سرویس "تفریح و سفر" عصرایران راه اندازی می شود

اگر اطلاعات تورهای خارجی و داخلی را می خواهید این مطلب را از دست ندهید

تورهای لحظه آخری ( آفر ) تورهایی هستند که در آستانه برگزاری هستند و چون تکمیل نشده اند، آژانس های گردشگری با قیمت بسیار پایین آنها را می فروشند. در دنیا به این تورها، lastsecond می گویند.

عصرایران - سرویس "تفریح و سفر" عصرایران، در آینده ای نه چندان دور آغاز به کار خواهد کرد. ما در این بخش، فقط خبر و تحلیل منتشر نخواهیم کرد، بلکه علاوه بر این ها، خواهیم کوشید اطلاعات کاربردی که در زندگی روزمره مخاطبان عزیز به کار بیاید را نیز بیان کنیم که با راه اندازی این بخش، در جریان آن قرار خواهید گرفت.

یکی از خدمات این بخش ارسال اطلاعات مربوط به تورهای خارجی و داخلی به کاربران است. از آنجا که این اطلاعات، به درد کسانی می خورد که در نظر دارند با تورهای گردشگری داخلی و خارجی سفر کنند، در فاز اول به کسانی ارسال می شود که متقاضی دریافت رایگان اطلاعات تورها در ایمیل خود هستند.

در این ایمیل ها، اطلاعات تورها در چهار کلاس ارسال می شود:

- اطلاعات تورهای داخلی: مانند تور مشهد، تور کیش، تور قشم، تور شیراز، تور شمال ، تور اصفهان و ... .

- اطلاعات تورهای خارجی: مانند تور مالزی، تور استانبول، تور دوبی، تور هند ، تور کوش آداسی، تور گرجستان، تور اروپا، تور کشتی کروز و ...

- تورهای لحظه آخری ( آفر ): تورهایی هستند که در آستانه برگزاری هستند و چون تکمیل نشده اند، آژانس های گردشگری با قیمت بسیار پایین آنها را می فروشند. این تورها برای کسانی که به دنبال تورهای عالی با قیمت های واقعاً پایین و استثنایی هستند بسیار جذاب است. در دنیا به این تورها، lastsecond می گویند.

- تورهای لوکس: برخی افراد دوست دارند با هزینه بالا ، به تورهای لوکس بروند. از بهترین پروازها استفاده کنند، حتماً در هتل های 5 ستاره اقامت نمایند،اگر تور ساحلی رفته اند ، پنجره های اتاق شان به سمت دریا باشد، خدمات تورگردانی عالی داشته باشند و ... .
این تورها را در ایران تعداد معدودی از آژانس های گردشگری ارائه می دهند. در ادبیات گردشگری این تورها به تورهای Luxury معروف اند.

سرویس "تفریح و سفر" عصرایران اطلاعات بروز هر کدام از این تورها را برای مشترکان ایمیل خواهد کرد. همچنین معرفی هتل ها و نقاط دیدنی دنیا نیز در بخش جانبی این اطلاعات خواهد بود.

تعداد ارسال ها تنها یک الی سه بار در هفته خواهد بود.
مبدأ تورها در فاز اول ، تهران خواهند بود و صرفاً تورهای معتبر آژانس های دارای مجوز از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری معرفی خواهند شد.

ارسال ایمیل ها در صورت به حد نصاب رسیدن می تواند حتی قبل از راه اندازی سرویس تفریح و سفر صورت بگیرد.

اگر می خواهید مشترک این سرویس باشید و اطلاعات آنلاین تورهای خارجی و داخلی از جمله تورهای لحظه آخری و نیز تورهای لوکس را دریافت کنید، اینجا را کلیک کنید و عضو شوید.

بعد از عضویت ، لینکی به ایمیل شما خواهد آمد که باید آن را تأیید کنید تا مشخص شود عضویت از طرف مالک واقعی ایمیل انجام شده است

نوشته ای از دکتر عباس مفیدی

نوشته ای از دکتر عباس مفیدی

هنگامی که بطور تصادفی مقاله زیر را در بولتن انجمن هواشناسی امریکا مشاهده نمودم بیش از هر چیزی و هرکسی به یاد استاد بزرگوارم پرفسور کردوانی افتادم که سال هاست بر این نکته پافشاری می کند که «لوت ایران قطب گرمای زمین» است.

آری استاد. بیابان لوت ایران قطب گرمای زمین است!!

 

بر اساس مطالعه بیشینه دمای سطح زمین برای یک دوره هفت ساله با استفاده از تصاویر مادیس، پژوهشگران دانشگاه مونتانا نشان دادند که بیابان لوت در جنوب شرق ایران گرم ترین نقطه زمین است.

The Lut is the only place on Earth to have a surface temperature above 70°C (158°F), and it regularly has the largest contiguous area of surface temperatures above 65°C of anywhere on Earth. Figs. 1 & 2

مقاله با عنوان :   Satellite Finds Highest Land Skin Temperatures on Earth  توسط مایلدرکسلر و همکارانش در سال گذشته در شماره ماه جولای بولتن انجمن هواشناسی آمریکا به چاپ رسیده است. برای دریافت مقاله به لینک زیر مراجعه نمایید. پژوهشگران فوق سابق بر این در سال ۲۰۰۶ در گزارشی که در خبرنامه اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا به چاپ رسیده برای نخستین بار این نکته را بازگو نموده بودند. برای دریافت گزارش بر روی لینک دوم کلیک نمایید. 

در همین رابطه:

بالاخره گرمترین نقطه کره زمین کجاست؟

حال سوال این است که چرا لوت در بالاتر از عرض ۳۰ درجه شمالی بایستی گرم ترین نقطه کره زمین باشد؟ شاید تئوری مطرح شده در مقاله ی «واکر» (۱۹۷۵) و همچنین تئوری طرح شده توسط رادول و هاسکینر (۲۰۰۱ ; ۱۹۹۶) پاسخی برای این سوال فراهم نماید!

