پرده برداری از ضریح شیخ کلینی و آشکار شدن زندان حضرت موسی ابن جعفر (ع)
در قرن سوم و چهارم و پنجم هجری ساکنین یکی از دو محله بزرگ بغداد یعنی محله کرخ را شیعیان شامل می گردیدند که حوزه علمیه شیعه مهمی را در خود جای داده بود وبزرگانی همچون شیخ کلینی ، شیخ مفید ، سید رضی،سید مرتضی و شیخ طوسی و گروه بزرگی از فقهای شیعه در آن به تدریس مشغول بودند.
امروزه نیز پس از گذشت دوازده قرن از تاسیس این شهر، همچنان شیعیان بخش بزرگی ازساکنین آنرا تشکیل می دهند.
بر طبق آمارنزدیک به بیش از هشتاد درصد از مردم بغداد را شیعیان تشکیل داده اند.شهر بغداد از دیر باز محل تردد امامان شیعه و محدثین و فقهای امامیه بوده است و آثار چندی ازآنان در گوشه و کنار این شهر بر جای مانده است.
بر طبق گفته دکتر ساعدی مدیر کل زیارتگاههای شیعه در عراق در بخش کهن بغداد( به استثنای کاظمین که شهری در حومه بغدا د است) نوزده زیارتگاه شیعه قرار دارد که مهمترین آنان عبارتند از یک تا چهار مرقد نواب اربعه ، ،سپس قبر شیخ کلینی ، قبر اسماعیل ابن موسی ابن جعفر مسجد براسا، زندان حضرت موسی ابن جعفر، آرامگاه قنبر علی آرامگاه سید ادریس از نوادگان حضرت کاظم( ع) قرار دارد در دوره های گذشته و به دلیل تسلط سنیان متعصب برخی از این زیارتگاه ها به تصرف آنان درآمده بود که در سالهای پس از سقوط صدام به همت شیخ سامی مسعودی معاون وقف شیعه عراق مراکز یاد شده به حوزه اداره وقف شیعه بازگردانده شد.
در غرب شهر بغداد عباسی مهمترین اثر باقی مانده ازدوره پایانی خلافت عباسی مدرسه المستنصریه می باشد که توسط المستنصر بالله عباسی در سال631 هجری ساخته شد و تاکنون پا بر جا می باشد.
پیرامون این جایگاه تاریخی مهم چندین زیارتگاه شیعی بر قرار است.
در غرب مدرسه یاد شده مسجدی به نام جامع العاصفی قرار دارد که نام اصلی آن جامع الصفوی یا مسجد صفوی بوده است که عثمانیان آن رابه عاصفیه تغییر دادند.
در بخشی از این مسجد محدث جلیل القدر شیخ محمد ابن یعقوب کلینی راضی نویسنده کتاب شریف کافی متوفای 329 هجری مدفون است.
در مشرق مدرسه مذکور قبر اسماعیل ابن موسی ابن جعفر(ع )است که او هم در جوار مسجدی کهن از دوره ایلخانیان قرار دارد.
در شمال مدرسه مذکور و در برابر سردرب تاریخی آن قبرعلی ابن محمد سمری متوفای 329 هجری نایب و وکیل چهارم امام زمان در دوران غیبت صغری قرار دارد.
پیشتر بقعه دارای صحن و سرایی بود که در سال 1970 میلادی تمام زمینهای این بقعه به بهانه توسعه بازار کفاشها مصادره گردید.
و مرقد مرحوم سمری در اتاقی چهار در دو متر محصور گردید در سالهای اخیر به همت شیخ سامی المسعودی معاون وقف شیعه عراق تمامی این بقعه و پیرامون آن باز پس گرفته شد وروند باز سازی آن در جریان است .روز شنبه یکممحرم الحرام در 1436 هجری در حاشیه شرکت در سومین کنگره جهانی غدیر در نجف اشرف با دعوت به بغداد در طی مراسمی و با حضورجمعی از مسئولین دولت عراق و شخصیتهای مذهبی و اجتماعی، مراسم پایان بازسازی قبر شیخ کلینی و پرده برداری از ضریح زیبای نقره ای آن که توسط هنرمندان اصفهانی ساخته شده است ،انجام گردید حضور پیدا نمو دیم.
در فاصله کوتاهی از بقعه شیخ کلینی و در زاویه شمالی مدرسه مستنصریه خانه سند ابن شاهک زندان بان حضرت امام موسی کاظم و زندان تاریکی که حضرت موسی ابن جعفر(ع) در آن قرار داشت قرار دارد.
که مقدمات آماده سازی آن برای زیارت علاقه مندان در حال انجام است.
بر طبق گفته کهن سالان و ساکنین منطقه در چندین دهه گذشته و در حدود بیش از یک قرن این بخش مسدود بوده است. و ازورود افراد به آن جلوگیری به عمل میآوردند.
این زندان در فاصله اندکی ازجسر الشهدا که سمت مشرق بغداد( محله رسافه) را به محله های غرب بغداد و محله کرخ وصل می کند قرار دارد.
این پل درجای همان پلی به وجود آمده است که پیکرمبارک حضرت موسی ابن جعفر(ع) پس از شهادت بر روی آن قرار داده شد.
این جایگاه یاد شده از دیدگاه مسلمانان به ویژه شیعیان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده که در این هنگام توفیق حضور در این مکان و بقعه متبرکه نصیبمان گردید
امیدواریم که به زودی درب این جایگاه بر روی بازدید کنندگان باز گردد.
*هادی انصاری نویسنده و پژوهشگر یکی از مهمانان شرکت کننده در سومین کنگره بین االمللی غدیر در نجف اشرف
