جغرافیا توسعه پایدار زندگی بهتر

کاری از کارشناس ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین

جغرافیا توسعه پایدار زندگی بهتر

کاری از کارشناس ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین

قتل دلخراش خرس کمیاب ایرانی

صحنه‌های دلخراش تنها محدود به قتل نفس‌هایی در گوشه و کنار دنیا یا نزدیک‌تر در پل مدیریت و سعادت‌آباد اتفاق می‌افتد، نیست، دوربین موبایل‌های شخصی این‌بار تصاویری از فیلم کشتار دلخراش ماده خرس قهوه‌ای و دو توله کوچکش را ثبت کرده‌اند که لرزه بر تن هر بیننده‌ای می‌نشاند. 

حکایت از آنجا آب می‌خورد که فیلم توسط یکی از دوستداران حیوانات به دفتر انجمن حمایت از حیوانات رسیده است؛ فیلمی که حاکی از شکار یک خرس مادر به همراه دو توله‌اش در منطقه ونک شهرستان سمیرم از استان اصفهان است. 

در این فیلم جانیان خرس مادر را کشته و شکم توله‌ها را نیز پاره کرده و خودشان اقدام به فیلمبرداری از این صحنه دلخراش کرده‌اند. با پیگیری انجمن حمایت از حیوانات مشخصات فرد جانی نیز توسط مطلعان محلی مشخص شده است. 

اگرچه در حیطه تجاوز به عنف، رهگیری و شناسایی سریع انجام می‌شود، در حیطه حیوانات و حیات‌وحش و محیط‌زیست در کشور شرایط دقیقا بر عکس است. به‌طوری‌که نه‌تنها برخورد‌ها به کاهش جنایت ختم نشده که باعث جری‌تر شدن جانیان طبیعت نیز شده است. با این حال پیگیری‌ها در رابطه با مجرمان قتل خرس قهوه‌ای و توله‌هایش به شناسایی و بازداشت متهمان منجر شده است. 

احمدرضا لاهیجان‌زاده، مدیر کل اداره محیط‌زیست استان اصفهان در گفت‌وگو با سبزپرس ماجرای شکارچیان متخلف را چنین شرح داد: «چند روز پیش فردی ناشناس یک سی دی را به اداره کل محیط‌زیست استان اصفهان تحویل داد که این سی دی حاوی صحنه‌های دلخراشی از کشتن یک خرس قهوه‌ای ماده و دو توله‌اش بود.»
 
او ادامه می‌دهد: «بعد از دیدن این فیلم، فراخوان همکاری به تمام نیروها برای دستگیری این دو نفر دادیم و از همکاری سه شهرستان کمک گرفتیم که ماموران اجرایی و همیار محیط‌بانان شهرستان‌های شهرضا، سمیرم و خود شهر اصفهان به عنوان کمک‌کنندگان اداره کل محیط‌زیست اصفهان در دستگیری دو شکارچی متخلف نقش داشتند. صبح روز بعد یکی از این دو شکارچی متخلف در روستایی اطراف شهرستان سمیرم و دیگری در شهرضا دستگیر و به مراجع قضایی تحویل شدند.»
 
مدیر‌کل اداره محیط‌زیست استان اصفهان از کشف سلاح‌های غیرمجاز و مقادیر زیادی فشنگ از شکارچیان خبر می‌دهد و می‌گوید: «هنوز دادگاه برای این افراد حکمی صادر نکرده است اما با توجه به نحوه عمل و صحبت‌هایی که در این زمینه شده است، انتظار می‌رود حکم محکومیت سنگین برای این افراد صادر شود.»
 
او وضعیت پرونده شکارچیان متخلفی را که خرس قهوه‌ای و توله‌هایش را کشته‌اند، سنگین اعلام می‌کند و می‌گوید: «در مورد این دو نفر، سلاح غیرمجازی که از آنها کشف شده است، سه سال محکومیت را برایشان در پی خواهد داشت البته این دو نفر از شکارچیان معروف اصفهان هستند که آنها از نظر فرهنگ شکار، از «کثیف‌ترین» شکارچیان منطقه هستند که بی‌رحمانه به شکار می‌پردازند. همچنین این شکارچیان سنگدل سال گذشته هم در جریان یک شکار غیرمجاز دستگیر شده بودند.»
 
