیش بینی دقیق اتفاقاتی که در این سه روز به وقوع خواهند پیوست بسیار دشوار است و نمی توان پیش بینی دقیقی را برای فعالیت های خورشیدی اعلام کرد.

کارشناسان می گویند که هر پدیده انفجاری یا فورانی با منشاء مغناطیسی که در جو خورشید رخ می­ دهد و به آزاد شدن انرژی فراوان می­ انجامد طوفان خورشیدی یا طوفان مغناطیسی نامیده می­ شود.

با این تعریف اتفاقات مختلف مانند زبانه­ های پرانرژی، شراره­ ها، فوران­ های تاجی و باد خورشیدی همگی به­ نوعی طوفان خورشیدی محسوب می شود.

شدیدترین نمونه­ ی ثبت ­شده ­ این طوفان‎­ها در سال 1859/1238 رخ داد. در آن پدیده که به طوفان کارینگتون معروف شد، چنان سیل عظیمی از ذرات روانه ­ مغناط ­ کره ­ زمین شد که شفق قطبی حاصل از آن از نزدیکی عرض ­های استوایی نیز قابل مشاهده بود.

پیامدهای طوفان خورشیدی می تواند شامل تاثیر بر سیستم­ های ارتباط مخابراتی، موقعیت­ یابی و ناوبری و بر عملکرد ماهواره­ های اطراف زمین باشد.

همچنین طوفان های خورشیدی برای فضانوردان یا موجودات زنده خطرناک است چراکه ارتباطات رادیویی که با استفاده از لایه­ ی یونوسفر اطراف زمین برقرار می­ شود به­ راحتی در اثر وقوع طوفان خورشیدی دچار اختلال می ­شود.

افزایش شدت تابش ­های خورشید در محدوده ­ی پرتوهای پرانرژی اثرات منفی بر سلامتی انسان از دیگر مضرات تابش های خورشیدی محسوب می شود.

نکاشت، دریاچه ارومیه را زنده می‌کند؟

نکاشت، دریاچه ارومیه را زنده می‌کند؟/ کردوانی: دریاچه نمک‌زار شد، فایده ندارد/ کلانتری: راهی برایمان نمانده

جامعه > محیط زیست - طرح نکاشت در اطراف دریاچه ارومیه جزو 26 مصوبه ستاد احیای این دریاچه است که به زودی اجرا می شود. عده‌ای این طرح را ضروری و البته تنها راه باقیمانده می‌دانند و برخی به فکر تبعات اجتماعی آن برای کشاورزان هستند.

طهورا شهبازی: سال 1376؛ همان سال بود که با کمبود بارندگی و افزایش شدت تبخیر جان از تن دریاچه ارومیه پرکشید و رفت. زخم را عوامل طبیعی زدند، اما ضربه های آخر را عوامل انسانی همچون نبود برنامه آمایش، احداث بزرگراه میان گذر، چرای مفرط دام، آلودگی آب و عوامل دیگر بر پیکره آن وارد کردند. توفان نمک در شرق دریاچه، حذف زیستگاه های ارزشمند و از بین رفتن آرتمیا تنها موجود زنده این دریاچه نیز شدند کوچک‌ترین اثرهای این بحران. در تمام این سال‌ها درباره خطر مرگ دریاچه هشدار داده شد و درباره اش حرف زدند، اما تا بخش بزرگی از دریاچه خشک نشد خطر جدی نشد.

بعد از ارایه ایده ها و طرح های مصوب در دولت یازدهم تیرماه امسال بود که در دومین نشست ستاد احیای دریاچه ارومیه با حضور دکتر حسن روحانی، رییس جمهور، 10 طرح جدید برای نجات دریاچه ارومیه به تصویب رسید و با احتساب طرح های قبلی تعداد طرح های مصوب نجات دریاچه ارومیه به 26 طرح رسید.

حالا از میان 26 طرح تصویب شده یک طرح آن در آستانه اجرایی شدن قرار دارد. طرح نکاشت در اراضی زراعی شبکه آبیاری زرینه رود.

طرحی که بر اساس آن 50 هزار هکتار از اراضی زراعی در بخش زرینه رود به اجاره دولت درمی آید و خسارتی که از محدودیت موقت کشت محصول متوجه صاحبان اراضی می شود به آنان داده می شود تا آب این بخش به دریاچه ارومیه برسد.

نکاشت چیست؟

طرح نکاشت در مناطق اطراف دریاچه ارومیه جزو 26 مصوبه ستاد احیای دریاچه ارومیه است که اجرای آن در زمان کشت پاییزه یعنی از آبان ماه آغاز خواهد شد. مجری این طرح استانداری های آذربایجان غربی و شرقی هستند که ستاد احیای دریاچه ارومیه بر آن نظارت دارد.

اعتبارمالی در نظر گرفته شده برای این طرح ۲۵۰ میلیارد تومان است که در 45 هزار هکتار از اراضی زراعی آذربایجان غربی و 37 هزار هکتار از اراضی آذربایجان شرقی به اجرا گذاشته می شود. مدت زمان اجرای این طرح سه ساله و موقتی است و میزان مبلغ خسارت افرادی که زمین های زراعی خود را نمی کارند فعلا یک ساله پرداخت خواهد شد. میزان پرداختی به کشاورزان مبلغ پنج میلیون تومان به ازای هر هکتار است.

اما این طرح نیز با واکنش های مختلف از سوی نمایندگان مجلس و کارشناسان روبه رو شد که بخش کشاورزی این منطقه را به راحتی نمی توان تعطیل کرد.

دریاچه ارومیه حالا یک کویر است

پروفسور پرویز کردوانی پدر کویر شناسی ایران یکی از منتقدان این طرح است. او معتقد است با وضعیت کنونی دریاچه که تنها 10 درصد از آب آن باقی مانده اولا امیدی به احیای دریاچه نخواهد بود و دوما توقف کشاورزی در این مناطق ضررهای جبران ناپذیر دیگری را متوجه مردم بومی خواهد کرد.

کردوانی دراین باره به خبرآنلاین می گوید: «شرایط دریاچه طوری است که نباید آب وارد دریاچه کرد زیرا در اطراف دریاچه چاه هایی حفر شده است که آب های منتقل شده به آن چاه ها نفوذ خواهند کرد. نفوذ این آب به چاه ها باعث شور شدن آنها و بروز مشکلات دیگری می شود.»

به گفته او دریاچه ارومیه در حال حاضر نه یک دریاچه بلکه کویر است. کویری بزرگتر از دشت کویر ایران: «تنها 10 درصد از آب این دریاچه باقی مانده که بیشترش باتلاق است. این دریاچه نمکزار بزرگ است. مانند تشت نمکی می ماند که یک لیوان آب داخل آن ریخته شود.»

پدر کویرشناسی ایران می گوید: درست است که در قسمت کشاورزی هدررفت آب داریم اما باید از شیوه ای استفاده کنیم که آب کمتر مصرف شود، ولی آب در زمین کشاورزی باقی بماند و به دریاچه نریزد. دو استان آذربایجان غربی و شرقی در این سال ها تلاش زیادی برای توسعه کشاورزی کرده اند و حالا نمی توانیم به آنها بگوییم که کشاورزی را کنار بگذارند.

به گفته او اگر کشاورزی در این مناطق تعطیل شود بحث کمبود تغذیه مردم و بیکاری کشاورزان مطرح می شود: بیاییم برای مصرف کم آب در بخش کشاورزی و با توجه به شور بودن آب این مناطق محصولاتی مثل پسته برای کاشت انتخاب کنیم که آبکمتری نیاز دارند.

کردوانی می گوید: با ممنوع کردن کشاورزی جواب نمایندگان مجلس که مخالف این طرح هستند را چه خواهند داد؟

در روزهای گذشته، دولت از اقبال روسیه به محصولات ایرانی از کشاورزی تا صنعت خبر داده اند. اما طرح نکاشت از ظرفیت تولید کشاورزی ایران که بخش بزرگی از آن آذربایجان غربی و شرقی واقع شده،‌ کم می کند. کردوانی دراین باره می گوید: از طرف دیگر روسیه از سوی آمریکا تحریم مواد غذایی شده و ما می خواهیم به روسیه مواد غذایی صادر کنیم. از یک طرف کشاورزی را تعطیل می کنیم و از یک طرف چگونه می خواهیم محصولات صادر کنیم. خواهش من از مسوولان این است که حقیقت را به مردم بگویند.

به فکر راهکارهای درازمدت باشیم

دریاچه ارومیه یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین زیست‌بوم‌های آبی ایران است. این دریاچه بزرگ‌ترین دریاچه داخلی کشور است و به دلیل برخورداری از ارزش‌های بی‌نظیر طبیعی و اکولوژیک به عنوان پارک ملی و ذخیره‌گاه زیست‌کره معرفی شده است.

نزدیک به 550 گونه گیاهی یک‌ساله و چندساله در ناحیه اکولوژیک دریاچه شناسایی شده‌اند. پوشش گیاهی غالب این منطقه شامل گونه‌های شورپسند، خشکی‌دوست و آبزی می‌باشد. دریاچه ارومیه مرکز زمستان‌گذرانی پرندگان آبزی مهاجر، به ویژه مرغابی و گونه‌های کنار‌آب‌چر است و از این رو دارای اهمیت بین‌المللی است.

