احتمال درج یک رباعی از خیام در منشور جهانی خاک FAO

احتمال درج یک رباعی از خیام در منشور جهانی خاک FAO 

دکتر سید کاظم علوی‎پناه(عضو هیئت علمی و مدیر گروه سنجش از دور و GIS دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران)؛ از برگزیدگان جایزه علامه طباطبائی و یکی از منتخبین فائو که به دعوت سازمان جهانی خوار و بار FAO، برای تهیه ارکان و منشور جهانی خاک به کشور ایتالیا سفر کرده بود، در گزارشی که در اختیار پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان قرار گرفت، از احتمال درج یکی از رباعی‎های خیام در این منشور خبر داد.

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع‎رسانی بنیاد ملی نخبگان، متن کامل گزارش دکتر سید کاظم علوی‌پناه بدین شرح است:

سازمان جهانی خوار و بار FAO برای حل یکی از مشکلات جهان یعنی خاک وارد عمل شده است. چون اینجانب یکی از منتخبین فائو برای تهیه ارکان و منشور جهانی خاک هستم از این رو گزارش خود را بشرح زیر تقدیم می کنم:

به نام آنکه انسان را از خاک بر افلاک کشید

طبق اهداف سازمان ملل در زمینه توسعه پایدار، بسیاری از وظایف توسعه پایدار بر عهده FAO گذاشته شد. یکی از اهداف توسعه پایدار (SDG) با توجه به افزایش جمعیت و تخریب خاک، حفاظت خاک است که به عهده FAO و هیات فنی بین دولتی در امور خاک (ITPS) گذاشته شد. 

چند پیام FAO در راستای اهداف ITPSبه شرح زیر است:

1. هسته توسعه پایدار امنیت غذایی و پایداری کشاورزی است .
2. برابری شهر روستا و برابری جنسیتی .
3. تضمین پایداری نیاز به تغییراتی در سیستم تولید غذا در سطح جهان دارد. 
بنابراین اهداف فوق نیاز به توصیه ها و بررسی های فنی خاک دارد. در این خصوص GSP که عهده دار مسایل خاک FAO است. هیاتی فنی با نام ITPS را تشکیل داد که وظیفه اصلی آن ارائه توصیه ها و پیشنهادات علمی درزمینه مسایل خاک جهان است. 
این هیات فنی مشارکت جهانی خاک (GSP) 27 متخصص برجسته را از سراسر جهان (با توجه به سوابق علمی و پژوهشی و گرایش تخصصی) برای عضویت ارزیابی و نهایتا انتخاب کردند تا پیشنهادات و مطالعاتی را برای زیر مجموعه های آن، دولت ها در سراسر جهان و موسسات غیر دولتی ارائه کنند.

توزیع منطقه انتخاب اعضاء به صورت زیر است:
 
1. افریقا 5 متخصص 
2. اسیا 5 متخصص 
3. اروپا 5 متخصص 
4. امریکای لاتین 5 متخصص 
5. شرق نزدیک 3 متخصص (دکتر سید کاظم علوی پناه ) 
6. امریکای شکالی 2 متخصص 
7. اسیای جنوب شرقی 2 متخصص 

نام و ملیّت اعضاء به شرح زیر است:

8. Africa
9. Dr. Mohamed Badraoui – Morocco
10. Prof. Dr. Victor Chude - Nigeria 
11. Dr. Martin Yemefack – Cameroon 
12. Dr. Isaurinda Dos Santos Baptista Costa - Cape Verde 
13. Prof. Dr. Tekalign Mamo - Ethiopia 
14.
15. Near East
16. Prof. Dr. Seyed Kazem Alavi Panah – Iran 
17. Prof. Dr. Elsiddig Ahmed El Mustafa ElSheikh – Sudan
18.
19. Latin America and Caribbean
20. Dr. Julio Alegre - Peru 
21. Dr. David Espinosa Victoria - Mexico 
22. Dr. Carlos Roberto Henríquez - Costa Rica 
23. Dr. Miguel Taboada - Argentina 
24. Dr. Maria de Lourdes Mendonca Santos -Brazil 
25.
26. North America
27. Prof. Daniel John Pennock - Canada 
28.
29. South West Pacific
30. Dr. Marta Camps Arbestain - New Zealand 
31. Dr. Neil McKenzie - Australia 
32.
33. Asia
34. Prof. Dr. Milkha Singh Aulakh – India
35. Dr. Pisoot Vijarnsorn – Thailand 
36. Prof. Dr. Gan Lin Zhang – China 
37. Dr. Kazuyuki Yagi – Japan 
38. Dr. Suk Young Hong – Republic of Korea 
39.
40. Europe
41. Dr. Helaina Black - United Kingdom 
42. Dr. Pavel Krasilnikov – Russia 
43. Dr. Sobocká Jaroslava - Slovak Republic 
44. Dr. Luca Montanarella - Italy
45.
46. Apologies
47. Dr. Cheryl Ann Palm - United States of America 
48. Dr. Abdullah Al Shankiti – Saudi Arabia
49. Dr. Dominique Arrouays – France 