جریمه‌های اندک که بازدارنده نیستند
فعالان محیط‌زیست همواره میزان جریمه‌های موجود در رابطه با شکار غیرمجاز حیوانات را بازدارنده نمی‌دانند. 

آنها معتقدند اگر قرار باشد باز هم به رسم گذشته عمل شود، این بار هم این متهمان جریمه ۷۰۰ هزار تومانی را پرداخت می‌کنند و آزاد می‌شود، تفنگ‌شان را باز آتش می‌کنند و آماده می‌شوند برای شکار بعدی و حیوان بعدی. 

در همین رابطه حامد پاک‌سیرت، صاحب‌نظر مسایل حقوق بشر و عضو انجمن دفاع از حقوق حیوانات به ایلنا می‌گوید: «متاسفانه جریمه‌های مربوط به کشتار حیوانات نادر در کشورمان بسیار پایین بوده و این جریمه‌ها بازدارنده نیستند.»

او می‌افزاید: «کشتن یک حیوان وحشی آن هم حیوانی که نسل آن رو به انقراض است، قابل توجیه نیست.»
 
مسوولان قضایی شایسته است ترتیبی اتخاذ کنند که با در نظر گرفتن جریمه‌های سنگین، زمینه‌های کشتار حیوانات و گونه‌های نادر در جامعه از میان برود، چراکه طبیعت حیوانات وحشی، ایجاب می‌کند که برای به دست آوردن غذا به هر اقدامی دست بزنند. بنابراین، حمله به این خرس به بهانه اینکه می‌توانست خسارتی وارد کند درست نیست. 

پاک‌سیرت با بیان اینکه جریمه کشتن یک خرس در قانون تنها ۷۰۰ هزار تومان است، می‌افزاید: «با این جرایم به طور قطع روند کشتار حیات‌وحش استمرار پیدا می‌کند و در حال حاضر خرس قهوه‌ای جزو گونه‌های در معرض تهدید در استان است و متاسفانه در حال حاضر آمار دقیقی در زمینه تعداد خرس‌های قهوه‌ای موجود در استان در دست نیست.»
 
همچنین تا امروز نه جریمه‌ای باعث کاهش کشتار حیات‌وحش شده و نه حتی باعث شده تفنگ‌به‌دستان رها‌شده در طبیعت، جمله‌ای به اطلاعات‌شان بیفزایند. وقتی متهم قتل خرسی در مرکز ایران، آن را با خرس قطبی اشتباه می‌گیرد، تمام سیستم آموزشی و زیست‌محیطی و ارگان‌های مسوول حیات‌وحش و محیط‌زیست باید نگاهی خاص به پشت سر بیندازند! آیا تمام آنچه باید می‌شد را انجام داده‌ایم؟ 

انگیزه متهمان، صفرای خرس یا پوست ‌گران قیمت آنها
اگر توان دیدن فیلم را داشتید، در جای جای فیلم ضجه‌های توله خرس‌هایی را شنیده‌اید که مادرشان به قتل رسیده و شکم کوچک‌شان با قساوت دریده شده؛ اما هنوز خون‌آلود و با روده‌هایی بیرون‌آمده راه می‌روند و در جست‌وجوی حمایتی ناممکن دور مادر می‌گردند. حرکت‌های نامعمول شکارچیان در فیلم نیز سوال‌برانگیز است. 

اگرچه هدف شکارچیان از این اقدام دلخراش هنوز مشخص نیست، اما گزینه‌های بسیاری برای آن متصور شده است. به‌طوری‌که بهروز جعفری، نماینده سمیرم در اظهارنظری عنوان کرده است که «در این منطقه نگرشی وجود دارد که صفرای خرس قهوه‌ای برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید است و به همین دلیل شکارچیان دست به این اقدام زده‌اند.»
 