محسن سلیمانی مدیر طرح ملی حفاظت از تالاب های ایران هدف از طراحی این طرح را کمک به احیای دریاچه ارومیه می داند. اما معتقد است این روش ها مقطعی هستند و باید به فکر روش های موثر درازمدت بود.

سلیمانی دراین باره به خبرآنلاین می گوید: داشتن یک استراتژی مشخص در رابطه با شیوه کاشت در کنار طرح نکاشت می تواند موثرتر باشد. چون شرایط دریاچه ارومیه الان در شرایط بحرانی قرار دارد. سراغ گزینه های مقطعی و کوتاه مدت رفته اند.

او تبعات اجتماعی و از دست رفتن کار کشاورزان را یکی از ضعف های این طرح مطرح می کند و جهت دهی شیوه کشاورزی را در درازمدت پربازده تر می داند و می گوید: حمایت از محصولاتی که آب کمتری را مصرف می کنند، گذاشتن یکسری فاکتورهای تشویقی برای کاشت گیاهان با مصرف آب کمتر و یکسری اقدامات بازدارنده اینها همه مکمل یکدیگر هستند.

به گفته سلیمانی این بار به جای حمایت از چغندرقند باید به سراغ محصولات دیگری رفت که آب کمتری نیاز دارند: من خودم با اقدامات تشویقی و بازدارنده موافق هستم. و در طرح نکاشت معتقدم که باید تبعات و برآوردهای هزینه ای آن را به صورت دقیق بررسی کنند.

دریاچه ارومیه؛ مریضی در حال خونریزی

اما طراحان نکاشت، آن را یک طرح فوری برای نجات دریاچه می دانند و گزینه ای بین بد و بدتر اعلام می کنند؛ شاید شرایط برای کشاورزان سخت باشد ولی به همکاری آنها احتیاج است تا دریاچه از وضع وخیم خود خارج شود.

به گفته عیسی کلانتری دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه دریاچه آخرین سال خود را می گذراند و اگر آبی اضافه تر از آنچه در دریاچه است به داخل آن ریخته نشود و دریاچه خشک شود هیچگاه دیگر دریاچه احیا نمی شود: دریاچه ممکن است از حالت دریاچه دربیاید و تبدیل به باتلاق شود مانند باتلاق گاوخونی.

کلانتری به خبرآنلاین می گوید: به هرقیمتی شده باید آب تامین کنیم. دریاچه الان حالت یک مریض اورژانسی دارد که در حال خونریزی است این مریض را باید نجات داد تا بعد درمان شود. بنابراین چون ما هیچ راهی نداریم مگر اینکه حقابه کشاورزان را برای 3 سال از آنها بخریم. ما برای احیای دریاچه به همکاری همه از جمله کشاورزان احتیاج داریم.

او در پاسخ به اینکه «کشاورزان و مردم آذربایجان شرقی و غربی سال ها برای توسعه کشاورزی خود زحمت کشیده اند پس زحمات آنها هدر خواهد رفت»، گفت: به هر صورت ما در شرایط عادی نیستیم. باید بین مرگ مریض و زحمت برای دیگران انتخاب کنیم. اگر 5سال پیش کارهایی انجام می دادیم ممکن بود دیگر این اتفاقات نیفتد ولی درست در آخرین سال زندگی دریاچه هستیم و حاکمیت تصمیم به نجات دریاچه گرفته است چون نجات دریاچه نجات منطقه است.

همانطور که در گذشته در جلسات مختلف توسط مسوولین نجات دریاچه عنوان شده بود برای احیای دریاچه باید زرینه رود توسط کانالی به سیمینه رود متصل شود و از آنجا وارد دریاچه شود. کلانتری معتقد است این کار شدنی است فقط باید کارهای موازی هم با آن انجام شود.

مبلغ در نظر گرفته شده برای هرکشاورز بین 4 تا 5 میلیون تومان به ازای هر هکتار است. کلانتری این رقم را بیشتر از قیمت اجاره های این زمین ها می داند: به هر حال این یک اجبار است دیگر ما باید بین بد و بدتر یکی را انتخاب کنیم نه بین خوب و خوب تر. ما باید دریاچه را به هر قیمتی است حفظش کنیم. چون اگر دریاچه خشک شود و روی آن را رسوب های رسی بگیرد اگر آب هم بیاید دیگر این دریاچه احیا نخواهد شد.

صدای پای آب نه، صدای فاجعه می‌آید!

آثار فاجعه آمیز بحران آب در کشور نزدیک‌تر از آن است که انکار می‌شد و نزدیک‌تر از آن است که کم اهمیت شمرده می‌شد. نزدیک‌تر از آن است که پیش بینی می‌شد و حتی نزدیک‌تر از آنکه بتوان چندان کاری کرد.  

هشدارها و پیش‌بینی‌ها

دو سال قبل، «ناسا» و «مرکز ملی تحقیقات جوی آمریکا» در مطالعه‌ای نشان داده بودند که در خاورمیانه، از جمله ایران، یک دوره‌ی ۳۰ ساله‌ی خشکسالی در راه است. بنا به همین تحقیق، در فاصله سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۲ بخش‌هایی از ترکیه، سوریه، عراق و ایران، ۱۴۴ کیلومتر مکعب از کل ذخیره‌ی آب شیرین خود را از دست داده‌اند. یعنی به اندازه‌ی دریاچه‌ی بحرالمیت در اردن. ۶۰ درصد از این آب‌ها با استخراج از سفره‌های آب زیرزمینی منطقه به دست آمده است. 

سال پیش، دکتر عیسی کلانتری، وزیر اسبق کشاورزی، گفته بود که با حفر بیش از ۶۵۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز، بیلان منفی برداشت آب که در ابتدای انقلاب زیر ۱۰۰ میلیون متر مکعب بوده تا سال ۹۲، ۱۱۰ برابر شده و به ۱۱ میلیارد متر مکعب رسیده است. او هشدار داده بو که «۲۵ سال دیگر جنوب البرز و شرق زاگرس غیرقابل سکونت می‌شود».

دکتر ناصر کرمی، اقلیم شناس، می‌گوید ظرف ۳۰سال گذشته، ۷۰درصد از آب‌های زیرزمینی که طی هزاران‌ سال ذخیره شده، مصرف شده است. به گفته‌ی دکتر کرمی درحالی که بنا به شاخص‌های معمول تنها می‌توان تا حد ۲۰ درصد از آب‌ها را برای مصرف استفاده کرد، ما در ایران در حال حاضر به ۸۰درصد مصرف رسیده‌ایم. و این یعنی گذر از خط بحران. دکتر کرمی از «ضرورت» تعصیل کشاورزی سخن می‌گوید.

مقامات رسمی بیدار می‌شوند!؟

حالا پس از سال‌ها بی‌توجهی به هشدارهای متخصصان داخلی و سازمان‌های بین المللی، مقامات رسمی به روشنی از ابعاد محدودی از فاجعه پرده برمی دارند. اکنون عضو کمیسیون انرژی مجلس خبر از احتمال ممنوع شدن کشاورزی در ۱۳ استان می‌دهد. او در اشاره – فقط به گوشه‌ای از مشکلات - می‌گوید «سال ۸۷ اعلام شده بود که مناطق شمالی استان کرمان و شهرستان‌هایی چون سیرجان، رفسنجان، زرند و شهربابک فقط تا مرز ۱۰ سال آینده آب شرب خواهند داشت. ۶ سال از این ده سال سپری شده و حالا وضعیت به جایی رسیده که آب لوله کشی خیلی از این شهرستان‌ها از حدود دو سال پیش قابل آشامیدن نیست و اکنون هم ممنوعیت کشاورزی تصویب شده است.» 

وزیر نیرو از نبود آب کافی به شیوه‌ی دیگری سخن می‌گوید. وی بر آن است که «در چند سال گذشته در سدسازی افراط کردیم چون تمام این سدها بالغ بر ۷۶ میلیارد متر مکعب آب را می‌توانند تنظیم کنند در حالی که میزان آب موجود در این سدها ۴۶ میلیارد مترمکعب است.» او می‌افزاید که « ۶۰۹ دشت در کشور داریم که ۲۹۸ دشت با بیلان منفی آب زیر زمینی مواجه‌است... و من با صراحت می‌گویم ۹۶ میلیارد متر مکعب آبی که از منابع تجدیدشونده استفاده می‌کنیم خطرناک است». 