برای دریافت اصل مقاله اینجا را کلیک کنید.
برای دریافت متن گزارش در خبرنامه اتحادیه ژئوفیزیک امریکا اینجا را کلیک کنید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید به لینک های زیر مراجعه نمایید:

http://earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=77779
http://earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=7149
http://earthsky.org/earth/where-are-the-hottest-places-on-earth
http://eoimages.gsfc.nasa.gov/images/imagerecords/77000/77779/lst_day_max_30fps_slow_sm.h264.mov

References
Mildrexler, D. J., M. Zhao, S. W. Running (2011). Satellite Finds Highest Land Skin Temperatures on Earth. Bulletin of the American Meteorological Society, 92: 855-860

• Mildrexler, D.J., Zhao, M., and Running, S.W. (2006, October 26). Where are the hottest spots on Earth? EOS, 87 (43): 461-467 
• Rodwell, M.J. and Hoskins, B., (1996). Monsoons and the dynamics of Deserts, Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society,122: 1385-1404

Rodwell, M.J. and Hoskins, B., (2001). Subtropical Anticyclones and Summer Monsoons

Journal of Climate, 14: 3192-3211

Walker, M.J., (1975). On summer atmospheric processes over South-west Asia, Tellus, 27 (5): 491-496

منبع: خبرنامه انجمن ایرانی اقلیم شناسی

فاجعه مرگبار انسانی؛ ابر آتشفشانی« ایسلند» را دست کم نگیرید

پژوهشگری که پیشگویی او درباره آتشفشان ایسلند درست از آب درآمد، این بار در کتاب خودفاجعه هولناک تری را پیش بینی کرده و نوشته است: اگر انسان آمادگی لازم را برای رو به رو شدن با یک فوران عظیم آتشفشانی نداشته باشد، تمدن بشری به کلی نابود خواهد شد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی انتخاب Entekhab.IR؛ چنانچه می پندارید آتشفشان ایسلند مهیب بوده است، بهتر است تجدید نظر کنید؛ زیرا بر پایه یافته های جدیدترین کاوش یکی از پژوهشگران دانشگاه کمبریج، ابرهای خاکستری آتشفشان ایسلند که چندی پیش حمل ونقل هوایی غرب اروپا را به کلی زمین گیر و تعطیلات را به کام بسیاری از مسافران تلخ کرد، «تنها جرقه ای» از نتایج فاجعه آمیز یک آتشفشان عظیم بوده است.دکتر کلایو اپن هایمر در کتابش با عنوان «فوران هایی که دنیا را تکان دادند»، از فوران آتشفشانی عظیم خبر می دهد که به از بین رفتن محصولات کشاورزی، تغییرات آب و هوایی و مرگ میلیون ها انسان می انجامد.

آخرین آتشفشان عظیمی که دانشمندان به حقایقی درباره آن دست یافته اند، 26 هزار سال پیش رخ داده است. اپن هایمر پیشگویی می کند که احتمال بروز چنین آتشفشان تکان دهنده ای در سده جاری میلادی، یک پانصدم است؛ احتمالی که شاید به دلیل اندک بودن، دولت ها آن را نادیده بگیرند، اما برای کلید زدن یک فاجعه مرگبار انسانی کافی است.اوپن هایمر نخستین کسی بود که 10 سال پیش، پیامدهای خاکستر آتشفشان ایسلند و بحران آفرینی آن را در حمل ونقل هوایی اروپا پیش بینی کرده بود؛ اما به دلیل «غیرمحتمل» به نظر رسیدن چنین حادثه ای، بودجه لازم برای پژوهش در اختیار او قرار نگرفت.
اوپن هایمر می گوید: هر بار که حادثه ای بزرگ مانند سونامی اتفاق می افتد و فاجعه به بار می آید، با خود می گوییم باید پیش تر درباره آن چاره ای می اندیشیدیم.

با این وجود از آن رو که هیچکس نمی تواند زمان و مکان دقیق این حوادث را تعیین کند، سیاستمداران می پندارند چنین پیشامدهای در دوره زندگی و حکومت آنها روی نمی دهد و می توانند از آن جان سالم به در ببرند.

اما گاه و بی گاه، ما نمی توانیم از چنین اتفاقاتی در امان بمانیم. اگر خود را برای رویارویی با حوادثی از این دست آماده نکنیم، با پیامدهایی بسیار بدتر ازآن چیزی که انتظار داریم رو به رو خواهیم شد.

واحدهای شکل زمین‌ساختی ایران

j.stocklin جی.اشتوکلین(1968) در ایران شش واحد ساختمانی که هرکدام استیل تکتونیکی و تاریخ ساختمانی متفاوت دارند به‌شرح زیر تشخیص داده است:

1-جلگه‌ ازوند(شط‌العرب):

این جلگه قسمت شرقی جلگه‌ی بین‌النهرین است که از جنوب اهواز آغاز شده و به خلیج فارس ختم می‌گردد. از نقطه نظر ساختمانی این جلگه متعلق به سطح مسطح عربستان می‌باشد که از نهشته‌های آبرفتی پوشیده شده است. این نهشته‌ها به‌نوبه‌ی خود تشکیلات دوران اول و دوران دوم و همچنین رسوبات دوران سوم را می‌پوشاند و این موضوع را توانسته‌اند با عمل سونداژ و حفر چاه‌های نفتی به ثبوت رساند.
عوارض و برجستگی‌های این منطقه بسیار ساده است و در آن یک سلسله فراز و نشیب‌های شمالی- جنوبی مشاهده می‌شود که به‌موازات پستی و بلندی‌های سطح مسطح عربستان است. این منطقه با چین‌خوردگی زاگرس خط مرزی کاملاً مشخصی در امتداد شمال‌غربی و جنوب‌شرقی دارد.

 2-منطقه‌ی چین‌خورده‌ی زاگرس:

این منطقه قسمتی از کردستان و تمامی لرستان و خوزستان و فارس را در‌ برمی‌گیرد. حد شمالی آن یعنی ناحیه‌ی کرمانشاه بسیار کوهستانی است. چین‌خوردگی زاگرس در خلیج‌فارس ختم می‌گردد. به‌نظر می‌رسد منشاء این چین‌خوردگی از کوهزایی یک ژئوسنکلینال (بزرگ‌ناودیس) باشد که گودال آن در دوره‌ی پرمین و یا اوایل دوران دوم تشکیل شده است. این چاله‌ از هزاران متر رسوب از پرمین تا نئوژن پر گشته است، چین‌های رسوبی زاگرس به‌صورت دگر شیب رسوبات پالئوزوئیک مسطح را می‌پوشاند که شبیه قسمت مرکزی و شمال ایران و عربستان مرکزی است.

این رسوبات در قسمت فوقانی از تشکیلات نمک‌دار از جمله اینفراکامبرین است. مطابق نظر اشتوکلین به‌احتمال زیاد سطح مسطح عربستان که به‌سوی شمال‌شرقی به‌صورت ریشه‌ای نفوذ کرده است در قسمت زیرین این منطقه نیز ادامه دارد. کلیه‌ی این ردیف‌ها در آخرین مرحله‌ی کوهزایی آلپی چین خورده‌اند (فاز پلیو پلیوستسن). البته این چین‌خوردگی در امتداد شمال‌غربی و جنوب‌شرقی است و کلیه‌ی طبقات آن از اینفراکامبرین تا میوسن به‌صورت یک واحد تکتونیکی و ساختمانی است.

ژئومورفولوژی

ریشه لغوی

ژئومورفولوژی علم شناسایی اشکال ناهمواریهای زمین است ، این واژه از زبان یونانی گرفته شده و از سه جز Geo به معنی زمین ، Morphe به معنی شکل و Logos به معنی شناسایی ترکیب یافته است.