برخی نیز معتقدند تجارت قاچاق پوست حیوانات به خصوص خرس قهوه‌ای انگیزه‌ای برای متهمان بوده است. اما دکتر جوالچی، دبیر انجمن حمایت از حیوانات مشکلات روانی و شخصیتی را علت اصلی این اتفاق می‌داند و می‌گوید: «حرکاتی که متهمان در فیلم انجام می‌دهند، بسیار زننده و غیرمعمول است و کمتر شکارچی‌ای وجود دارد که شکم حیوانی را پاره کند و بعد از او فیلم بگیرد و حیوان را بچرخاند و بگرداند و این حرکت را تکرار کند.»
 
با این حال اینکه زبان خرس برای درمان بواسیر، چربی خرس برای درمان بیماری‌های مفصلی و صفرا و گوشت و دیگر اجزای بدن خرس برای درمان انواع و اقسام مرض‌های انسانی کاربرد داشته باشد، غیرقابل قبول است.
 
متاسفانه در سال‌های اخیر اخبار و گزارش‌های تاییدشده و گاه تاییدنشده‌ای از قتل‌عام خرس‌های قهوه‌ای در ایران منتشر می‌شود که همگی آنها حکایت از قاچاق اجزای بدن این حیوان توسط افراد محلی دارد. 

حکایت تلخی که نه‌تنها نشان از وهم و خرافه در بین برخی از مردم است، بلکه نشان از افت اخلاق در برخی از لایه‌های جامعه است که به بهانه درمان بواسیر، به خود اجازه می‌دهند حیات را از خرس کمیابی در کشور بگیرند و شوربختانه اینکه این حقیقت دارد.

آبیاری 7800 هکتار از مزارع با فاضلاب خام

وی با اشاره به شیوع وبا گفت: 7800 هکتار از مزارع با فاضلاب خام آبیاری می‌شوند و بیشترین میزان آبیاری مزارع با این نوع فاضلاب در حواشی تهران صورت می‌گیرد و در این مزارع، سبزیجات کشت می‌شود. راه حل اصولی برای جلوگیری از کشت سبزیجات در این گونه مزارع، معرفی کشت‌های جایگزین به کشاورزان است چرا که بسیاری از محصولات را بدون آن که بر سلامت مردم تاثیر منفی بگذارد می‌توان کشت کرد.
رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت گفت: بالاترین منطقه پرتوزای طبیعی جهان در ایران قرار دارد و مناطقی در برزیل، چین و هند در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

به گزارش ایسنا، دکتر کاظم ندافی در شورای همگانی گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم، افزود: بر اساس گزارش مطرح شده در مجمع عمومی سازمان ملل متحد آموزش عمومی مردم و اقدامات حفاظتی باید در مناطق دارای پرتوزایی زیاد صورت گیرد.

وی با بیان اینکه یکی از شاخص‌های توسعه انسانی، وضعیت سلامت است، اظهار کرد: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت سالانه 80 هزار مورد مرگ و میر در ایران به علت عوامل محیطی رخ می دهد. مرگ و میر براثر عوامل محیطی در کشورهای مختلف 15 تا 30 درصد مرگ و میرها را تشکیل می‌دهد که این آمار در ایران 21 درصد است. البته میزان مرگ و میر بر اثر عوامل محیطی تا سال 1404 به 80 نفر در صد هزار نفر باید کاهش پیدا کند.

رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در ادامه گفت: 20 تا 25 درصد عوامل موثر بر سلامت در حیطه اختیارات وزارت بهداشت است و سایر عوامل در حوزه فعالیت سایر سازمان‌ها و نهادهاست.

وی با اشاره به آلودگی هوا اظهار کرد: آلودگی هوا در خانه‌ها عامل بسیار مهمتری از آلودگی در هوای آزاد است. آلودگی آب، دود دست دوم (افرادی که در معرض دود سیگار قرار می‌گیرند)، پرتو فرابنفش، آلودگی صوتی و آسیب‌های شغلی از جمله آلودگی‌های هوای آزاد هستند.

ندافی با اشاره به پسماندهای خطرناک اظهار کرد: روزانه 8 هزار تن پسماند صنعتی خطرناک در ایران تولید می‌شود که 450 تن آن مربوط به تهران است. 120 تن پسماند پزشکی داریم که 17 تن آن مربوط به تهران می‌شود.