کشاورزی و کم آبی

متخصصان مختلف در باره دلایل این موضوع حرف‌های فراوان زنده‌اند. یک قلمش اینکه آبی که در اقلیم نسبتا خشک ایران برای کشاورزی صرف می‌شود، منابع آبی را به تنش انداخته و اکنون دقیقاً با بحران روبرو کرده است. بنا به آمار رسمی وزارت نیرو، ۹۲ درصد از منابع آبی کشور صرف کشاورزی می‌شود. و جالب‌تر – و البته اسف بار‌تر – اینکه ۷۰ درصد از همین مقدار آب تلف می‌شود. اما از نظر اقتصادی، حاصلِ صرف این منابع ارزشمند آبی برای تولید محصولات کشاورزی چه بوده است؟‌‌ همان نماینده‌ی مجلس فقط به یک قلمش اشاره کرده است: «بعد از انقلاب سود کشور از تولید پسته استان کرمان چیزی در حدود ۳۰ میلیارد دلار بوده است. اما برای تولید این میزان پسته ۸۰ میلیارد دلار منابع آبی مصرف شده است». 

البته می‌دانیم که نه به دقت ارقام رسمی اعتماد کاملی هست نه اعتباری است به ارقامی که مسوولان مربوطه می‌گویند. اما صرف نظر از دقتی که این ارقام دارند، روشن است که این موضوع فقط از دست دادن ۵۰ میلیارد دلار – کمتر با بیشتر – نیست. موضوع انهدام منابعی است که گرچه تجدیدپذیرند اما برای تجدیدشان سالیانی بس طولانی سختی و مرارت در پیش خواهد بود به اضافه‌ی تغییراتی که در اکوسیستم رخ خواهد داد و پیامدهایی که برای زندگی مردم پیش خواهد آورد. 

سیاست خودکفایی و بحران کم آبی

جریان رسیدن به این وضعیت بحرانی، فقط جنبه فنی یا بخشی ندارد، بلکه به سیاست‌گذاری‌های کلانی مربوط می‌شود که ناشی از یک هدف عمده بوده است: رسیدن به خودکفایی در محصولات استراتژیک کشاورزی. هدفی ظاهراً مرتبط با آب و نان مردم و بی‌ارتباط با سیاست. اما چرا خوکفایی ضروری شمرده شده است؟ برای اینکه «ما با دشمنان در حال جنگیم و آن‌ها نمی‌خواهند ما مستقل باشیم». پس بکوشیم که وابستگی به مواد غذایی و کشاورزی را – به هر قیمتی که شده - از بیین بریم. 

حاصل آن هدف‌گذاری و این استراتژی شده است ماندن از این‌جا و راندن از آن‌جا: نه فقط با وجود دو بار جشن خودکفایی گندم هنوز کشور به واردات مواد غذایی استراتژیک نیازمند است، بلکه وضعیت منابع آبی کشور هم به سرحد فاجعه آمیزی رسیده است، وضعیتی که حیات طبیعی و زندگی اجتماعی را به خطر انداخته است و از تولید کشاورزی هم درمانده و ناتوان است. در واقع، قیمتی که برای این سیاست پرداخت شده است، نوعی بدهکاری عظیم است به اکنون و آینده. 

نتیجه‌ی نهایی سیاست خودکفایی برای رسیدن به استقلال و بی‌نیازی از دشمنان این شده است که در شروع کار دولت جدید فقط ۴۴ درصد از مواد غذایی مردم از داخل تامین می‌شد و کشور برای باقی مواد غذایی نیازمند جهان خارج، از جمله‌‌ همان دشمنان مستقیم و غیر مستقیم، بود. بنا به آن سیاستِ دشمن شکن قرار بوده است به خودکفایی برسیم تا دشمنانی چون آمریکا و اسرائیل را بر سر جایشان بنشانیم. طرفه این که، به گفته دکتر عیسی کلانتری، اکنون «بحران آب در کشور فرا‌تر از تهدید کشورهای آمریکا و اسرائیل است»

خبرهایی هولناک درباره خشکسالی!

 «تا آبانماه تنها دو نوبت باران می‌بارد»، «سد لار و لتیان خشک شدند»، «روحانی: به طور جدی در مصرف آب صرفه جویی کنید» این‌ها چند گزاره خبری هستند. نه! این جملات چند گزاره خبری هولناک هستند!

جواد حیدری در ادامه یادداشت خود در ابتکار می‌نویسد: بحران آب در ایران به وضعیتی غیر متعارف دچار شده است. منابع آبی به پایین ترین سطح خود رسیده و دشت‌ها برای خشک شدن از همدیگر سبقت می‌گیرند. برداشت آب از سفره‌های زیر زمینی به بالای 80 درصد رسیده و حالا تبخیر زیاد، بارش کم و برداشت بی رویه، سفره های زیر زمینی را هم خالی کرده و کاسه چشم سدها را خشکانده است. نیمی از حدود 600 دشت ایران دیگر غیر قابل بازگشت هستند.

اینها و نمونه‌های بیشتری از بی ملاحظه‌گی سرزمینی به روشنی مشخص کرده است که دور جدید کم آبی و خشکسالی در ایران آغاز شده و از همه سو سایه مرگ را می‌توان بر سر طبیعت و تنوع زیستی کشور دید. خشک شدن جنگل‌های زاگرسی، مرگ گونه‌های جانوری بر اثر بی آبی و حالا هم خشک شدن سدها در شهرهای مختلف کشور نشان می‌دهد بی تفاوتی نسبت به توسعه پایدار چطور می‌تواند بیش از همه حیات انسانی را تهدید کند.

گستردگی و فراگیر بودن بحران آب نشان می‌دهد؛ تغییر اقلیم نقش به مراتب کمتری به نسبت سوء مدیریت در کاهش و نابودی منابع آبی در ایران داشته است. اگرچه دوران کم بارشی در ایران آغاز شده و مدیریت بحران در ایران باید خود را برای شرایط ویژه ای در آینده آماده کند.

تا همین یک سال پیش شاید کمتر مقام دولتی حاضر بود بپذیرد کشور با بحران آبی و اثرات محیط زیستی ناشی از کمبود آن مواجه است. تذکرهای مدام رسانه‌ها و کارشناسان راه به جایی نبرد اما در همین چند ماه اخیر وزیر نیرو، مقامات وزارت کشاورزی و کارشناسان و مدیران سازمان محیط زیست نسبت به بحران آب بیمناک شده و قرمزی وضعیت را درک کرده اند. حالا همه یکصدا نسبت به کاهش منابع آبی، افت سفره‌های زیر زمینی، خشکی تالاب‌ها و دشت‌ها و دریاچه‌ها هشدار می‌دهند اما آنچه سبب شد رئیس جمهوری از مردم بخواهد در مصرف آب به شکلی جدی صرفه جویی شود، عمق فاجعه و بحران زیستی در ایران را نمایان می‌سازد.

کشاورزی ناپایدار متهم ردیف اول است. مصرف بی اندازه آب در کشاورزی سنتی، سبب شده منابع آبی کشور، ظرف سه تا حداکثر چهار دهه به پائین ترین سطح خود نزدیک شوند. اگر برای نمونه سری به اطراف دریاچه‌های (سابق) کشور بزنید متوجه می‌شوید باغات سیب در اطراف دریاچه ارومیه، جالیزهای خیار و کاهو و گوجه در اطراف دریاچه پریشان و سبزی محصولات در کرانه خشکیده تالاب‌های کشور چگونه شاهد مرگبار مهمترین اکوسیستم‌های کشور هستند و کشاورزان تربیت نشده و بدون ناظر چگونه آب را از عمق زمین با هزارن تلمبه غیر مجاز، بیرون کشیده و شیره زمین را مکیده اند!

باغ‌ها پر بار و جالیزها پر محصولند اما از دریاچه‌ها چه چیزی باقی مانده جز توده ای خاک خورد شده که خود کانون جوشش گرد و غبار و زمینه آلایندگی وسیعی برای کل کشور فراهم آورده است. تنش‌های اکولوژیک در دشت‌های استان فارس، تهران، خراسان، یزد و سمنان و... خود را به وضوح نشان داده است.

ایران نه تنها در مدیریت اکوسیستم‌های آبی از میان 132 کشور جهان رتبه 130 را دارد بلکه در مصرف حفره‌های درونی زمین مخرب ترین کشور دنیا لقب گرفته است. خالی شدن سفره‌های زیر زمینی از آب به دلیل برداشت بی رویه برای کشت محصولات کشاورزی کار را به جایی رسانده که بی شک امنیت ملی در ایران به وضعیت نامطلوبی مبتلا خواهد شد.

با این حال اگر شیوه‌های آبیاری و کشت محصولات کم مصرف و سازگار با اقلیم‌های متفاوت در کشور اصلاح نشود و مشارکت عمومی در این میان بوجود نیاید، به زودی شاهد نزاع‌های محلی و برخوردهای قبایل و گروهای مردمی بر سر توزیع منابع آب خواهیم بود.