دید کلی

ژئومورفولوژی جدید بیشتر مبتنی بر مقایسه سیستماتیک اشکال ناهمواریها و نهشته‌هایی است که موجب تعیین سن آنها می‌گردد و همچنین تعیین اشکال اولیه و اصلی ناهمواریها و بالاخره شناسایی فرآیندها و محیط موورفوکلیماتیک هنگامی که ناهمواریها را بوجود آورده‌اند، مورد توجه می‌باشد.


همچنین ژئومورفولوژی از مطالعات آماری برای بررسی اشکال ناهمواریها بهره می‌گیرد و سعی دارد در تحول ناهمواریهای زمین علیرغم پیچیده بودن مساله دینامیک طبیعت ، سهم فرآیندهای مختلف ناشی از آب و هوا و پوشش گیاهی و ماهیت سنگها و ساخت زمین و تغییر شکلهای تکتونیکی و میراث مراحل اولیه تکامل را از نظر دور ندارد.

تاریخچه

این علم از دیرباز به وسیله جغرافی دانان یونانی بی‌آنکه عنوان مشخصی داشته باشد شناخته شده بود و بعدها در دوره رنسانس ، لئوناردو داوینچی و برنارد پالیسی در گسترش آن پیش قدم شدند. لئورناردو واوینچی در یادداشت‌های خود از روابط مهمی که بین ابعاد دره‌ها و رودخانه‌ها وجود دارد سخن می‌گوید و در قرن نوزدهم ژئومورفولوژی یکی از شاخه‌های سیستماتیک علوم مربوط به زمین می‌گردد.

سیر تحولی و رشد

• کاربرد ژئومورفولوژی در اوایل قرن 19 بوسیله مهندسین هیدرولیک که مامور ایجاد کانالهای آبی و تنسیق رودخانه‌ها بودند، مورد توجه قرار گرفت و ژئومورفولوژی دینامیکی نیز در تنظیم طرحهای ایمنی و حفاظت راه‌ها مورد توجه مهندسین عمران ناحیه‌ای واقع شد، از جمله مهندس سورل در سال 1872 تئوری جدیدی در مورد چگونگی تحول و تکامل و دگرگونی رودخانه‌ها ارائه داد. و مهندس دوس آب شناس معروف در سال 1841 مفهوم نیمرخ متعادل رودخانه‌ها را بیان داشت.
  
  
• جنگل‌ انان نیز به نوبه خود دریافتند که در جهت مبارزه علیه فرسایش خاک به وسیله سیلابها می‌توان از علم ژئومورفولوژی کمک گرفت و به همین منظور در قرن نوزدهم درخت کاری حوضه‌های سیلابی متداول گردید.
  
  

• پژوهش‌های علمی ژئومورفولوژی از اواخر قرن 18 آغاز گردیده بود و سوسور اهل ژنو ضمن بررسی یخچالها و اشکال نهشته‌های یخچالی دریافته بود که گسترش یخچالها در گذشته فوق العاده بیشتر از عصر حاضر بوده است : مطالعات نامبرده درقرن 19 به وسیله یک سوئیسی دیگر به نام آگاسیز دنبال شد.
  
  
• زمین شناسان نیز به نوبه خود در جهت تعیین تاریخ زمین شناسی ، تحول ناهمواریها را مورد توجه قرار داده‌اند. چنانچه در اواخر قرن 18 هوتون مبتکر این روش بوده و تحقیقات نامبرده چند سال بعد به وسیلهپلیفر و جیکی و لئیل تعقیب شده است. در اواسط قرن 19 زمین شناسان انگلیسی اولین کسانی بودن که مفهوم پیدایش دشتگون را بیان داشته‌اند.
  
  
• در کشور فرانسه ژنرال دولانوئه و مارژری که اولی توپوگراف و دیگری زمین شناس بود، اشکال کلاسیک ناهمواری ژورایی را با توجه به ساختهای چین خورده آن بررسی کرده‌اند و در سال 1888 کتال جالبی تحت عنوان مقدمه‌ای بر ژئومورفولوژی به چاپ رسانیده‌اند.
  
  
• در اتازونی ، کشف قسمتهای نیمه خشک غرب به پوول اجازه داد که ضمن بازبینی زمینی کیفیت تخریب رودخانه‌ای را در کانیون کلرادو تجزیه و تحلیل کند، و همچنین ژیلبرت در این زمینه مکانیزم آبهای جاری را تعیین کرده و ماک جی نیز نقش آبهای جاری سفره‌ای شکل را بررسی نموده است.
  
  
• این قبیل بررسی‌ها بعدا به وسیله ویلیام موریس داویس تئوریسین معروف تکمیل گردیده و نامبرده تئوری معروف سیکل فرسایش را پیشنهاد می‌کند و با ارائه این تئوری ، ژئومورفولوژی وارد مرحله جدیدی می‌شود و داویس شخصیت علمی جهانی پیدا می‌کند.

قلمرو ژئومورفولوژی

در مطالعه ناهمواریهای پوسته جامد زمین می‌توان سه ناحیه به شرح زیر تشخیص داد:

• زمین‌هایی که در آب فرو رفته‌اند (اعماق دریا‌ها و دریاچه‌ها).
• زمین هایی که خارج از آب هستند یعنی خشکیها.
• ناحیه تلاقی این دو یعنی ساحل که خود قلمرو ویژه‌ای است.

انواع ژئومورفولوژی

• ژئومورفولوژی ساختمانی :
  ژئومورفولوژی ساختمانی از ماهیت سنگها و طرز قرار گرفتن آنها و پدیده‌هایی که از عمل تکتونیک (مانند خمیده گیهای طبقات ، شکستگیها ، چین‌ها و...) حاصل می‌شود ، بحث می‌کند که می‌توان گفت قسمت عمده شکل گیریهای پوسته زمین به وسیله این علم شناخته می‌شوند.
  
  
• ژئومورفولوژی فرسایشی : گروه دیگر مانند آبهای جاری ، باد ، یخچالها که موجب کنده کاری ناهمواریها گشته و کم و بیش موجب تخریب و از بین رفتن آنها می‌گردند، مطالعه این گونه عوامل ، ژئومورفولوژی فرسایشی را تشکیل می‌دهد که گاهی به آن با کمی تفاوت در معنی عبارت ژئومورفولوژی دوره‌ای اطلاق می‌شود

ارتباط ژئومورفولوژی با سایر علوم

بین ژئومورفولوژی و سایر علوم ازجمله خاک شناسی ، هیدرولوژی و اکولوژی و آب و هوا شناسایی روابط بسیار نزدیک وجود دارد. زیرا عوامل این قبیل علوم بیشتر در سطح زمین موثرند. به علاوه مطالعات ژئومورفولوژی یک ناحیه با دانستن اطلاعات حاصله از علوم ذکر شده آسانتر می‌گردد.