اصول ITPS به طور کلی مدیریت پایدار منابع خاک و انجام تحقیقات و جمع آوری داده و هماهنگی است. 

این هیات منشوری را تالیف کردد که اصول عمده آن در راستای اهداف توسعه پایدار در جهت استفاده بهینه و پایدار از منابع خاک برای رفع نیاز های بشر در زمان حال و آینده است. 

پیش نویس برنامه عملیاتی رکن چهارم (pillar 4) در دستور کار قرار گرفت که محتوای رکن چهارم به طور خلاصه شامل موارد زیر است: 

الف: ماهیت و دلیل نیاز سیستم نظارت جهانی 
1. بررسی مسایل در مقیاس جهانی 
2. ارائه اصول جهانی برای تصمیم گیری های محلی 
3. عرضه داده هایی برای فر ایند های جهانی سیاره زمین 
ب: تصمیمات طراحی این سیستم 
1. یکپارچگی سیستم های محلی، منطقه ای و جهانی 
2. طرح توزیع شده در برابر متمرکز 
3. داده های یکپارچه 
4. موازنه تلاش ها 
5. نقش ها و مسئولیتها 
6. ایجاد فرصت 
ج: نقش مردم در سیستم 
1. ایجاد تیم های رهبری 
2. آموزش 
3. فراهم کردن زیرساخت های داده ای
4. فراهم نمودن داده های خاک
5. نظارت و پیش بینی 
6. تجزیه و ترکیب 
7. هدایت در جهت دستیابی به اهداف 

این جانب در روز30 تیر ماه 92 عازم رم شدم و به مدت شش روز و هر روز 8 ساعت و با حضور 24 نفر از اعضا در محل ساختمان مرکزی تشکیل شد و مشارکت کردم.

Philippines Room, C277 22-26 July 2013Practical information for participants 


ITPS متشکل از 24 عضو بود که سه نفر از اعضا (از آمریکا و فرانسه و عربستان سعودی) غایب بودند 
این جانب با حضور فعال در جلسات پیشنهادی متعدد نقطه نظر هایی داشتم که به لطف خدا همگی مورد استقبال و پذیرش قرار گرفت. از جمله یک پیشنهاد فرهنگی ارائه نمودم که آن هم مورد توجه خاصی قرار گرفت. پیشنهاد این جانب درج نمودن یک رباعی (از میان چهار رباعی پیشنهادی خیام به FAO-ITPS بود. این جانب چند صد شعر درباره خاک از شعرای بنام ایران انتخاب کردم. پس از بحث و بررسی‌های زیاد با اساتید ادبی و شخصیت های علمی و از جمله طرح در کمیسیون تغییر اقلیم و گرمایش جهانی صندوق پژوهشگران کشور، چهار رباعی خیام را با بیشترین ارتباط با خاک به شرح زیر به FAO-ITPS پیشنهاد کردم:

بنگر ز صبا دامن گل چاک شده است
بلبل ز جمال گل طربناک شده است
در سایه گل نشین که بسیار این گل
از خاک برآمده است و در خاک شده 

***
ابر آمد و زار بر سر سبزه گریست
بی باده گلرنگ نمی شاید زیست
این سبزه که امروز تماشاگه ماست
تا سبزه خــاک ما تماشاگه کیست

***
ای کاش که جای آرمیدن بودی
یا این ره دور را رسیدن بودی
کاش از پی صد هزار سال از دل خاک
چون سبزه امید بر دمیدن 

منبع خبر:

بنیاد ملی نخبگان