شهریور 93 - معکوس نمودن زلزله خاموش قرن

شهریور 93 - معکوس نمودن زلزله خاموش قرن

• 
  

در بسیاری از بخش های ایران بیابان زایی زمانی رخ میدهد که چوپانان میگذارند گله های بز و گوسفندشان بیش از اندازه چرا کنند‎  به قلم گری لوئیس، هماهنگ‎ کننده‎ سازمان ملل متحد و نماینده‎ مقیم برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد درجمهوری اسلامی ایران. بنا به پیش‎بینی‎های تغییرات اقلیمی، خاورمیانه آینده‎ای گرم‎تر و خشک‎تر خواهد داشت. ایران در قلب خاورمیانه قرار دارد. نزدیک به 80 درصد مساحت ایران خشک یا نیمه‎خشک است. مشکل کم‎آبی بسیار شدید است. ولی مشکل عظیم دیگری پیش روی محیط زیست ایران است که اغلب نادیده گرفته می‎شود: بیابان‎زایی. از آن جا که علت اصلی این مشکل اقدامات انسانی است، می‎توان آن را برطرف کرد. این عقیده، دست کم، الهام‎بخش افراد متعهدی شده است که (به ویژه در دهه‎ گذشته) مشغول واکنش به آن بوده‎اند. چالش بیابان‎زایی به راستی در کمین ماست. به قول برخی "زلزله‎ی خاموش قرن" است. در بسیاری از بخش‎های ایران بیابان‎زایی هنگامی رخ می‎دهد که چوپانان می‎گذارند گله‎ های بز و گوسفندشان بیش از اندازه چرا کنند. گاهی هم به خاطر استفاده‎ روستاییان از بوته‎ها به عنوان هیزم رخ می‎دهد. بنا به آمار رسمی ایران در سند "ارزشیابی پتانسیل بیابان‎ها"، میزان بیابان‎زایی ایران نسبت به سایر کشورهای خشک و نیمه‎خشک "زیاد" است. پروژه کربن مشکل کاربری سوختی را با اهدای اجاق ساده نفتی به ساکنان منطقه بر طرف کرده است و نفت اجاق ها تامین میکند ولی چاره‎هایی وجود دارد که در حال اجرا شدن است. برای سبز کردن دوباره‎ دشت‎های بیابانی، در‌ اصل باید گیاهان بیشتری کاشته شود. این کار آغازگر برگشت همه چیز می‌شود. برای داشتن فضای سبز بیشتر، باید این منطقه‎ها را بوته‎کاری کرد. ولی برای این که دوباره چرای بیش از اندازه یا کاربری سوختی به وجود نیاید، مشارکت اجتماع در حفظ فضای سبز جدید لازم است. در ایران این فرایند را در عمل دیده‎ام. اجرای آن موفق بوده است و در آسیب‎پذیرترین بخش‎های کشور در حال تکرار است. هم‌اکنون، موفق‎ترین نمونه‎ سبز کردن دوباره‎ بیابان‎های ایران، با حسن تعبیر، "پروژه‎ کربن" (یا به طور رسمی پروژه‎ی ترسیب کربن) نامیده می‎شود. در‌واقع یک اقدام توسعه‎ اجتماعی-زیست‎محیطی است که برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد از آن پشتیبانی می‎کند. این پروژه را به این دلیل کربن نامیده‎اند که یکی از اثرات جانبی آن توانایی جذب و ترسیب دی‎اکسید کربن در فضاهای سبز ایجاد شده است. به هر روی، سازمان ملل متحد از سال 1368 پشتیبان تلاش‎ها برای معکوس نمودن  بیابان‎زایی بوده است. در آن سال، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، سازمان جنگل‎ها مراتع و آبخیزداری، و صندوق جهانی توسعه‎ی کشاورزی در بیرجند در استان خراسان جنوبی پروژه‎ی احیای مراتع و درآمدزایی پناهندگان را آغاز کردند. پروژه شش سال ادامه داشت و با جنگل کاری بیش از 24 هزار هکتار زمین با بیابان‎زایی و نابودی منابع طبیعی مبارزه کرد. آبیاری نهال‌ها با تانکر ده سال پیش، برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد پروژه‎ ترسیب کربن را در همان استانِ خراسان جنوبی آغاز کرد. تاکنون 30 هزارهکتار دیگر از زمین‎های بی‎آب به فضای سبز بدل شده است. جمهوری اسلامی ایران، با درک مزایای بالقوه‌ اجتماعی و اقتصادی سبز کردن بیابان‎ها، به شراکت با برنامه توسعه‎ ملل متحد پرداخت تا در سال‎های 1391و 1392این پروژه در شش استان دیگر (البرز، بوشهر، تهران، سمنان، کرمان و مرکزی) اجرا شود. به تازگی، در 12 شهریور 1393، برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد و سازمان جنگل‎ها مراتع و آبخیزداری قراردادی را امضا کردند که پروژه را به 10 استان دیگر نیز گسترش می‎دهد (آذربایجان غربی، اصفهان، ایلام، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، فارس، قم، گلستان و یزد). برنامه‎های بیشتری نیز وجود دارد. در کل، پس از اجرا، این اقدام‎ها بیش از نیمی از استان‎های ایران (18 استان خشک) را در بر خواهد گرفت. فرایند سبز کردن دوباره بسیار ساده است. کار با یک قرارداد کلی میان مسئولان و جامعه محلی آغاز می‌شود. سرمایه‎ اولیه از بودجه‎ پروژه گرفته می‎شود (از دولت و برنامه‎ توسعه   ملل متحد) و با کمک‎های غیر نقدی دولت پشتیبانی می‎شود. اگر درختان و بوته‎ها با یاری جامعه محلی کاشته شود، نشان داده شده است که هزینه‎ درخت‎کاری یک پنجم اجرا توسط پیمانکاران خصوصی خواهد بود. افزون بر این، عنصر بسیار مهم مشارکت و مالکیت اجتماعی نیز برآورده می‎شود. بدین ترتیب، به جای پروژه‎"آن‎‎ها"، پروژه‎ "ما" می‎شود. بوته‎ها در گلخانه رشد  داده می‎شوند. نهال‎ها تا هنگامی که آماده‎ کاشت در فضای باز شوند، در قلمستان می‎مانند. سپس نهال‎های جوان را در گودال‎هایی می‎کارند که مردم محلی کنده‎اند. در سال نخست، آبدهی آن‎ها باید پنج برابر باشد. پس از آن، نهال‎ها به بوته‎زاری یک تا دو متری تبدیل می‎شوند  بوته ها در گلخلنه رشد داده میشوند . نهال ها تا هنگامی که اماده کاشت در فضای باز میشوند در قلمستان میمانند هنگامی که صدها هزار نهال در مساحتی به بزرگی هزارها هکتار رشد کند، زیست‎کره‎ کوچکی ساخته می‎شود که گیاهان و جانواران دیگر می‎توانند به آن برگردند. زیست‎کره‎ تازه سبز شده از چند راه به ثبات معاش مردم می‎انجامد. نخست این که گیاهانِ این اقلیم کوچک توانایی حفظ رطوبت زمین را افزایش می‎دهند. این توانایی به نوبه‎ خود باعث افزایش گیاهان می‎شود. هنگامی که درختان کوچک دانه‎افشانی می‎کند، تراکم فضای سبز بیشتر می‎شود. کشاورزان می‎توانند دام خود را برای خوردن برگِ بوته‎ها بیاورند و آسیبی به خود گیاه نرسانند. ظرفیت برد یا گنجایش زیست‎بومی زمین در کل افزایش می‎یابد. و مردم می‎توانند محصولات درختان و بوته‎ها (مانند صمغ یا میوه) را به فروشند. پروژه‎ کربن مشکل کاربری سوختی را با اهدای اجاق‎های ساده‎ نفتی به ساکنان منطقه برطرف کرده است و نفت اجاق‎ها را تأمین می‎کند. ولی سود واقعی از دیدگاه پایدارسازی این است که اجتماع‎ها (که روزی با چرای بیش از اندازه و "تاراج" هیزم، سرچشمه‎ مشکل بودند) حس مالکیت عمیقی پیدا می‎کنند و پاسدار زمین می‎شوند. در استان مرکزی دو پروژه‎ی احیای محیط زیست در جریان است. از سال 1392، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امورپناهندگان، اداره‎ کل امور پناهندگان خارجی و اتباع بیگانه، و سازمان جنگل‎ها مراتع و آبخیزداری طرحی را در "طراز ناهید" با همکاری پناهندگان افغان آغاز کردند که "احیای جامعه-محور منابع طبیعی" نام دارد. در پناهنگاه شهید ناصری، این طرح به نیازهای ویژه‎ پناهندگان افغان رسیدگی می‎کند؛ پناهندگانی که بیش از دو دهه است در این منطقه زندگی می‌کنند. در گذر چندین سال، پناهندگان در پی یافتن سوخت و با چرای بیش از اندازه دام‎های خود باعث نابودی مرتع‎ها شده‎اند. ولی در کمتر از دو سال، این طرح به احیای بیش از 66 هکتار زمین انجامیده است. باز هم از سال 1392، یک پروژه‎ "توسعه‎" سنتی بیابان‎زدایی در محلات آغاز شد تا 50 هزارهکتار زمین را با پشتیبانی پروژه‎ کربنِ برنامه‎ توسعه‎ سازمان ملل بیابان‎زدایی کند. هم اکنون هر دو طرح در زمینه‌ پوشش گیاهی و درآمدزایی برای ساکنان به ثمر نشسته‌اند. در خراسان جنوبی، که میراث پروژه‎سازمان پناهندگان در یادها مانده است و پروژه‎ ترسیب کربن برنامه توسعه ملل متحد، 10 سال برقرار بوده و پیشرفت آن بسیار سریع است. افزون بر این، سود دیگری در این طرح‎ها پدیدار شده است، که انگیزه‎ بیشتر جوامع محلی‌ و پناهنده‌ها و یافتن روش‎های جایگزین درآمدزایی است. یک فرایند توسعه‎‎کامل به راه می‌افتد؛ با تولید کسب ‎وکار، مشارکت و عمق دادن به سرمایه‎ اجتماعی. تمام این موفقیت‎ها با اقدام ارادی انسان، به سبز کردن دوباره‎ بیابان و تلاش برای یافتن جبرانی کوچک برای آسیبی است که به دست بشرپدیدار شده است. به باور من، به راستی معکوس نمودن "زلزله‎ی خاموش" را آغاز کرده‎ایم.  نهال نو پا پس از آبیاری

