جای خالی کپی‌رایت در نقشه‌های گردشگری

جای خالی کپی‌رایت در نقشه‌های گردشگری
در حوزه گردشگری آثار فرهنگی مانند کتاب،‌ راهنما و نقشه اعم از کاغذی یا الکترونیکی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد اما به نظر می‌رسد حق کپی‌رایت که در قانون وزارت ارشاد قید شده در این حوزه کمتر اجرا شده و شاهد استفاده از این اقلام بدون در نظر گرفتن حقوق مؤلف هستیم.	جای خالی کپی رایت در نقشه گردشگری
خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گردشگری ـ حق مؤلف یا حقوقی که شامل حال مالکیت یک اثر فرهنگی می‌شود تنها مربوط به فیلم و موسیقی نمی‌شود بلکه تمام آثار فرهنگی اعم از کتاب و نقشه را نیز در برمی‌گیرد. اما این نوع از حق و حقوق در ایران با قدرت اعمال نمی‌شود،‌ از همین رو همانند کپی فیلم و موسیقی؛ در اقلام فرهنگی مورد نیاز در زمینه گردشگری نیز این امر دیده می‌شود که مشابه بودن اطلاعات گردآوری شده و عدم ذکر مأخذ،‌ شناخت مرز کپی و غیرکپی را از یکدیگر دشوار می‌سازد.   امیرحسین بختیاری مدیر انتشارات ایرانشناسی که دلگیر از کپی محصولات این انتشارات از سوی برخی ادارات است، در مورد نحوه کار‌ گفت: کار در تعامل و همکاری با ادارات دولتی از جمله سازمان‌های میراث استان‌ها است. به این ترتیب که طی قراردادی نقشه یا راهنمای گردشگری آن استان را برایشان تهیه می‌کنیم. ولی تا به حال چند مورد پیش آمده که پس از یک بار دریافت،‌ اقدام به اسکن از روی نقشه کرده و پس از حذف نام ایرانشناسی،‌ آن را به نام خودشان منتشر کرده‌اند. به برخی مانند اداره چهارمحال و بختیاری یادآوری کردیم که عذرخواهی کردند و دیگر انجام نشد اما سازمان استان لرستان 2،3 سالی است که حق مؤلف را رعایت نکرده و این کار را انجام می‌دهد.   وی خاطرنشان کرد: قانون وزارت ارشاد مبنی بر ممنوع بودن کپی یک اثر فرهنگی شامل حال هر اثری اعم از کاغذی یا الکترونیکی می‌شود و نقشه را نیز در بر می‌گیرد.   بختیاری برای روشن شدن کار خود ادامه داد: جغرافیای ایران و نقشه کشور که عوض نمی‌شود و موضوعی ثابت است ولی می‌بینیم که به عنوان مثال سحاب یا گیتاشناسی هر کدام کار را خود انجام می‌دهند و تناقضی هم با یکدیگر ندارند. اما ما برای تهیه نقشه گردشگری، بعد از تهیه نقشه اولیه یا اطلاعات کارتوگرافی، نسبت به تکمیل و تصحیح اطلاعات اقدام می‌کنیم. به عنوان مثال همین هفته گذشته شخصاً‌ سفر رفتم تا GPS آزادراه پل زال را تهیه کنم،‌ یا سفری 10 روزه به استان سیستان و بلوچستان کردیم تا اطلاعات منطقه را درآوریم.   مدیر انتشارات ایرانشناسی تأکید کرد: ما برای تهیه نقشه‌ها دست روی دست نمی‌گذاریم بلکه علاوه بر همه منابع مکتوب مانند نقشه،‌ کتاب معرفی آثار تاریخی و طبیعی، راهنمای هتل‌ها و کتاب‌های دیگر،‌ اساس کارمان بر سفر و تهیه اطلاعات میدانی استوار است. و در نهایت این اطلاعات را با آخرین تغییرات در کنار هم قرار می‌دهیم. اگر قرار باشد دیگران به راحتی از این اطلاعات استفاده کنند، دیگر تلاش ما بی‌فایده خواهد بود.   بختیاری ادامه داد: از سال 81 و با انتشار نقشه گردشگری شهر اردکان و استان لرستان کار خود را آغاز کرده و از آن زمان به نقاط مختلف ایران سفر کرده‌ام اما در تمام این مدت از هیچ مکانی پول نگرفته‌ام که اسمش را بیاورم و به دنبال این کار هم نبوده‌ام. به طور نمونه در استان البرز به یک باغ پرندگان شخصی برخورد کردم که بسیار خوب و متنوع بود،‌ پس اطلاعاتش در نقشه استان آورده شد.   مدیر انتشارات ایرانشناسی در پایان متذکر شد:  مخاطب ما ادارات دولتی هستند و هزینه نیز از این طریق تأمین می‌شود. برخی از این ادارات می‌گویند قیمت قرارداد بالاست ولی قیمت دوربین عکاسی و سایر متعلقات آن به تنهایی خیلی بیشتر از یک قرارداد است که باید سایر تجهیزات و هزینه سفرها را نیز بدان اضافه کرد. حال اگر قرار باشد حق اثر رعایت نشود با وجود علاقه به کار برای مردم، آدم از تلاش دلسرد می‌شود.