وی با بیان اینکه سایر پسماندهای عادی در خانه‌ها تولید می‌شود، گفت: در کشور480 تن و در تهران 60 تن از این نوع پسماند داریم.

ندافی با اشاره به پرتوهای خارج شده از تلفن همراه گفت: چگالی پرتوهای خارج شده از آنتن‌های تلفن همراه در حدود 1700 نقطه در کشور بررسی شده که خوشبختانه تقریبا هیچ موردی در این نقاط بیش از یک صدم استاندارد ملی را نداشتند که این استاندارد هم تقریباً استاندارد اروپایی و آمریکایی است.

ندافی درباره آلودگی هوای شهرها گفت: در سال 2000 سازمان جهانی بهداشت، نقشه جهانی آلودگی هوا را گزارش کرد که بر اساس آن 30 تا 60 نوع مرگ و میر به ازای هر میلیون جمعیت در ایران بر اثر آلودگی هوا رخ می‌دهد.

 سالانه 3 هزار و 500 نفر بر اثر آلودگی هوای شهر تهران دچار مرگ زودرس می‌شوند

وی با اشاره به کیفیت هوای تهران اظهار کرد: بر اساس بررسی‌های انجام شده در سال 89،‌ کیفیت هوای تهران در هیچ یک از روزهای سال گذشته در حد خوب نبود و تنها 48 روز هوای تهران در حد کیفیت متوسط قرار داشت. در این شرایط سالانه 3 هزار و 500 نفر بر اثر آلودگی هوای شهر تهران دچار مرگ زودرس می‌شوند.

رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اشاره به اقدامات وزارت بهداشت برای اطلاع رسانی درباره اثرات پرتو فرابنفش بر سلامت انسان گفت: از فروردین ماه سال جاری در این زمینه شروع به اطلاع رسانی کردیم چرا که 140 روز در سال از نظر تابش پرتو فرابنفش خورشید، ایران در حد خطرناک قرار دارد. در این شرایط اگر افراد مراقبت‌های لازم را انجام ندهند ممکن است به بیماریهایی مانند سرطان پوست و عوارض قرنیه دچار شوند.

وی با بیان اینکه در سیستم کشوری ما سیستم ثبت اطلاعات مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا کامل نیست، گفت: در مناطقی از طبیعت، گاز رادون آزاد می‌شود که موجب ناراحتی‌های ریه و سرطان می شود تنها راه حفاظت آن این است که خانه‌هایی که ساخته می‌شود قسمت پایین آن آزاد باشد.

ندافی ادامه داد: ‌هر سال گزارشی تحت عنوان "کمی سازی اثرات بهداشت آلودگی هوای شهرها" منتشر می‌کنیم که بر اثر آلودگی هوا چند نفر دچار مرگ زودرس شدند و چه تعداد مبتلا به بیمار قلبی و تنفسی شدند که برای شهر تهران 3 هزار و 500 نفر بود.

وی دستکاری بشر را عاملی برای تغییرات آب و هوا برشمرد و گفت: انجام نشدن پیشگیری به موقع باعث خشک شدن دریاچه‌ها و پراکندگی ریزگردها در کشور شده است البته در وزارت بهداشت در این زمینه شش کمیته تخصصی فعالیت می‌کنند که اداره بیماریهای منتقله از آب و هوا از جمله آنهاست.

وی با اشاره به شیوع وبا گفت: 7800 هکتار از مزارع با فاضلاب خام آبیاری می‌شوند و بیشترین میزان آبیاری مزارع با این نوع فاضلاب در حواشی تهران صورت می‌گیرد و در این مزارع، سبزیجات کشت می‌شود. راه حل اصولی برای جلوگیری از کشت سبزیجات در این گونه مزارع، معرفی کشت‌های جایگزین به کشاورزان است چرا که بسیاری از محصولات را بدون آن که بر سلامت مردم تاثیر منفی بگذارد می‌توان کشت کرد.

ندافی درباره کیفیت آب آشامیدنی کشور اظهار کرد: متاسفانه در برخی از مناطق کشور مانند خوزستان و بوشهر با وجود استقرار شبکه آب‌ رسانی، مغازه‌های آب فروشی راه اندازی شده این در حالیست که نمی‌توانیم نظارتی بر مغازه‌های آب فروشی داشته باشیم اما شبکه آب آشامیدنی را تحت نظارت قرار می‌دهیم.