نقشه ساده زمین شناسی ایران (بر پایه سن)

نقشه ساده زمین شناسی ایران
(بر پایه سن)
Simplified Geological Map of Iran(based on age)
based on the 1:1,000,000 geological map and gsi analyses

راهنمای نقشه

نوزیستی Cenozoic
میانه زیستی Mesozoic
دیرینه زیستی Paleozoic
پیش از کامبرین Protrozoic

فسیل شناسى

اصطلاح پالئونتولوژى (Paleontology) اولین بار توسط شخصى به نام دوکروته دوبلن ویل در سال 1825 میلادى بکار رفت . اما عملا از سال 1834 میلادى بود که فیشرفن والدهایم آن را براى اولین بار در نوشته هاى زمین شناسى وارد نمود . کلمه پالئونتولوژى که در کتابهاى فارسى ، دیرینه شناسى و یا فسیل شناسى ترجمه شده ، ریشه اش از چند کلمه گرفته شده است که عبارتند از : Paleontology = Palaios + Ontos + Logos ( دیرینه شناسى = دیرینه و قدیمى + موجود زنده + بررسى و تحقیق) منظور از دیرین شناس و یا فسیل شناس (Paleontologist) شخصى است که به مطالعه و بررسى فسیل ها مى پردازد و سعى مى کند تصویر زندگى و حیات در گذشته را بازسازى نماید و تحولات گیاهان و حیوانات اطراف ما را آشکار سازد . . دیرینه شناسى مجموعه اى مهیج است که موضوع را از علم زیست شناسى گرفته و در آن راستا رشد و توسعه یافته است و محدوده زمانى آن از 3500 میلیون سال قبل یعنى طى مدتى که حیات در روى زمین توسعه و پیشرفت داشته است را در بر مى گیرد . دیرینه شناسى رشد ، توسعه ، تحول ، و تکامل حیات را مشخص مى سازد و به زمین شناس کمک مى کند که سنگها را در گروه ها و طبقات خاص قرار دهد . دیرینه شناسى نه تنها به دنبال علت انقراض معمولى یک گونه است بلکه به دنبال دلیل انقراض هاى دوره اى که در گذشته رخ داده و موجب از بین رفتن تقریبا تمامى موجودات از دنیاى حیات شده است ، مى باشد . دیرینه شناسى محیط هایى را که موجودات فسیل شده در آن مى زیسته اند را بازسازى مى کند و با استفاده از مبانى و اصول بیوفیزیک در مورد اسکلت هاى فسیل شده علل و دلایل شکل گیرى و الگو و خصوصیات اسکلتى را بیان مى کند . با پیشرفت فهم و ادراک از علم دیرینه شناسى ، زیر تقسیمات بسیارى براى آن بوجود آمد . به عنوان مثال دیرینه شناسى گیاهىpaleobotany) که به مطالعه و بررسى فسیل هاى گیاهى مى پردازد . ( در حالى که دیرینه شناسى جانورى(paleozoology)، فسیل هاى جانورى را مورد بحث و بررسى قرار مى دهد ( البته اصطلاح پالئوزولوژى عموما مورد استفاده قرار نمى گیرد و بجاى آن پالئونتولوژى را بکار مى برند ) . مطالعه فسیل هاى کوچک که اغلب نیاز به میکروسکپ دارد به عنوان فسیل شناسى میکروسکوپى یا میکروپالئونتولوژىMicro Paleontology) شناخته مى شود . ( در میکروپالئونتولوژى ، یک شاخه ویژه گیاهى وجود دارد که به فسیل گرده و دانه گرده توجه دارد و از آن تحت عنوان پالینولوژى (Palynology) نام برده مى شود . شاخه دیگر این علم به بررسی فسیل های بزرگ می پردازد که به نام ماکروپالئونتولوژی (Macropaleontology) خوانده می شود. این علم خود به گروه فسیل شناسی بیمهرگان و مهره داران تقسیم می شوند.

آتشفشان

 آتشفشان ها

 

تعریف : آتشفشانها، مکانهایى هستند که به علل مختلف فیزیکى و تکتونیکى مواد مذاب درونى زمین را به شکل گدازه‌هاى آتشفشانى، مواد پیروکلاستیک و گازها از خود خارج و امکان راهیابى آنها را به سطح زمین مى‌دهند. یک انفجار آتشفشانى مى‌تواند همراه با خروج قطعات سنگى جامد، مواد مذاب و گازهاى آتشفشانى باشد. بطور معمول هر یک از ما با شنیدن نام آتشفشان، گدازه‌هاى آتشفشانى سیال و روان را به خاطرمى‌آوریم که با حرکت خود هر چیزى را در روى سطح زمین به کام خود مى‌کشد. عواملى همچون غلظت ماده مذاب سیال، میزان گازها، شیب سطح زمین و سرعت سرد شدن بر روى میزان سرعت حرکت گدازه‌ها تأثیرگذار مى‌باشند. یک فوران آتشفشانى قادر است ستونى از مواد مختلف را تا ارتفاعى حدود 19 کیلومتر (در بالاى قله آتشفشان) به بیرون پرتاب نماید و منجر به تشکیل یک ابر آتشفشانى گردد. در 15 سال اخیر بیش از 80 فروند هواپیماى تجارى در اثر برخورد با ابرهاى آتشفشانى صدمه دیده‌اند. خاکسترهاى آتشفشانى حاصل از یک فوران قادرند تا منطقه وسیعى در اطراف خود را بپوشانند و این وسعت گاه تا 35000 کیلومترمربع را نیز دربرمى‌گیرد.

 

تصویر 1- ابرهاى آتشفشانى بر فراز ام تى پیناتوبو (فیلیپین) ،1991

 

گازهاى آتشفشانى به صورت مستقیم مى‌توانند بر روى سلامتى انسانها تأثیرگذارند و یا با تسهیل در ایجاد بارانهاى اسیدى مشکلاتى را ایجاد نمایند. جریانهاى مواد پیروکلاستیک، زمین لغزشهاى حاصل از آتشفشانها، جریانهاى گلى (Lahars) از جمله پدیده‌هاى مخربى مى‌باشند که با وقوع آتشفشانها همراهند. در هر سال تقریباً 50 فوران آتشفشانى در جهان رخ مى‌دهد. خطرهاى ناشى از یک آتشفشان خاص، بستگى به نوع عملکرد، نوع ماگما و نیز جایگاه زمین شناسى و جغرافیایى آن دارد.  نظیر زمین لرزه ها، پراکندگى و عملکرد آتشفشان ها توسط شکل هندسى صفحات تکتونیکى کنترل مى شود و آتشفشان ها در سه خاستگاه تکتونیکى دیده مى شوند. در درجه نخست تمرکز آنها در مناطق بین صفحات تکتونیکى بسیار زیاد است. نزدیک به 80% آتشفشان هاى فعال در مناطق فرورانش یعنى جایى که صفحات تکتونیکى توسط صفحة دیگر به زیر مى روند واقع اند. آتشفشان‌هاى واقع در منطقة فرورانش انفجارى ترین نوع هستند. مهمترین نوع این آتشفشان ها استراتوولکانو و آتشفشان مرکب است. نوع دوم، آتشفشان هاى ریفتى مى باشند و در جایى که صفحات از یکدیگر دور مى شوند، رخ مى دهند. این نوع آتشفشان ها با انفجار کمترى همراهند و در کف اقیانوس ها واقع مى شوند. نوع سوم، آتشفشان هاى نقطة داغ (Hot spot)  مى باشند که در مرکز صفحات جایى که پوسته ضعیف بوده و اجازة نفوذ مواد مذاب از درون زمین داده مى شود ایجاد مى شوند. در حدود 80% آتشفشان‌هاى فعال روى زمین در منطقة حلقة آتشین قرار گرفته اند.