دادبه: خاک در ادیب‌پرور بودن یک خطه تأثیر ندارد

دادبه: خاک در ادیب‌پرور بودن یک خطه تأثیر ندارد 

اصغر دادبه، استاد فلسفه اسلامی و ادبیات عرفانی معتقد است که برای بررسی وضعیت ادبی و هنری یک اقلیم باید به پیشینه فرهنگی و تاریخی آن جغرافیا رجوع کرد. وی به ایبنا گفت که خود موضوع «خاک» در ادیب پرور بودن یک خطه تاثیری ندارد و مانند این است که بگوییم «چرا خاک چرنوبیل سرطان ‌پرور است!»

دادبه که معتقد است در بررسی وضعیت ادبیات و هنر یک محل به پیشینه اتفاقات فرهنگی و تاریخی آن منطقه باید رجوع شود، گفت: اگر درباره یک معلول به قول حکما ببینیم که چه عللی منجر به پدید آمدن آن شده،‌ تکلیف روشن است. به گمانم خود خاک در ادیب‌پرور بودن یک خطه تأثیری ندارد. مثل این‌ می‌ماند که بگوییم «چرا خاک چرنوبیل سرطان‌پرور است!»

وی افزود: خراسان بزرگ تا پیش از حمله مغول مرکز فرهنگی ایران بود و حکومت‌های ملی در آن‌جا تشکیل شد. بخارا، پایتخت سامانیان به لحاظ فعالیت‌های ملی و دینی برجسته‌ترین نقطه ایران بود و قبه‌الاسلام لقب گرفت. در زمان سامانیان حتی کار ترجمه‌های یونانی افلاطون را به فارابی سپردند که متأسفانه در کتابخانه سامانیان سوخت.

صاحب کتاب «فرهنگ اصطلاحات کلامی» ادامه داد: در بخارا فعالیت‌های فرهنگی و اقتصادی رونق گرفت و مرکز فرهنگی شد. بعد هم که این مرکز به غزنین انتقال یافت و سلطان محمود سر کار آمد، به دلیل پیشینه ایرانیان، این اتفاقات فرخنده فرهنگی در غزنین نیز رخ داد. در واقع ادامه این فعالیت از خراسان دنبال شد و خوشبختانه به پایان نرسید. هنگامی که حمله‌ای به ایران می‌شود، تمام آثار و نشانه‌های قبلی به یک باره از بین نمی‌روند.

دادبه اضافه کرد: وقتی درباره عصر «برتلس» صحبت می‌کنیم، به خاک یونان ربطی ندارد. برتلس حاکمی بود که زمینه ترقی‌های فکری را فراهم کرد و نمی‌توان گفت ذات آن خاک ادیب‌پرور است. عصر برتلس، عصری طلایی است. تشکیل حکومت‌های ملی و تلاش‌های فرهنگی که در ایران صورت گرفت نیز باعث شد خطه خراسان ادیبان بیشتری داشته باشد. این روند مستقیماً به گذشته ما متصل است و در ایران درست بر خلاف مصر فاصله‌ای بین فرهنگ مردم نیفتاد. در مصر فراعنه از بین رفتند و بخش قابل توجهی از فرهنگ و همچنین زبان مصر از میان رفت.

این استاد دانشگاه توضیح داد: در ایران پیشینه فرهنگ ایرانی یک‌باره از بین نرفت، بنابراین فردوسی سخنگوی مردم بود؛ چرا که زمینه‌اش فراهم شد و چنین هم نیست که در عرض یک شب شاعری مانند فردوسی سخنگوی فرهنگ و ادبیات ایران شود.

اصغر دادبه استاد فلسفه اسلامی و ادبیات عرفانی دانشگاه علامه طباطبایی و مدیر گروه ادبیات دایرةالمعارف بزرگ اسلامی است. این پژوهشگر سال 1381 در دومین همایش چهره‌های ماندگار به عنوان چهره ماندگار در عرصه ادبیات عرفانی و فلسفه اسلامی معرفی شد. «کلیات فلسفه»، «فخر رازی» و «فرهنگ اصطلاحات کلامی» نام برخی از کتاب‌های او هستند.

خبرگزاری ایبنا

رابطه آب و هوا با سنگ کلیه

رابطه آب و هوا با سنگ کلیه

دمای بیشتر هوا باعث افزایش معنی‌دار خطر ایجاد سنگ‌های کلیه می‌شود؛ بلورهایی که حرکت آن در بدن دردناک است و به اندام‌های داخلی ما آسیب می‌رساند. کد خبر: ۴۱۹۳۵۲تاریخ انتشار: ۰۳ مرداد ۱۳۹۳ - ۰۷:۳۳ - 25 July 2014 تغییرات آب و هوایی از موضوعاتی است که به‌کرات در خبرها می‌آید، اما شاید چندان به آن اهمیت نداده باشیم. واقعیت این است که هرچه هوا گرم‌تر می‌شود، تاثیر آن بر زندگی ما نیز بیشتر نمایان می‌شود و یکی از این نمودها دردسرهای کلیوی است. به گزارش جام جم، نتایج پژوهش‌های تازه در آمریکا نشان می‌دهد دمای بیشتر هوا باعث افزایش معنی‌دار خطر ایجاد سنگ‌های کلیه می‌شود؛ بلورهایی که حرکت آن در بدن دردناک است و به اندام‌های داخلی ما آسیب می‌رساند. به نظر دانشمندان، هوای گرم‌تر باعث می‌شود تعریق در بدن افزایش بیابد و کم‌آبی ناشی از آن به بلورها اجازه می‌دهد متمرکز شوند و روند بلورسازی در بدن سریع‌تر شود. دکتر گئورگی تاسیان، مدیر این تحقیقات - که خود در بیمارستان کودکان فیلادلفیا ارولوژیست اطفال و اپیدمیولوژیست است - اذعان می‌کند: «به این نتیجه رسیدیم که حدود 20 روز پس از افزایش دمای هوا، احتمال تشکیل سنگ‌های کلیه در بیماران افزایش ملموسی می‌یابد.» در این تحقیق که در نشریه علمی «چشم‌اندازهای بهداشت محیط‌زیست» منتشر شده، شرایط آب و هوایی منطقه و وضع سلامت بیش از 60 هزار نفر در چند شهر آمریکا بررسی شده است. اغلب افراد سه روز بعد از افزایش شدید دما به سبب دردهای ناشی از سنگ کلیه به بیمارستان مراجعه کرده‌اند؛ برای نمونه در شهرهای شیکاگو، آتلانتا و دالاس که بیشترین نمونه‌های سنگ‌سازی کلیه در آن دیده شد، زمانی که هوا 20 درجه گرم می‌شود و به 30 درجه سانتی‌گراد می‌رسد، مردم حدود 40 درصد بیشتر به بیمارستان مراجعه می‌کنند. در چند سال گذشته بخصوص با افزایش نسبی دمای هوا، سنگ کلیه به یکی از بیماری‌های متداول تبدیل شده و بنا به پیش‌بینی دانشمندان این وضع همچنان ادامه پیدا خواهد کرد. در آمریکا از هر 11 نفر یکی به سنگ کلیه مبتلاست؛ این درحالی است که در سال 1994، یعنی 20 سال پیش، این عدد تنها یک مورد به ازای هر 20 نفر بود. جالب اینجاست که روزهای واقعا داغ سال در نتایج تحقیق تاثیرگذار هستند. این تحقیق همچنین اشاره می‌کند که تعداد روزهای بسیار گرم سال را می‌توان معیار خوبی برای پیش‌بینی افزایش تشکیل سنگ‌های کلیه در مردم دانست. خوشبختانه، سنگ‌های کلیه در بیشتر موارد موجب بروز صدمات دائم نمی‌شوند و می‌توان با نوشیدن مقادیر فراوان آب، مراقبت‌های پزشکی و ورزش از آنها خلاصی پیدا کرد. البته در بعضی مواقع که سنگ رشد بسیار زیادی کرده، نیاز به جراحی دارد. متاسفانه در بیشتر نمونه‌ها هم فرد پس از مدتی دوباره مجبور است با این سنگ‌ها دست و پنجه نرم کند. بهترین توصیه متخصصان نوشیدن مقادیر زیاد آب، بخصوص در روزهای گرم تابستان است.

