واحدهای شکل زمین‌ساختی ایران

j.stocklin جی.اشتوکلین(1968) در ایران شش واحد ساختمانی که هرکدام استیل تکتونیکی و تاریخ ساختمانی متفاوت دارند به‌شرح زیر تشخیص داده است:

1-جلگه‌ ازوند(شط‌العرب):

این جلگه قسمت شرقی جلگه‌ی بین‌النهرین است که از جنوب اهواز آغاز شده و به خلیج فارس ختم می‌گردد. از نقطه نظر ساختمانی این جلگه متعلق به سطح مسطح عربستان می‌باشد که از نهشته‌های آبرفتی پوشیده شده است. این نهشته‌ها به‌نوبه‌ی خود تشکیلات دوران اول و دوران دوم و همچنین رسوبات دوران سوم را می‌پوشاند و این موضوع را توانسته‌اند با عمل سونداژ و حفر چاه‌های نفتی به ثبوت رساند.
عوارض و برجستگی‌های این منطقه بسیار ساده است و در آن یک سلسله فراز و نشیب‌های شمالی- جنوبی مشاهده می‌شود که به‌موازات پستی و بلندی‌های سطح مسطح عربستان است. این منطقه با چین‌خوردگی زاگرس خط مرزی کاملاً مشخصی در امتداد شمال‌غربی و جنوب‌شرقی دارد.

 2-منطقه‌ی چین‌خورده‌ی زاگرس:

این منطقه قسمتی از کردستان و تمامی لرستان و خوزستان و فارس را در‌ برمی‌گیرد. حد شمالی آن یعنی ناحیه‌ی کرمانشاه بسیار کوهستانی است. چین‌خوردگی زاگرس در خلیج‌فارس ختم می‌گردد. به‌نظر می‌رسد منشاء این چین‌خوردگی از کوهزایی یک ژئوسنکلینال (بزرگ‌ناودیس) باشد که گودال آن در دوره‌ی پرمین و یا اوایل دوران دوم تشکیل شده است. این چاله‌ از هزاران متر رسوب از پرمین تا نئوژن پر گشته است، چین‌های رسوبی زاگرس به‌صورت دگر شیب رسوبات پالئوزوئیک مسطح را می‌پوشاند که شبیه قسمت مرکزی و شمال ایران و عربستان مرکزی است.

این رسوبات در قسمت فوقانی از تشکیلات نمک‌دار از جمله اینفراکامبرین است. مطابق نظر اشتوکلین به‌احتمال زیاد سطح مسطح عربستان که به‌سوی شمال‌شرقی به‌صورت ریشه‌ای نفوذ کرده است در قسمت زیرین این منطقه نیز ادامه دارد. کلیه‌ی این ردیف‌ها در آخرین مرحله‌ی کوهزایی آلپی چین خورده‌اند (فاز پلیو پلیوستسن). البته این چین‌خوردگی در امتداد شمال‌غربی و جنوب‌شرقی است و کلیه‌ی طبقات آن از اینفراکامبرین تا میوسن به‌صورت یک واحد تکتونیکی و ساختمانی است.