 

 در کشور ما عظیم‌ترین فعالیتهاى آتشفشانى مربوط به دوره ائوسن مى‌باشند که در سه منطقه جغرافیایى، ایران مرکزى (ارومیه – دختر)، البرز و بلوک لوت توسعه دارند. اما از دیدگاه کاربردى آتشفشانهایى فعال شمرده مى‌شوند که در دوران کواترنر فعالیتى را از خود نشان داده باشند. مهمترین این آتشفشانها در ایران خصوصیاتى مانند خروج بخار آب، گازهاى گوگردى را در مرحله گوگردزائى نشان مى‌دهند. البته براى اینکه مشخص گردد که آتشفشانى پتانسیل فعالیت مجدد را نشان مى‌دهد یا نه مطالعات جامعى مورد نیاز است. چنین آتشفشانهائى باید بصورت مداوم تحت بازرسى و کنترل باشند. گروه زمین شناسى مهندسى سازمان زمین‌شناسى کشور، طرح کنترل و مطالعات ادوارى آتشفشانهاى با قابلیت فعالیت را در دستور کار خود قرار داده و مطالعه منظم در مورد فعالیت دماوند در این گروه از مدتى پیش آغاز گردیده است.       

 

آتشفشان هاى منفرد

بسیارى از افراد فکر مى کنند که آتشفشان ها از یک دودکش مرکزى از یک منطقه نظیر یک کوه بلند فوران مى کنند. اکثریت فعالیت آتشفشان ها نزدیک به مرکز صفحات زمین ساختارى اتفاق مى‌افتد. همچنین بیشتر آتشفشان ها روى مناطق فرورانش قرار گرفته اند و معرف مکان هایى هستند که ماگماها در عمق در اثر ذوب شدن ورقه (slab) لیتوسفر اقیانوسى یا با ذوب لیتوسفر فوقانى یا استنوسفر در حال فرورانش به سمت بالا صعود مى کنند. مجاورت با یک منطقة فرورانش، معرف یک منطقة آتشفشانى است، همین طور احتمال زمین لرزه و خطرهاى همراه با آن، در این ناحیه وجود دارد.

آتشفشان ها توسط نوع ساختمانى که تشکیل مى دهند، رده بندى مى شوند. ساختمان آنها معمولاً منعکس کنندة نوع مواد آتشفشانى است که فوران مى کند و اغلب نوع جایگاه تکتونیکى نیز از روى آن مشخص مى شود. این ویژگى ها تا حد زیادى در تعیین نوع فوران از چنین آتشفشان هایى که در آینده احتمال آن داده مى شود، کمک فراوانى مى کنند.

زمین شناسى پزشکى

    زمین شناسى پزشکى ، مطالعه اثر زمین و عوارض آن برروى سلامت انسان ، حیوان و گیاه است . از گذشته دور تاثیر عواملى چون آب و هوا ، میزان رطوبت ، دما و ارتفاع و دیگر عوامل محیطی برروى، انسانها شناخته شده است. این علم دانشى میان رشته اى است که به تبعات دیگر شاخه هاى مختلف علوم چون بیولوژى ، شیمى ، فیزیک ، ریاضیات،آمار ، کشاورزى ، آب و هوا شناسى ، مینرالوژى ، ایمونولوژى ، اپیدمیولوژى ، پاتولوژى و پزشکى جغرافیایى مى پردازد. بررسى و تفحص در هرشاخه از این علم، دنیاى وسیعى ازاجزاء بهم پیوسته ومرتبط با کل را به ما مى نمایاند .با کشف قوانین حاکم بر این ارتباط ، به ماهیت کلى هدف زمین شناسى پزشکى مى رسیم که این هدف همان شناخت عوامل ژئوژنیک و تأثیر بر سلامت موجودات زنده است .

همانگونه که پوسته زمین از عناصر مختلف تشکیل یافته است اعضاء و اندام هاى موجودات زنده نیز از عناصر مختلف بوجود آمده اند. براى مثال بیش از 99 % وزن اندام هاى انسانى از 6 عنصر اکسیژن ، کربن ، هیدروژن ، نیتروژن ، کلسیم و فسفر تشکیل یافته است . برپایه مطالعات انجام شده دو گروه اصلى از عناصر اهمیت ویژه اى درسلامت و بهداشت انسان دارند . گروه اول ، عناصر ضرورى و حیاتى شامل آهن ، منیزیم ، پتاسیم ، کلسیم ، روى ، مس ، یّد ، سلنیم ، فلورئور است . گروه دوم شامل عناصرى است که در مقادیر بسیار کم ، اثرات فیزیولوژیکى زیان­آورى ایجاد می­نمایند که عبارتند از کادمیم ،آلومینیوم ، ارسنیک ، سرب ، جیوه و برخى از ترکیبات اورانیوم.

بنابراین فرآیندهاى بیولوژیک ، این عناصر را براى انجام وظایف بیوشیمیایى خاص و ضرورى براى ادامه حیات بکار مى گیرند.برخى از این عناصر، نقش مهمى در متابولیسم عادى وعملکردهاى فیزیولوژیک درانسان دارند مثلاً کلسیم ، فسفر، فلوئور ومنیزیم نقش مهمى در عملکردهاى ساختارى استخوان و غشاء سلولى دارند. برخى از این عناصر مثل روى، مس ، سلنیم ، منگنز و مولیبدن ، از اجزاء ضرورى آنزیم ها بوده ویا به عنوان حامل آهن براى لیگاندها در متابولیسم عمل مى نماید . گروهى نیز همانند یّد و کروم ، در ساختار اصلى هورمون ها شرکت دارند . بنابراین عناصر در چرخه طبیعى حیات از طریق خاک ، آب و گیاه وارد سیستم بدن موجودات زنده مى شوند .