بانک نرم افزارهای هواشناسی ، اقلیم شناسی و ... ا

بانک نرم افزارهای هواشناسی ، اقلیم شناسی و ... ا

هدف از راه اندازی بانک نرم افزاری ایجاد بستری جهت تسهیل اطلاع رسانی و تبادل نظر و معلومات در خصوص موضوعات مطرح در حوزه نرم افزارهای هواشناسی و اقلیم شناسی می باشد. در راستای این هدف، اطلاعاتی را که لازم دارید بدانید و ما می توانیم در اختیارتان قرار دهیم ، در این صفحه وب سایت اداره کل هواشناسی استان اردبیل بارگذاری شده است. امیدواریم با کمک شما کاستی ها را جبران نموده و در غنی شدن این بانک نرم افزاری بکوشیم بنابراین منتظر ارائه نرم افزارهای جدید از طرف شما هستیم ، که در این مجموعه نمی باشند و خوشحال خواهیم شد ترجمه و راهنمای فارسی نرم افزارهای فوق را برایمان ارسال نمائید.همچنین در صورت بروز هرگونه مشکل در دریافت این نرم افزارها می توانید با کارشناسان این اداره کل تماس حاصل نمائید. استفاده از بسته نرم افزارهای موجود در این سایت با ذکر منبع بلامانع می باشد