ندافی تاکید کرد: در سال گذشته 10 میلیون مترمکعب از شبکه‌های آب آشامیدنی را بررسی کردیم اما قادر نیستیم به این مغازه‌های آب فروشی سر بزنیم و آنها را کنترل کنیم اما در این رابطه سند راهبردی ملی آب آشامیدنی را در 13 هدف راهبردی و 45 راهبرد مهم در شورای عالی سلامت مصوب کردیم که به زودی به دستگاه‌ها ابلاغ می‌شود، در صورت اجرایی شدن این طرح تا 10 سال آینده مشکلی از نظر آب آشامیدنی نخواهیم داشت.

رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: بر اساس اهداف توسعه هزاره تا سال 2015 جمعیتی که به آب سالم دسترسی ندارند باید به نصف کاهش یابد. دسترسی به آب آشامیدنی به معنای دسترسی مردم به آب از راه‌هایی مانند لوله کشی، چاه عمیق و بطری است. در واقع اگر مردم به یکی از این شیوه‌ها دسترسی داشته باشند به معنای در دسترس بودن آب آشامیدنی است.

ندافی با اشاره به نظارت بر اماکن فروش مواد غذایی اعم از هتل‌ها و رستوران‌ها گفت: در حال حاضر یک میلیون و 200 هزار امکنه برای بازرسی مانند هتل، رستوران و مغازه وجود دارد که همه آنها تحت نظارت ما هستند و به لحاظ اسمی باید در سال 4 بار بازرسی شوند.

ندافی گفت: در حال حاضر با امکانات و تعداد نیروی موجود سه بار بیشتر در سال نمی‌توانیم آنها را بازرسی کنیم. برخی آنها مواد غذایی غیر استاندارد و فاسد عرضه می‌کنند که برای این موضوع نقاطی که خودشان می‌توانند کارشناس بهداشت استخدام کنند، خود اظهاری قرار دادیم.

وی افزود: مکان‌هایی که خطرزایی بالایی دارند را به صورت هدفمند بازرسی می‌شوند. مکان‌هایی که خوداظهاری کرده‌اند به صورت دوره‌ای مورد بازرسی قرار می‌گیرند. علاوه بر آن مردم می‌توانند از طریق تماس با شماره 09678 درباره وضعیت اماکن عرضه کننده مواد غذایی اظهارنظر کنند و بدین ترتیب از نظرات مردمی نیز برای بازرسی مکان‌های عرضه کننده مواد غذایی بهره می‌بریم.

رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت درادامه گفت: قراراست در آینده هر هتل یا رستوران نتیجه سه بازرسی آخر وزارت بهداشت را در معرض دید عموم قرار دهد. علاوه بر آن سوابق رستوران‌ها از طریق اینترنت نیز قابل دسترسی باشد.

وی با اشاره به بحث پیوست سلامت اظهار کرد: بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه هر اقدامی باید با یک پیوست سلامت همراه شود و در این پیوست اثرات آن سیاست بر سلامت مردم بررسی شود.

رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت درباره چگونگی نظارت وزارت بهداشت بر آب‌های معدنی اظهار کرد: زمانی که شرکتی برای گرفتن مجوز تولید آبهای معدنی مراجعه می‌کند نمونه‌های آن به صورت تصادفی آزمایش می‌شود علاوه بر آن سازمان غذا و دارو نمونه‌هایی را از محصولات موجود در بازار تهیه و آنان را بررسی می‌کند معاونت بهداشت نیز جداگانه این کار را انجام می‌دهد.

وی با بیان اینکه آب معدنی‌های موجود آلودگی ندارند،گفت: نگهداری این‌ آب‌ها در مغازه‌ها را هنوز نتوانسته‌ایم، کنترل کنیم البته آب‌هایی که بر اثر قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب کدر شده‌اند را تا حدامکان جمع‌آوری می‌کنیم.