 ژئومدیسین یا زمین شناسى پزشکى شاخه اى از زمین شناسى زیست محیطى است که به بررسى ارتباط بیماریها و درمان آنها با وضعیت زمین شناسى مى پردازد . از سالها پیش دانشمندان ایرانى چون زکریا رازى و ابوعلى سینا به ارتباط بوم و زمین با بیماریهاى مختلف پى برده بودن براى مثال ابوعلى سینا در کتال قانون چنین عنوان نموده است : " بدان که هر یک از فصول در هر منطقه اى از مناطق زمین نوعى بیمارى بر مى انگیزد " علاوه بر دانشمندان ایرانى محققین دیگرى از سایر ممالک به بررسى این آثار پرداخته اند و برخى نیز بدون داشتن دانش ژئومدیسین فقط شاهد و ثبت کننده ارتباط بیماریها با وضعیت زمین بوده اند از جمله مى توان به مارکوپلو سیاح مشهور ایتالیایى اشاره نمود که درباره مرگ مرموز اسبهاى اروپایى در منطقه اى از چین مى نویسد پس از گذشت چند قرن علت مرگ را وجود سلنیوم زیاد خاک دانشته اند . امروزه دانشمندان علل بسیارى از مرگ و میرهاى و مسمومیت هاى منطقه اى را در خصوصیات زمین پى مى جویند . بشر از دیرباز سعى در مقابله و کاهش خسارات ناشى از حوادث غیرمترقبه جهانى داشته است از جمله این حوادث مى توان به پدیده هاى زمین شناختى چون زمین لرزه ، آتشفشان ، رانش ها و لغزش ها ، سیل و توفان اشاره نمود . علاوه بر این بسیارى از بیماریهایى که در مناطق مختلف بصورت اپیدمى شایع مى گردند و بسیار خطر آفرین بوده به نحوى مربوط به پدیده ها و وضعیت زمین شناختى منطقه مى باشند براى مثال مواد سوزان آتشفشانها علاوه بر کشندگى سریع سبب آزاد شدن گازهاى سمى خطرناک در گستره و سیع ( بیش از 10000 کیلومتر مربع ) مى شود که این گازها سبب ایجاد بیماریهاى ریوى و متاسیون هاى پوستى و ... مى باشند و یا خروج گازهاى سمى و آزاد شدن مواد راسب و ایجاد ترکیبات فرار در حین زمین لرزه سبب مسمومیت هاى شدید در منطقه ( معادن ) مى شود ، علاوه بر آن به سبب ایجاد شرایط احیا و فساد بافتهاى حیوانى احتمال آلودگى آبهاى سطحى و زیر زمینى به شدت افزایش مى یابد .

در مجموع زمین لرزه مى تواند سبب بر هم خوردن نظم اکولوژیکى در یک منطقه مى گردد بصورتیکه اولاً گازهاى سمى امکان راهیابى به سطوح فوقانى زمین و یا حتى جو را پیدا مى کنند و در ثانى لایه هاى محصور سمى ( لایه هاى سرب ، جیوه ، سیانور ارسنیک امکان مجاورت آبهاى زیرزمینى را پیدا مى نمایند بنابراین احتمال تغییر شیمى آبهاى زیر زمینى به شدت افزایش مى یابد . در پدیده خشکسالى ابتدا سطح آب زیر زمینى کاهش یافته که این عمل سبب تغییر منطقه غیر اکسیدان با اسباع کامل به منطقه اکسیدان با اشباع متفاوت مى گردد تغییرات میزان اکسیداسیون سبب تبدیل مواد نامحلول به مواد محلول در آب مى گردد ( تبدیل سولفید به سولفات ) این مواد در آب حل گشته و با استخراج و مصرف آن جان انسانها به خطر مى افتد مانند حادثه غرب سنگال که در اثر برداشت به رویه آب میزان ارسنیک در آبهاى زیرزمینى بشدت افزایش یافت .

در مجموع پدیده هایى چون :

 1- راهیابى باطله هاى مواد معدنى سمى بر اثر استخراج و انبارش آنها به آب زیرزمینى و شبکه هیدروگرافى .

 2- راهیابى باطله هاى مواد معدنى بر اثر تغییر سطح اساس سفره ( در سیل و خشکسالى ) .

 3- تبدیل مواد سمى نامحلول به محلول ( در خشکسالى)

 4- آزاد شدن گازهاى سمى در هنگام زمین لرزه .

 5- انتشار مواد سمى بر اثر آتشفشانى .

 6- شیوع بیماریهاى بومى على الخصوص مسمومیتها و کمبودهایى که اکثراً متاثر از شرایط زمین شناسى منطقه است .

 7- آلودگى هاى میکروبى و شیمیایى آب بر اثر عدم فیلترهاى طبیعى . همگى از جمله مواردى هستند که لزوم بررسیهاى زمین شناسى را در امور بهداشتى یک ناحیه گوشزد مى نمایند .

 بنابراین براى پیشبرد هر چه بهتر و رسیدن سریعتر اهدافیکه سلامتى جامعه را حفظ مى نماید مطالعات زمین شناسى زیست محیطى در گستره ایران زمین امرى ضرورى به نظر مى رسد .

گنبد نمکی گچین

در جنوب ایران و در جزیره های خلیج فارس ، بیش از ۱۱۵ گنبد نمکی و یا دیاپیر نمکی وجود دارد که مجموعه سنگهای آنها را سازند هرمز معرفی کرده اند سالیان درازی است که درباره آن سخنها گفته شده و نوشته ها به رشته تحریر کشیده شده است .
در فرهنگ چینه شناسی بنوشته اشتوکلین ( ۱۹۶۸) برای معرفی سازند هرمز چنین آمده است : ” سنگ نمک ، گچ و بلوکها و توده های از ریخت افتاده ای در هر اندازه ممکن شامل مواد رسوبی مانند آهکهای نازک لایه بدبو ، دولومیت چرت دار قهوه ای ، ماسه سنگ قرمر ، شیل های رنگین ، رسهای بر جای مانده و سنگهای آذرین نظیر دولریت اپیدوتیتیزه ، بازالت ، کوارتز پورفیر ، ریولیت ، کراتوفیر ، تراکیت و غیره است “.
در کوه گچین بصورت بسیار آشکار ردیف تبخیری رسوبی و آتشفشانی وجود دارد که دارای پیوند های بنیادی و ردیف چینه ای مشخص می باشند و بخوبی می توان چینه شناسی سازند هرمز را باز سازی کرد .
برای اغلب محققان علوم زمین مکانیسم پیدایش گنبد ها و تنوع سنگ شناسی آن مطرح و تا کنون گزارشات و مطالب فراوانی راجع به گنبد های نمکی به چاپ رسیده است .
بعلت اهمیت و جایگاه ویژه گنبدهای نمکی جنوب ایران و از طرفی شناخت ویژگیهای لیتولوژیکی ، ساختاری و مورفولوژی گنبد های نمکی و منابع معدنی با ارزشی که در گنبد ها یافت می شود سوژه پایان نامه را برروی گنبد نمکی گچین متمرکز و هدف شناخت ویژگیهای لیتولوژیکی ، ژئوشیمی و پترولوژی سنگهای آذرین و دگرگونی و منابع معدنی آن میباشد .