درباره نرم افزار	راهنمای فارسی	تهیه شده	حجم فایل	رمز عبور	دانلود نرم افزار	نسخه موجود	نام نرم افزار	گروه نرم افزاری	ردیف
این نرم افزار که در سازمان هواشناسی کشور تهیه شده برای گاهی از آخرین وضعیت آب و هوایی شهرهای کشور با گوشی تلفن همراه آندروید می باشد . برخی امکانات آن عبارتند از: نمایش هوای فعلی و پیش بینی کلیه ایستگاههای هواشناسی ایران پیش بینی وضعیت هوا و بیشینه و کمینه دما تا 3 روز آینده نمایش رطوبت هوا، سرعت باد و جهت باد قابلیت جستجو شهر مورد نظر خود جهت استفاده از آن ، پس از دانلود فایل(IranWeather.apk) ، آن را ذخیره کرده و  سپس به گوشی همراه خود منتقل  و  نصب و راه اندازی نمایید. (بروز شده در22/4/1393)	---	سازمان هواشناسی کشور	2.6 Mb	Free		V: 1.3.1 2014	آندروید Iran Weather دریافت آخرین وضعیت جوی کشور در گوشی همراه	پیش بینی	1
این شاخص با استفاده از هفت پارامتر میانگین و حداکثر دما، میانگین و حداقل رطوبت نسبی، ساعات آفتابی، سرعت باد و میزان بارش و بر اساس ضرایب مختلفی یک ضریب نهایی از -30 تا 100 برای هر ماه یا سال را از نظر گردشگری نمایش می دهد که هر ضریب نمایشگر یک نوع شرایط اقلیمی برای گردشگری است توجه داشته باشید : 1) این برنامه به صورت Portable بوده و نیازی به نصب ندارد و تنها با دابل کلیک بر روی آن می توانید از این برنامه استفاده نمایید 2) دکمه محاسبه در این نرم افزار در حالت Maximize (پنجره کامل) نشان داده نمی شود و باید Restor Down (نیمه پنجره) برگردانده شود. 3) جهت محاسبه شاخص، باید همه پارامترها تکمیل شود تا محاسبه صورت  گیرد. 4) جهت انجام یک محاسبه مجدد برای ایستگاه دیگر یا ماه دیگر، ابتدا بر روی گزینه «محاسبه جدید» کلیک کنید تا کادرها خالی گردد و سپس داده های محاسبه جدید را وارد نمایید. 5)  راهنمای کامل استفاده از شاخص TCI در راهنمای فارسی قابل دانلود است.      (بارگذاری در 23/5/1392)		حسن اروجی محمد علیزاده	220 Kb	Free		V: 1.0 2011	TCI Calculator تعیین شاخص اقلیم گردشگری	اقلیم	2
نرم افزار مشاهده اطلاعات رادیوسوند اطلاعات فنی، از جمله معادلات ریاضی، محدودیت های عددی، و پارامتر و شاخص استفاده در رادیو سوند با دریافت آخرین اطلاعات ایستگاه های جو بالای دنیا از اینترنت قابل مشاهده است (بارگذاری شده در 6/4/1392)	---	www.raob.com	7.16 Mb	Free		V: 5.6 2004	Raob نرم افزار ایستگاه جو بالا	هواشناسی	3
این نرم افزار جهت تعیین شاخص های خشکسالی طراحی شده است با پنج سری داده (سالیانه ، ماهیانه ، فصلی ، متحرک و روزانه) می توان با آن کار کرد اطلاعات بارندگی را از اکسل در صفحه Worksheet نرم افزار کپی نموده و با اجرای Run شاخصهای خشکسالی(9 روش) اجرا می شود همچنین می توان خروجی را اتوماتیک به اکسل برده  و نمودارها رسم شده را مشاهده کرد. (بارگذاری شده در 24/3/1392)	---	حجازی زاده سعید جوی زاده	34.6 Mb	Free		V: 1.0 Beta 2007	DIC Drought Indicis Calculator	خشکسالی	4
با این نرم افزار (تعیین شاخص های خشکسالی) که تحت ویندوز اجرا می شود می توان با بازخوانی اطلاعات هواشناسی شاخصهای خشکسالی(7 روش) را بدست آورد و خروجی  اتوماتیک به اکسل برده شده و نمودارها رسم می شود.		سعید مرید ، محسن مقدسی ، سجاد ارشد  مریم امید	11.4 Mb	Free		V: 2.0 2002	DIP Drought Indicis Package	خشکسالی	5
بــرای تعیین نقاط جهش و بررسی روند یک سری زمانی این برنامه کامپیوتری در نرم افزار اکسل نوشته شده است تفسیر روش گرافیکی من کندال در راهنمای فارسی آورده شده است. (بروز شده در2/5/1392)		سازمان هواشناسی رسول همتی	0.8 Mb	Free		V: 3.0 2013	MankenDall من کندال	آمار	6
گلباد نموداری است که سرعت ، جهت و تواتر بادهای یک مکان معین را با استفاده از یک دستگاه مختصات مرکزی نشان می دهد این دیاگرام کاربردها فراوانی دارد نحوه استفاده بهینه از آن در راهنمای فارسی آورده شده است. (بروز شده در 7/9/1391)		سازمان هواشناسی  رسول همتی	377  kb	---	---	V:1.0 2012	Windrose_Interpretation تفسیر گلباد	هواشناسی	7
بوسیله این نرم افزار واحدهای هواشناسی فشارهوا ، دما ، سرعت باد و سایر واحدهای فیزیکی و ... به هم تبدیل می شوند. (بارگذاری شده در 7/9/1391)	---	pipeflow.co.uk	892  kb	---		V:1.01 2007	Convert123 تبدیل کلیه واحدهای هواشناسی و ...	هواشناسی کابردی	8
در سازمان هواشناسی کشور داده های به ثبت رسیده طی ساعات سینوپ (8 ساعت در یک شبانروز) بصورت کدهای خاص ذخیره می شوند که بنام Scdata معروف است جهت استخراج داده ها از حالت کد و نوشتاری و تبدیل آن به حالت عددی در نرم افزار اکسل ، از این نرم افزار بسیار کوچک  می توان استفاده کرد. این نرم افزار داده های ساعتی روزانه یک ماه Scdata را دیکود کرده و در هر ستون اکسل بصورت جدا از هم (روزانه) در می آورد. (اول راهنمای فارسی را دانلود و مطالعه و بعد نرم افزار را دانلود و استفاده نمائید). (بارگذاری شده در12/7/1391)		سازمان هواشناسی مهدی عسگری	68  kb	Free		V:1.0 2008	استخراج آمار از Scdata	آمار	9
نرم افزار (دیجیتال اتمسفر) یک برنامه آنالیز کننده وضعیت جوی می باشد با دریافت آخرین هوای ایستگاه های سینوپتیک و جو بالای تمام مناطق دنیا بوسیله این نرم افزار می توان داده ها را پلات و خطوط هم مقدار چون فشار ، دما ، رطوبت ، باد و .... ترسیم نمود.  از قابلیت های مهم دیگر آن می توان به ترسیم نمودار اسکیوتی جو اشاره کرد پایش توفان ها چون هاریکن ها و محصولات رادار از دیگر قابلیت های این نرم افزار می باشند.  (بروز شده در24/4/1391)	---	weathergraphics.com	15  Mb			Workstation 11j 2005	Digital Atmosphere دیجیتال اتمسفر	پیش بینی	10
با نصب این نرم افزار نسبتا کوچک ، یک میز کار هواشناسی در کامپیوتر شما ایجاد خواهد شد و مدل های پیش بینی ایجاد شده توسط NOAA را این نرم افزار نشان خواهد داد. خروجی این نرم افزار فایل های فشرده پیش بینی های گرافیکی سرعت باد ، جهت باد ، فشار هوا و بارش باران را نشان می دهد. قابلیت مهم آن تهیه نقشه های سطح زمین هواشناسی (سرعت باد ، جهت باد ، فشار هوا و بارش باران) در بازه زمانی 30 دقیقه ای تا هفت روزه (168 ساعت) برای کلیه مناطق جهان با رزولوشن 0.5 درجه می باشد.  انیمشن سازی نقشه ها از قابلیت های دیگر آن است.  (بروز شده در24/4/1391)		http://www.grib.us/	2.57  Mb			V: 0.2.4.0 2007	Ugrib	پیش بینی	11
با نرم افزار (جبهه گذاری) شما می توانید روی نقشه های هواشناسی خطوط جبهه را ترسیم نمائید.   (بروز شده در24/4/1391)	---	weathergraphics.com	2.25 Mb	Free		V: 2.0a 2006	Front Painter جبهه گذاری	پیش بینی	12
این نرم افزار از سیستم سوئیچ سازمان هواشناسی کشور اطلاعات سینوپ و متار را از حالت کد بازخوانی و تبدیل به داده های عادی می کند. این نرم افزار فقط در کامپیوترهای دارای شبکه با سازمان هواشناسی کشور کار می کند(ویژه ادارات پیش بینی و دیدبانی) (بروز شده در24/4/1391)		سازمان هواشناسی  رسول همتی	1.1 Mb	Free		V: 1.0 2009	Switch Data Decode استخراج داده ها از سیستم سوئیچ	پیش بینی	13
نرم افزار Surfer  یکی از پرکاربردترین نرم افزارهای رسم نقشه می باشد که در بسیاری از رشته های فنی و مهندسی کاربرد دارد جدیدترین نسخه این نرم افزار قادر به رسم مناظر سه بعدی به شکل بسیار طبیعی می باشد. این نرم افزار قابلیت های ویژ ه ای در ترسیم توپوگرافی منطقه ای عوارض سطحی و خطوط  مرزی دارد . توانایی عمده نرم افزار Surfer ترسیم خطوط هم مقدار و هم ارزش می باشد . که در زمینه های نقشه برداری ، هیدرولوژی مهندسی علوم آب ، هواشناسی ، عمران ، کشاورزی ، زمین شناسی ، مهندسی معدن و ... بیشترین کاربرد را دارد. (بروز شده در24/4/1391)		goldensoftware.com	43.9 Mb			V: 10.1 2011 قابل اجرا در ویندوزهای 32 بیتی	Surfer نرم افزار رسم خطوط هم مقدار	هواشناسی کابردی	14
با این نرم افزار بسیار کوچک علاوه بر مشاهده مستقیم نقشه های سیستم اطلاعات جغرافیایی (Shp File) که تهیه کرده اید ، می توانید این نقشه ها را گوگل ارث (Google Earth) پیاده نمائید. این نرم افزار فایل های Shp را به فایل های Kml تبدیل می کند.	---	www.zonums.com	0.8 Mb	Free		V: 2.1b 2006	Shp to(Google Earth) فراخوانی نقشه  GIS در گوگل ارث	هواشناسی کابردی	15
این نرم افزار کوچک قادر به تبدیل نقاط جغرافیایی از درجه به UTM و بلعکس میباشد	---	سازمان زمین شناسی مجید بیگی	0.6 Mb	Free		V: 2.1 2004	UTM Conversion تبدیل واحدهای GIS	هواشناسی کابردی	16
در این صفحه وب براحتی می توان دقیقه ای جغرافیایی را به صدم و بلعکس تبدیل کرد	---	سازمان هواشناسی  رسول همتی	0.3 Mb	Free		V: 1.0 2011	تبدیل دقیقه جغرافیایی به صدم اعشار	هواشناسی کابردی	17
با این ماشین تبدیل براحتی می توان تاریخ های میلادی ، شمسی و قمری را بهم تبدیل کرد این نرم افزار محصولی از کارشناسان سازمان هواشناسی کشور می باشد.	---	سازمان هواشناسی (مهدی عسگری و  محمود سمعیی)	0.4 Mb	Free		V: 1.0 2004	Calender تبدیل سال ها	هواشناسی کابردی	18
شناسائی نوع ابر ، ارتفاع کف ابر از سطح زمین و نوع پدیده های حادث شده از ابر ، در هواشناسی حائز اهمیت است. برای آموزش دیدبانان هواشناسی در مراکز آموزش علوم جو ، تنها از روش های سنتی یعنی استفاده از کتاب و جزوات و جدیدا از اطلس تصاویر ابرها استفاده می شود. با توجه به اهمیت آموزش های سمعی و بصری و همچنین پیشرفت در امور کامپیوتر احساس نیاز می شود که برای استفاده همکاران پیش بینی ، کارشناسان و دیدبانان ایستگاههای جوبالا ، فرودگاهی ، دریایی و سینوپتیک از نرم افزارهای استاندارد هواشناسی جهانی در این زمینه استفاده شود.با توجه به موارد ذکر شده ، و در راستای تهیه یک نرم افزار جامع و ساده که تمامی دیدبان کشور در کامپیوترهای کم حافظه نیز بتوانند با آن کار کنند نرم افزار شناسائی ابر معرفی می شود		دبیرخانه مرکز آموزش هواشناسی استرالیا	5.1 Mb	Free		V: 1.0 1995 قابل اجرا در ویندوزهای 16 بیتی	Clouds Identification آموزش شناسائی ابر	هواشناسی	19