ندافی با اشاره به نتایج کنترل آب آشامیدنی روستاها گفت: بر اساس بررسی‌های انجام شده روی 7 میلیون مورد آب روستایی در سال 89 ، کیفیت آب آشامیدنی 85 درصد از روستاهای کشور مطلوب بوده است.

رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اشاره به شیوه کشاورزی در کشور اظهار کرد: برای کاهش زیان‌های ناشی از استفاده از سموم کشاورزی لازم است کشاورزی ارگانیک را افزایش دهیم و در این زمینه برنامه بهداشت کشاورزی در استان فارس پیشرفت خوبی کرده است.

وی درباره تاثیر امواج تلفن همراه گفت: این اشعه‌ها قطعا برای سلامتی انسان ضرر دارند بنابراین لازم است تا حد امکان از امواج گوشی‌های تلفن همراه دوری کنیم.

ندافی در پایان درباره اقدامات صورت گرفته برای سامان دادن به آلودگی صوتی اظهار کرد: اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده است هرچند که پیشگیری از آلودگی صوتی بسیار گرانقیمت است.

فقط در ایران اتفاق می افتد: صید ماهی با سم!

فقط در ایران اتفاق می افتد: صید ماهی با سم!

رئیس اداره محیط زیست این شهرستان گفته ورود سموم شیمیایی به تالاب‌ها بیش از 6 هزار قطعه ماهی در تالاب تپراق‌کندی پارس‌آباد مغان تلف کرده.

سودجویان با آلوده کردن رودخانه ها با سم، ماهی می گیرند. دو نفر در شهرستان پارس آباد تاکنون دستگیر شده اند

به گزارش خبرآنلاین؛ تعجب آور است، ولی برخی صیادان ماهی در ایران، رودخانه ها را با سم آلوده می کنند تا ماهی بگیرند. مسئولان محیط زیست هم می گویند این روش صید ماهی، در هیچ جای دنیا، سابقه ندارد.

تالاب تپراق‌کندی پارس‌آباد مغان واقع در شمال استان اردبیل، قربانی این روش صید ماهی شده است.

رئیس اداره محیط زیست این شهرستان گفته ورود سموم شیمیایی به تالاب‌ها بیش از 6 هزار قطعه ماهی در تالاب تپراق‌کندی پارس‌آباد مغان تلف کرده.

محمد مجرد، معتقد است: "افراد سودجو بااستفاده از شیوه سم ریزی که در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست قصد صید ماهی را داشتند که متاسفانه سبب از بین رفتن این تعداد ماهی و شماری از دیگر آبزیان این تالاب شدند."

این مسئول محلی با اشاره به قطعیت دخالت سم در مرگ آبزیان این تالاب گفت: "تبعات و آثار زیانبار چنین روش غلط و غیرقانونی صید ماهی بسیار زیاد است. ماموران این اداره بلافاصله پس از اطلاع از موضوع به محل اعزام شدند و در این رابطه دو نفر را شناسایی و به مراجع قضایی منطقه معرفی کردند."

این در حالی است که در سایر استخرهای پرورش ماهی کشور نیز ورود سم ناشی از فاضلاب به رودخانه ها، باعث تلفات آبزیان می شود. گفته می شود در شوشتر، از توابع استان خوزستان ورود فاضلاب شهری و بیمارستانی به شاخه گرگر یکی از رودخانه های آن منطقه، باعث تلفات بسیار زیادی در گونه ماهی "فیتوفاگ" شده، به طوری که پرورش دهندگان این ماهی می گویند در صورت ادامه ریختن فاضلابهای شهری و صنعتی به رودخانه های منطقه، آبزی پروران به معنای واقعی نابود خواهند شد.

آبزی پروران شوشتری که در حضور استاندار خوزستان از تلفات ماهی در استخرهای خود خبر می دادند، گفتند: " در سال زراعی 87-88 از هر هکتار مزرعه پرورش ماهی حدود 6 تن برداشت شد ولی در سال گذشته به دلایل گفته شده 50 درصد تلفات در همه مزارع شوشتر ایجاد شده."

به نظر می رسد آلودگی سمی و فاضلابی آب، بزرگترین تهدید برای آبزیان کشور در محیطهای طبیعی و صنعتی است. فاضلابها و سمومی که منشا انسانی دارند.