جکیده:

گنبد نمکی گچین یکی از گنبد های نمکی سازند هرمز در جنوب ایران است که در ۳۵ کیلومتری غرب بندرعباس واقع شده است . از لحاظ ژئومورفولوژی ۵ بخش مختلف در این گنبد شناسائی شده است ، بطور کلی گنبدی پست و فروافتاده می باشد که توده های آذرین در بخش میانی آن تجمع پیدا نموده و علت برجسته ماندن این توده ها و همچنین نیم حلقه شمالی گنبد انحلال نمک در کنار آنهاست .
انحلال نمک همچنین باعث در هم ریختگی این سازند شده است بطور یکه بنظر میرسد همه اجزاء سازند هرمز از جایی کنده شده و بهمراه نمک بالا آمده اند ، با مطالعات اخیر مشخص شده است که میان اجزاء مختلف سازند هرمز ارتباط تنگاتنگی وجود دارد و همه این رسوبات متعلق به یک محدوده زمانی مشخص و یک حوضه هستند.
در سازند هرمز ۴ بخش مشخص دیده می شود :
الف) نمک الوان که به کانیها و سنگهای مختلف آلوده است ، این بخش حدود ۵۰ متر ضخامت دارد
ب) تناوب شیل و ماسه سنگ و مارن و کمی آهک که شنان دهنده رخساره تخریبی بعد از رسوب نمک است .
ج) آهک تیره رنگ بد بو ، تیغه ای و آلگ دار که حاوی فسیل می باشد و در سراسر گنبد نمکی گچین بصورت یک طبقه کلیدی قابل ردیابی است . این طبقه گاهی اوقات مستقیما روی نمک می نشیند
د) توف های سفید رنگ و ماسه سنگهای خاکستری بهمراه بین لایه هائی از شیل و آهک های صورتی رنگ ، سنگهای آذرین درونی و بیرونی اسیدی و بازیک نظیر دیاباز ها ، گابرو ها ، بازالت های دگرگون شده ، آندزیت ، داسیت ، تراکیت ، ریولیت ، توف ریولیتی ، مونزونیت ، گرانودیوریت ، گرانیت و سنگهای دگرگونی نیز به همراه واحد های رسوبی دیده می شود .
سنگهای درونی و بیرونی بازیک بشدت دگرسان شده اند و اغلب اثرات کانیهای اولیه را از دست داده و تبدیل به مجموعه  کانیهای اپیدوت ، کلریت ، کانیهای رسی شده است .
ماگمای مادر این سنگها احتمالا یک ماگمای آلکالن بازالتی بوده و بنظر میرسد که قدیمی تر از ماگمای اسید باشد . نفوذ ماگمای بازیک در یک ریفت قاره ای که زمانی محل ته نشینی رسوبات تبخیر ی و تخریبی بوده باعث ذوب پوسته قاره ای شده و همین حادثه موجب تولید ماگمای اسیدی شده است . سنگهای آذرین بیرونی و درونی اسید به سه بخش تقسیم شده است :
۱)    توف و توفیت های زیر دریائی
۲)    گنبد های ریولیتی
۳)    توده  های گرانیتی
وجود گچ ، نمک و قطعاتی از سنگهای کربناته در توف ریولیت ها و گذر تدریجی این توف ها به ماسه سنگ  نشانه همزمانی تشکیل رسوبی ها و حضور ماگمای اسیدی در حوضه است .
زمانیکه فعالیت آتشفشانی در دریای کم عمق حوضه به اوج خود رسیده است ، هنوز رسوبات مراحل دیاژنز را نگذارنده بوده اند ، زیرا پرتابه های این مواد در رسوبات دیده می شود .
بخشی از آتشفشانیها به سطح رسیده و فوران نموده اند و بخشی دیگر در قسمت های زیرین قرار گرفته و تدریجا متبلور شده و گرانیت ها را بوجود آورده است . با توجه به آنالیز های ژئوشیمیائی ، هر سه گونه این سنگها در خانواده ماگما های گرانیتی قرار دارند تقریبا ۷۰ درصد  سنگهای آتشفشانی اسیدی دارای ترکیب ریولیتی ، ۲۰ درصد تراکیتی ، ۵ درصد داسیتی و ۵ درصد آندزیتی هستند .
ماگمای مادر این سنگها دارای ترکیب گرانیتی و در سری کالکوآلکالن تا آلکالن قرار می گیرد . مقدار درصد بالای K2O نشان می دهد که این سری غنی از پتاسیم بوده است .
توده های نفوذی بیشتر دارای ترکیب گرانیتی هستند اما به مقدار کم گرانودیوریت ، مونزونیت ، سینیت و دیوریت بصورت دایک دیده می شود ، این سنگها هم در سری کالکوآلکالن قرار می گیرند .مقدار Al2O3  این سنگها بیش از ۱۲ درصد است و طبق تقسیم بندی شاند این سنگها پر آلومینوس می باشند .
ماگمای مادر این سنگها نیز مشابه ریولیت ها در سری کالکوآلکالن قرار دارد و مقدار درصد K2O از Na2O  بیشتر است . تاثیر حرارتی این توده ها بر سنگهای اطراف نشان می دهد که این توده ها حداقل با یک اختلاف زمانی بعد از فعالیت آتشفشانی و بعد از دیاژنز رسوبات شروع به تبلور نموده اند .
عامل دگرگونی درگبند ها ، می تواند حاصل حرارت تبلور توده های نفوذی و یا حرارت حاصل از اصطکاک ساقه نمک و دیاپیر با سنگهای همبر خود باشد .
دگرگونی های همبری بیشتر هورنفلسی هستند و دگرگونی فراگیر گنبد که در حد رخساره آلبیت اپیدوت هورنفلس تا هورنبلند هورنفلس می باشد شیستوزیته و برگواری ندارند .

ژئوتوریسم چیست

ژئوتوریسم گردشگرى آگاهانه و مسئولانه در طبیعت با هدف تماشا و شناخت پدیده ها و فرآیندهاى زمین شناختى و آموختن نحوه شکل گیرى و سیر تکامل آنهاست.

نکاتى که در این تعریف باید مورد توجه قرار گیرند:

آگاهانه:

یک ژئوتوریست با هدف مشخص و برنامه قبلى به یک منطقه مسافرت مى کند. در واقع او مى داند که از این بازدید چه انتظارى دارد و چه خواهد دید او از موضوع مورد بازدید شناخت کلى دارد.