شما می توانید با وارد کردن دما و یکی از واحدهای رطوبی در نرم افزار فوق موارد زیر را بدست آورید:  رطوبت نسبی، نقطه شبنم، فشار جزئی بخار آب، فشار بخار اشباع، چگالی هوا، رطوبت اشباع، رطوبت مطلق، رطوبت خاص و ....	---	mm-systeme.de	0.2 Mb	Free		V: 1.0 2007	Climate Calculator محاسبگرنم هوا	هواشناسی	20
این نرم افزار شدت مدت رگبار را در ایستگاه های هواشناسی کشور بصورت نمودار نشان می دهد توجه نمائید این نرم افزار تنها در ویندوزهای 16 بیتی به پایین کار می کند و همچنین جهت مشاهده نمودارها پس از نصب ، فایل DATA.ZI را  به  DATA.ZIP تغییر دهید.	---	فریبرز وزیری	0.9 Mb	Free		V: 1.0 1994 قابل اجرا در ویندوزهای 16 بیتی	IranRain تعیین رگبارهای ایران	هواشناسی	21
در این نرم افزار با کمترین تعداد داده های هواشناسی یک ایستگاه می توان روشهای طبقه بندی اقلیمی را بدون مراجعه به جداول  مورد نیاز و حل معادلات بدست آورد همچنین نمودارهایی چون اقلیم نمای آمبرژه ، نمودار آمبروترمیک ، تبخیر وتعرق تورنت وایت ،  تبخیر ایوانف و... قابل دسترسی می باشد. آموزش گام به گام روشهای طبقه بندی اقلیمی از دیگر اهداف این برنامه است		سازمان هواشناسی  رسول همتی	1.43  Mb	Free		V: 1.0 1999 قابل اجرا در ویندوزXP	تعیین اقلیم	اقلیم	22
این نرم افزاری برای رسم گلباد (WindRose Plot) می باشد و از طریق اینترنت قابل دریافت بوده و دارای قابلیت های بسیار کارآمدی در ترسیم گلباد 8 تا 36 جهته بصورت بلندمدت ، سالیانه ، ماهیانه ، روزانه و ساعتی می باشد.		http://weblakes.com	17.8 Mb			V: 7.0 2011 قابل اجرا در ویندوزXP	WRPLOT رسم گلباد	اقلیم	23
چون اطلاعات مربوط به سمت وسرعت باد در سازمان هواشناسی کشور با فرمت نرم افزار WRPLOT متفاوت است این نرم افزار قابلیت استخراج اطلاعات باد را از فایلهای با فرمت 80 و132و200 ستونه ایستگاههای سینوپتیک و80 ستونه اقلیم شناسی و (5 ستونه فایل های متنی)  و تبدیل اطلاعاتی  را که نیز بصورت دستی وارد گردد را دارا می باشد .		سازمان هواشناسی بیژن برجیان	2.6 Mb	Free		V: 1.0 1998	SabaWind تبدیل داده های باد	اقلیم	24
این نرم افزار یک برنامه ی گرافیک رایانه ای است که داده های اقلیمی را به طرق مختلف نشان می دهد. برای معماران٬پیمانکاران٬ مالکان منازل و محققان آسایش اقلیمی مفید است. داده های دما٬ رطوبت٬ سرعت باد٬ پوشش ابر و تابش خورشید را بر اساس واحدهای متریک و غیره بصورت گرافیکی نشان می دهد. تحلیل های گوناگون معماری مطابق با اقلیم بر اساس این داده ها قابل انجام است برای شهرهای تبریز ، بندرعباس ، اصفهان ، شیراز ، تهران و یزد آمار اقلیمی در پوشه نرم افزار موجود است.	---	www.energy-design-tools.aud.ucla.edu	32.9 Mb	Free		V: 5.4 2008	Climate Consultant مشاور اقلیم	اقلیم	25
در دست مطالعه خوشحال خواهیم شد ترجمه و راهنمای فارسی نرم افزار فوق را برایمان ارسال نمائید تا با نام شما منتشر کنیم	---	Dr. Andreas Matzarakis Meteorological University of Freiburg, Germany	0.9 Mb	Free		V: 1.2 2000	RayMan	اقلیم	26
جهت برآورد میانگین دما و بارش ماهیانه ، فصلی و سالیانه نقاط مختلف استان اردبیل همچنین مشاهده و استفاده از نقشه های اقلیمی و آمار دما و بارش و تعیین اقلیم استان اردبیل می توانید از این برنامه که در محیط ماکرو اکسل تهیه شده است استفاده نمائید ممکن است در موقع استفاده اول ماکروی اکسل شما فعال نباشد  با اجرای دستورات لازم که در راهنمای فارسی آورده شده است می توایند این برنامه را اجرا نمائید		سازمان هواشناسی  رسول همتی	1.4 Mb	Free		V: 1.0 2008	XY_Clima_Ardebil نرم افزار برآورد دما و بارش  استان اردبیل	اقلیم  و آمار	27
در نرم افزار اسمادا که یک نرم افزار هیدرولوژی می باشد نرم افزار آماری distrib 2.0 موجود است که با آن می توان سری زمانی دادهها را با پنج روش نرمال ، لوگ نرمال ، پیرسون ، لوگ پیرسون و گمبل توزیع و احتمال رخداد و دوره بازگشت سری داده ها را بدست آورد.	---	http://cee.ucf.edu/	1.27 Mb	Free		V: 6.43 1998	Smada	هیدرولوژی و  آمار	28
ابزاری برای تجزیه و تحلیل سری زمانی ، رسم نمودارهای مربوط  ، همگن سازی داده ها ، آزمون های آماری و ....می باشد نحوه ورود داده ها در این نرم افزار بصورت فایل Txt  بوده و نمونه ای از این داده ها در راهنمای نرم افزار با نام(Rain_Ardebil.txt) آورده شده است.		www.climahom.eu/	1.5 Mb	Free		V: 5.025 2007	AnClim	آمار	29
این نرم افزار بصورت یک ماشین حساب ساده برای تخمین تبخیر و تعرق مرجع روزانه (ETO) با استفاده از داده های جمع آوری شده از یک ایستگاه هواشناسی معمولی است. حداقل داده های ورودی مورد نیاز برای محاسبه تبخیر و تعرق عبارتند از: حداکثر و حداقل درجه حرارت هوا، رطوبت نسبی، طول مدت نور خورشید و سرعت باد است. این برنامه تحت هر نسخه از ویندوز اجرا می شود و می تواند داده ها را در اشکال مختلف قبول نمائید به عنوان مثال دمای تر و خشک به جای رطوبت نسبی، مدت زمان تابش آفتاب به جای تابش خورشیدی.  ETO  محاسبه شده در این نرم افزار با استفاده از یکی از سه روش (پنمن ، پنمن تعدیل شده و FAO ) انجام می گیرد.	---	دانشگاه کرانفیلد انگلستان	0.4 Mb	Free		V: 1.0 1995	DAILYET محاسبگر تبخیر و تعرق	هواشناسی کشاورزی	30
این نرم افزار دارای اطلاعات اولیه درباره تمامی دشت ها و حوضه های آبریز اصلی وابسته به آنها در کشور است در زمینه داده های اقلیمی ناحیه اقلیمی هر منطقه تخمین زده شده است و الگوی مرجع عناصر و عوامل اقلیمی این دشت ها نیز جهت مصارف کشاورزی، تعیین الگوهای بهینه کشت، مدیریت آبیاری و... مشخص شده است. از سویی مشخصات تمامی گونه های گیاهی مورد کشت آبی در هر دشت شامل طول رشد، تقویم رشد، حداکثر شوری قابل تحمل، اپتیمم عمق ریشه ها، سطح متوسط زیرکشت، ضرایب پایه گیاهی و... مشخص شده است.این نرم افزار در مراحل اولیه این توانایی را دارد که با تغییر الگوی بافت خاک در هر دشت راندمان آبیاری هر گیاه را تخمین می زند و در مراحل نهایی با بهره گیری از روش های محاسباتی بارش مؤثر و تبخیر و تعرق به چندین روش مرسوم در دنیا، مدیریت آبیاری شامل کیفیت آبیاری، درصد آبشویی، رطوبت خاک در ظرفیت زراعی و نقطه پژمردگی و... را در الگوهای مختلف کشت از قبیل قطره ای، بارانی، کرتی، نواری و فارو مشخص می کند	---	سازمان هواشناسی امین علیزاده	31.4 Mb	Free		V: 1.0 2003	OPTIWAT	هواشناسی کشاورزی	31
با وارد کردن اطلاعات خواسته شده در  این نرم افزار ضمن محاسبه تبخیروتعرق پتانسیل ، نیاز آبی گیاه و ... برآورد می شود		Dr. Derek Clarke University of Southampton (Rome, Italy)	3.5 Mb	Free		V: 8.0 2010	Cropwat	هواشناسی کشاورزی	32
با این نرم افزار اتصال دو کامپیوتر از راه دور امکان پذیر خواهد بود و شما براحتی می توانید به کامپیوتر  فرد دیگر دسترسی مستقیم داشته باشید .	---	---	3.2 Mb	Free		V: 3.6.5 2008	TeamViewer	کاربردی	33
این نرم افزار در ایستگاه های سینوپتیک کشور کاربرد دارد و بوسیله آن می توان فشار ایستگاه (QFE) را به فشار دریاهای آزاد (QFF) تبدیل کرد همچنین با وارد کردن دمای خشک و تر ، این نرم افزار دمای نقطه شبنم ، فشار بخار اشباع و درصد رطوبت نسبی را محاسبه می نمائید.	---	سازمان هواشناسی بیژن برجیان	50 kb	Free		V: 1.14 2002	Weather Calculator	هواشناسی	34
این نرم افزار در ایستگاه های سینوپتیک کشور استفاده می شود قابلیت تبدیل فشار ایستگاه (QFE) به فشار دریاهای آزاد (QFF) و فشار فرودگاهی (QNH) ، محاسبه انواع رطوبت هوا (نقطه شبنم ، فشار بخار اشباع و درصد رطوبت نسبی ، رطوبت مطلق ، نسبت اختلاط و ...) را دارد. (بروز شده در18/5/1391)	---	سازمان هواشناسی (مهدی عسگری و  محمود سمعیی)	0.5 Mb	Free		V: 2.0 2003	Met_Tab	هواشناسی	35
در این نرم افزار با وارد کردن دما و رطوبت نسبی با 4 روش معتبر و بین المللی شاخص تنش گرمائی برآورد می شود. خروجی نرم افزار با 2 واحد درجه سلسیوس و فارینهایت محاسبه می شود. (بروز شده در18/5/91)	---	سازمان هواشناسی (مهدی عسگری و  محمود سمعیی)	0.5 Mb	Free		V: 1.0 2004	Heat_index شاخص تنش گرمائی	اقلیم	36
در این نرم افزار با وارد کردن دما و سرعت باد برحسب متربرثانیه با 4 روش معتبر و بین المللی شاخص تنش سرمائی برآورد می شود. (بروز شده در18/5/1391)	---	سازمان هواشناسی (مهدی عسگری و  محمود سمعیی)	0.5 Mb	Free		V: 1.0 2004	Wind_Chill شاخص تنش سرمائی	اقلیم	37
در این نرم افزار با وارد کردن دما و نقطه شبنم علاوه بر محاسبه پایه (فشار بخار اشباع روی آب ، فشار واقعی بخار آب ، درصد رطوبت نسبی و خطای مطلق آنها)  با 10 روش معتبر و بین المللی محاسبات سایکرومتری برآورد می شود. در کار با این نرم افزار ورودی داده ها اگر از باکس موجود انتخاب شود نرم افزار اتوماتیک محاسبه می کند ولی اگر بصورت دستی داده نوشته شود آیکون Calculate نرم افزار فعال شده و باید برای محاسبه روی آن کلیک کرد. (بروز شده در18/5/1391)	موجود در خود نرم افزار	سازمان هواشناسی (مهدی عسگری و  محمود سمعیی)	1.96 Mb	Free		V: 1.0 2008	UPC حسابگرجامع محاسبات نم نسبی	هواشناسی	38
این نرم افزار شتاب ثقل نرمال را برای عرض های مختلف زمین با هشت روش محاسبه و خطای مطلق آنها را برمی گرداند. (بروز شده در18/5/1391)	---	سازمان هواشناسی (مهدی عسگری و  محمود سمعیی)	0.4 Mb	Free		V: 1.0 2008	محاسبه شتاب ثقل در عرض های مختلف	جغرافی	39