مسئولانه:

ژئوتوریست به ارزش وحساسیت پدیده هاى زمین شناختى آگاه است. و در هنگام استقرار در منطقه و بازدید از وارد نمودن هرگونه آسیب به آنها و طبیعت بیرون خوددارى کرده ود یگران را نیز از این کار باز مى دارد .

طبیعت فعالیت هاى ژئوتوریستى در محیط طبیعى انجام مى شود .بازدید از موزه هاى علوم زمین به تنهایى نمى تواند یک فعالیت ژئوتوریسمى باشد و بیشتر یک فعالیت تکمیلى در کنار ژئوتوریسم به حساب مى رود. البته بازدید از سایت هاى فسیلى در شمار فعالیت هاى ژئوتوریسمى به حساب مى آید. پدیده هاى زمین شناختى حاصل عملکرد فرایندهاى گوناگونى است که در طول تاریخ زمین شناختى وزمین ریخت شناسى(ژئوموروفولوژیک) موضوع مورد علاقه وتوجه ژئوتوریسم است.

آموزش:

 یکى از اهداف ژئوتوریسم آموزش مفهوم هاى پایه علوم زمین به همگان به ویژه کودکان ونوجوانان است آشنایى با پدیده هاى زمین شناختى و ارزش آنها موجب احساس نزدیکى بیشتر با زمین وطبیعت و افزایش حس مسئولیت فردى واجتماعى افراد نسبت به حفاظت از این پدیده ها خواهد شد . پیش از این به دلیل نو بودن موضوع ژئوتوریسم عدم ارائه تعریف دقیق از آن و نبود منابع ومستندات تدوین  شده این نوع گردشگرى (بوم گردى) در نظر مى گرفتند.حقیقت این است که هر دو رشته گردشگرى (ژئوتوریسم و اکوتوریسم ) زیرمجموعه اى از توریسم وابسته به طبیعت Nature) (based tourism  به شمار رفته و زیرشاخه یکدیگر نیستند. تفاوت بزرگ این دو این است  که اکوتوریسم بیشترین توجه را به موجودات زنده ومحیط هاى زندگى (گیاهى وجانورى) معطوف مى دارد (همانگونه که نام آن وارتباطش با اکوسیستم و اکولوژى آن بر مى آید). اما ژئوتورییسم به پدیده هاى زمین شناختى وزمین ریخت شناسى پرداخته و در واقع با طبیعت بیجان وسیر تحولى آن سروکار دارد .حتى در مواردى که ژئوتوریسم موضوع فسیل ها را مورد نظر قرار مى دهد-به یک موجود اکنون غیر زنده - یا سنگ(سنگواره)توجه کرده است هر چند که این سنگ خواستگاه زنده داشته است. البته موضوع سنگواره ها پل ارتباطى بین دانش زمین شناسى، زیست شناسى و آب وهوا شناسى دیرین است.

براى جداسازى ژئوتوریسم واکوتوریسم مثال زیر مى تواند تفاوت ها را به روشنى بیان نماید:

رشته هایى مانند کوه نوردى تپه نوردى از زیرمجموعه هاى اکوتوریسم هستند اما هدف وفعالیت اکوتوریسم ها و ژئوتوریست ها در این بخش از طبیعت انجام مى دهند یکسان نیست .براى یک ژئوتوریست ، هدف کوهنوردى یا تپه نوردى نیست و سفر به اینگونه جاها براى شناخت ومطالعه خود پدیده (کوه ، تپه، دره و...)و چگونگى پیدایش وساختار آن است. این در حالى است که یک اکوتوریست براى کوهنوردى ورزشى یا تفریحى، بازدید از چشم اندازها وتماشاى گیاهان و جانوران هدف هایى این گونه ،‌ به طبیعت سفر مى کند.

به طور کلى ژئوتوریسم نوعى گردشگرى طبیعى بر پایه دانش زمین شناسى است .

راس داولینگ  و دیوید نیوسام در کتاب ژئوتوریسم (2006) آشکارا ژئوتوریسم را گردشگرى زمین شناختى و (نه گردشگرى جغرافیایى) دانسته اند. همچنین در خلال نخستین کنفرانس جهانى ژئوتوریسم (فریمانتل استرالیا 2008) در روز پایانى کنفرانس ، گفتگوهاى پردامنه اى در مورد پیوستگى ژئوتوریسم با دانش زمین شناسى و جغرافیا بین کارشناسان و شرکت کنندگان پیش آمد که پس از پایان دیدگاه هاى گوناگون دانش زمین شناسى از آن رو که فرآیندها و پدیده هاى زمین شناختى بیشتر و گسترده ترى را در مقایسه با جغرافیا (ژئومورفولوژى/ زمین ریخت شناسى) زیر پوشش مى گیرد،‌ به عنوان پیوسته ترین رشته علمى با زمین ریخت شناسى ) زیر پوشش مى گیرد،‌ به عنوان پیوسته ترین رشته علمى با ژئوتوریسم پیشنهاد شد. همچنین همگان به این هماهنگى رسیدند که تعریف پیشین ژئوتوریسم از سوى انجمن ملى جغرافیاى آمریکا(نشنال جئوگرافى) با آنچه اکنون در دیگر جاهاى جهان به کار مى رود یکسان نبوده و نمى تواند به عنوان مفهوم ژئوتوریسم به کار رود. این تعریف تنها در آمریکا و با توجه به ویژگى هاى مورد نظر آن کشور کاربرد دارد . شایان ذکر است که این هماهنگى با حضور چند تن از نمایندگان سرشناس ژئوتوریسم کشور آمریکا بدست آمد. ژئوتوریسم اصلى ترین فعالیتى است که در محدوده یک ژئوپارک انجام مى شود. اما مى تواند در خارج از این محدوده یعنى در یک ژئوسایت منفرد نیز صورت پذیرد. ترانشه جاده ها و دیواره ها از دیگر مواردى هستند که مى توانند پدیده هاى زمین شناختى را دربرداشته ونمایش دهند. این گونه موارد که حالتى کم وبیش خطى دارند را نمى توان ژئوسایت در نظر گرفت. عنوان ژئوتوریسم مسیر یا مسیر ژئوتوریسمى براى اینگونه موارد بکار مى رود.

ژئوتوریست ها معمولاً گردشگرانى قانع هستند که به دنبال هتل هاى لوکس وشرایط بسیار عالى خدماتى نیستند. آنها مى توانند به راحتى در چادر و در شرایط ابتدا زندگى کنند، مسیرهاى طولانى وسخت را پیمایش کنند وبیشترین ارتباط ونزدیکى را با طبیعت داشته باشند. این یکى از مزیت هاى ژئوتوریسم به شمار مى رود و نشان مى دهد که اینگونه از گردشگرى این رویداد و این هماهنگى ، یکى از اهداف و آرمان هاى تشکیل ژئوپارک ها نیز بوده است .